تنگی نفس در بارداری

تنگی نفس در دوران بارداری، معمولا در مادران، کم کم با بزرگ شدن شکم و بعد از انجام کارهای روزمره مانند بالا رفتن از پله ها، به صورت مشکل در نفس کشیدن رخ می دهد.
طبق یک مطالعه سال ۲۰۱۵، حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از خانمها در دوران بارداری دچار تنگی نفس می شوند.
پزشکان غالباً مسئله تنگی نفس را به خطر رشد و افزایش فشار رحم به سمت بالا و ریه ها می دانند.

علل تنگی نفس در بارداری چیست؟

تنگی نفس یک علامت شایع در دوران بارداری است. اما همیشه پزشک نمی تواند یک علت واحد را برای آن مشخص کند.
به نظر می رسد تنگی نفس در دوران بارداری به دلیل عوامل مختلفی، از رشد رحم تا تغییر فشار روی قلب باشد.
بعضی از خانمها ممکن است تقریباً فوراً متوجه تغییر در تنفس خود شوند، در حالی که برخی دیگر در سه ماهه دوم و سوم متوجه آن می شوند.

تنگی نفس در سه ماهه اول بارداری

جنين در اين دوران آنقدر بزرگ نمي باشد كه باعث تنگي نفس شود.
دیافراگم، یک لایه عضلانی از بافت که قلب و ریه ها را از شکم جدا می کند، در طول سه ماهه اول بارداری به اندازه ۴ سانتی متر بالاتر میرود.
حرکت دیافراگم به ریه ها کمک می کند تا هوا در ریه ها کاملا پر شود. در حالی که ممکن است برخی از خانمها متوجه تغییرات در نفس عمیق کشیدن نشوند، اما برخی دیگر ممکن است متوجه شوند که نمی توانند نفس کامل و عمیق بکشند.
علاوه بر تغییرات دیافراگم، زنان باردار به دلیل بالا رفتن سطح هورمون پروژسترون در بدن خود، سریعتر نفس می کشند.
پروژسترون نقش مهمی در رشد جنین دارد. همچنین یک ماده محرک تنفسی است، به این معنی که باعث می شود نفس فرد سریع تر شود. در حالی که تنفس سریعتر لزوماً باعث تنگی نفس نمی شود، اما برخی از زنان ممکن است متوجه تغییر در الگوهای تنفس شوند.

تنگی نفس در سه ماهه ی دوم بارداری

زنان باردار ممکن است در سه ماهه دوم تنگی نفس قابل توجهی را تجربه کنند.
رشد رحم معمولاً در سه ماهه دوم تنگی نفس را تشدید میکند. با این حال، برخی تغییرات در عملکرد قلب نیز می تواند باعث نفس نفس زدن شود.
میزان خون بدن در دوران بارداری به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. برای جابجایی این خون در بدن و جفت، قلب باید بیشتر پمپ کند و این افزایش حجم کار روی قلب می تواند یک زن باردار را دچار کمبود نفس کند.

تنگی نفس در سه ماهه سوم بارداری

در طول سه ماهه سوم، بسته به موقعیت سر کودک در حال رشد، تنفس ممکن است آسانتر یا مشکل تر شود.
قبل از شروع چرخش و پایین آمدن جنین، ممکن است احساس کنید که سر جنین زیر دنده است و به دیافراگم فشار می آورد و این باعث می شود نفس کشیدن سخت شود.
طبق گفته مرکز ملی منابع بهداشتی زنان، این نوع تنگی نفس معمولاً بین هفته های ۳۱ تا ۳۴ رخ می دهد.

• مسمومیت بارداری چیست؟
• چگونه از دندان های خود در بارداری مراقبت کنیم که به مشکل برنخوریم؟

دلایل  دیگر تنگی نفس در حاملگی

در حالی که تغییرات حاملگی می تواند باعث مشکل در نفس شود، علل پزشکی دیگر نیز می توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند. این شامل:
آسم: بارداری ممکن است علائم آسم موجود را بدتر کند. هرکسی که مبتلا به آسم است باید در مورد درمان های بی خطر در دوران بارداری مانند داروهای استنشاقی یا داروهای ایمن با پزشک صحبت کند.
کاردیومیوپاتی محیطی: این نوعی نارسایی قلبی است که می تواند در دوران بارداری یا بلافاصله پس از زایمان رخ دهد. علائم آن شامل تورم مچ پا، فشار خون پایین، خستگی و تپش قلب است. بسیاری از خانمها ممکن است در ابتدا علائم خود را به بارداری نسبت دهند، اما این بیماری می تواند به طور جدی بر سلامت مادر تأثیر بگذارد و اغلب به درمان نیاز دارد.
آمبولی ریوی: آمبولی ریوی هنگامی رخ می دهد که یک لخته خون در شریان ریه ها گیر کند. آمبولی می تواند به طور چشمگیری بر تنفس تأثیر بگذارد و باعث سرفه، درد قفسه سینه و تنگی نفس شود.

پیشگیری از تنگی نفس در بارداری 

احساس نفس تنگی می تواند ناراحت کننده باشد و فعالیت بدنی فرد را محدود کند. خوشبختانه، چندین مرحله وجود دارد که خانمهای باردار برای بهبود تنفس می توانند انجام دهند، از جمله:

تمرین قرار گرفتن در وضعیت درست بدنی باعث می شود رحم تا حد ممکن از دیافراگم فاصله بگیرد. 
کمربندهای حاملگی می توانند تمرین وضعیت درست بدنی را برایتان آسان تر کنند. این کمربندها در فروشگاه های تخصصی و بصورت آنلاین در دسترس هستند.

خوابیدن با بالش هایی اضافی که از قسمت فوقانی پشت را بالاتر نگه میدارد، می تواند باعث شود جاذبه بتواند رحم را به سمت پایین بکشاند و فضای بیشتری به ریه ها دهد. کج شدن اندکی به سمت چپ در این حالت همچنین می تواند به نگه داشتن رحم از آئورت، شریان اصلی که خون اکسیژن یافته را در بدن منتقل می کند، کمک کند.

تمرین تکنیک های تنفسی که معمولاً در زایمان مورد استفاده قرار می گیرد مانند تنفس لاماز. تمرین این تکنیک ها در دوران بارداری ممکن است به زن کمک کند که از آنها در هنگام زایمان نیز استفاده کند.

مراقب سلامتی و بدن خود بودن و استراحت کافی در صورت مشکل شدن تنفس، استراحت بسیار مهم است. در مراحل بعدی بارداری، ممکن است فرد باردار نتواند همان فعالیت های بدنی را مانند گذشته انجام دهد.
اگر شرایط پزشکی زمینه ای دیگری ناشی از تنگی نفس داشته باشد، پیروی از توصیه های پزشک در مورد درمان، ضروری است.

چه زمانی برای تنگی نفس باید به پزشک مراجعه کنید؟

در حالی که بسیاری از خانم ها در دوران بارداری دچار تنگی نفس می شوند، برخی از علائم نیاز به درمان دارند.
زنان باردار برای علائم زیر باید به دنبال فوریت های پزشکی باشند:

• لب های کبود(متمایل به آبی رنگ)، کبودی انگشتان دست یا انگشتان پا
• تپش قلب یا ضربان قلب بسیار بالا
• درد هنگام تنفس
• تنگی نفس شدید که به نظر می رسد رو به وخامت است.
• خس خس سینه

اگر تنگی نفس آزار دهنده است یا اگر کسی برای اولین بار آن را تجربه میکند، باید با پزشک مشورت کند.
ممکن است پزشک بخواهد آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی پاها را از شما بخواهد تا لخته خون را به عنوان یک دلیل احتمالی رد کند.

• زایمان با بی حسی اپیدورال چگونه است؟