علائم سکته مغزی چیست؟
علائم سکته مغزی
در فردی که دچار سکته مغزی شده است، علائم زیر ممکن است، وجود داشته باشند:
- مشکلاتی در تکلم و بلع
- ناتوانی در نشان دادن دندان ها به علت از کار افتادن بخشی از صورت
- از دست دادن قدرت یا حرکت در اندام‌ها
- سردرد شدید و ناگهانی
- وضعیت ذهنی منگ و هیجان‌زده که می‌تواند با مستی اشتباه گرفته شود.
- از دست رفتن هوشیاری به‌طور ناگهانی یا تدریجی
- تغییر ناگهانی دید و دوبینی
- مشکلات ناگهانی مانند گیج شدن، مشکل در راه رفتن و حفظ تعادل
- سردرگمی ناگهانی
- بی حسی و ضعف ناگهانی، مخصوصا در یک طرف بدن
تست فست FAST برای تشخیص سکته مغزی
تست F.A.S.T کمک می کند علائم سکته مغزی شناسایی شود. نام این تست از اول این کلمات گرفته شده است:
- صورت ( Face ) : از بیمار خواسته می شود لبخند بزند تا مشخص شود یک طرف صورت می افتد یا خیر.
- دستها ( Arms ) : وقتی بیمار دست ها را بالا می گیرد یکی از دستها شل می شود یا خیر.
- صحبت ( Speech ) : بیمار می تواند یک کلمه ساده را چندین بار تکرار کند؟ مشخص می شود مشکلی با بیان کلمات دارد و یا آنها را نصفه و نیمه ادا می کند.
- زمان ( Time ) : زمان مهم است. در صورت مشاهده علائم به سرعت با اورژانس تماس بگیرید.
انواع سکته مغزی
وقتی شخصی با علائم سکته مغزی وارد اورژانس می شود، اولین گام تشخیص این است که کدام نوع از سکته ی مغزی در حال وقوع است. دو نوع اصلی از سکته مغزی وجود دارد که راه های درمان متفاوتی را شامل می شوند. یک سی تی اسکن به پزشکان کمک می کند تشخیص دهند سکته از نوع مسدود شدن رگ خونی است یا پارگی آن. تست های اضافی نیز شاید گرفته شود تا مشخص بشود لخته یا پارگی در کجای مغز است.
۱- سکته مغزی ایسکمیک
یکی از انواع شایع سکته مغزی با نام ایسکمیک شناخته می شود. تقریبا از هر ۱۰ سکته مغزی ۹ مورد آن شامل این گروه می شود. دلیل این سکته انسداد رگ خونی توسط لخته خون است. این لخته می تواند در آن منطقه که سکته اتفاق می افتد رشد کند و یا از جایی دیگر به آن منطقه بیاید.
۲. سکته مغزی هموراژیک
سکته مغزی هموراژیک کمتر اتفاق می افتد اما کشنده تر است. این نوع سکته زمانی اتفاق می افتد که یکی از رگ های ضعیف مغز پاره شود. نتیجه این است که داخل مغز شروع به خون ریزی می کند و نگه داشتن آن نیز بسیار سخت است.
۳. حمله ایسکمی گذرا
حمله ایسکمی گذرا، معمولا با نام سکته مغزی خفیف ( TIA ) شناخته می شود، این حالتی نزدیک به سکته است. جریان خون به صورت موقت به یک قسمت از مغز که دچار اختلال شده نمی رسد. باعث بروز علائمی نزدیک به سکته مغزی اصلی می شود. زمانی که جریان خون وصل می شود علائم ناپدید می شوند. سکته مغزی خفیف علامت خطری است که نشان می دهد سکته ی اصلی ممکن است به زودی رخ دهد. اگر دچار چنین حالتی شدید خیلی سریع باید درمان را شروع کنید و تحت مراقبت قرار بگیرید
تشخیص سکته ایسکمیک مغزی
موارد زیر برای تشخیص کسی که دچار علائم سکته شده و یا گاهی برای افرادی که در خطر ابتلا به آن قرار دارند و برای بیماریابی و انجام اقدامات پیشگیرانه ممکن است مورد استفاده قرار گیرد.
معاینه فیزیکی و تستهای آزمایشگاهی: پزشک در هنگام بررسی یک بیمار عوامل خطر را بررسی کرده که از جمله فشار خون بالا ، سطح بالای کلسترول، دیابت و سطوح بالای اسید آمینه هموسیستین می باشد.
از کارهای دیگر پزشک معاینه شریانهای بزرگ سطحی مثل شریان گردنی ( کاروتید ) بوسیله گوشی پزشکی می باشد. اگر در این معاینه صدای خشن برروی شریان شنیده شد، ممکن است دلیل بر تنگی شریان و وجود عوامل خطر سازی مثل تصلب شرائین باشد.
تست آزمایشگاهی
تستهای آزمایشگاهی برای تشخیص و بررسی سکته ایسکمیک مغزی در مغز شامل موارد زیر استفاده می شود:
۱. مقایسه تعداد سلولهای خونی (CBC)
یک آزمایش و اقدام اولیه که ممکن است دلیل سکته (مثلا، پلی سیتمی، ترومبوسیت، لوکمی) را مشخص کند و شواهدی را مبنی بر وجود بیماریهای همزمان احتمالی ارائه داده و عدم وجود ترومبوسیتوپنیا را در هنگام درمان فیبرینولیتیک را تایید می کند.
۲. آزمایش اولیه متابولیک بدن
یک مطالعه پایه ای و اولیه که نشان دهنده علائم شبه سکته است (مانند هایپوگلایسمی، هایپوناترمیا) یا شواهدی را مبنی بر وجود بیماری های کنونی ایجاد می کند (مانند دیابت، نارسایی کلیوی
۳. مطالعات مربوط به انعقاد خون
این آزمایشات می تواند سندورم کوآگلوپاتی احتمالی را مشخص کرده و هنگامی مورد استفاده قرار می گیرد که داروهای منعقد کننده خون و یا داروهای ضد انعقاد خون مورد استفاده قرار می گیرند.
۴. بیومارکرهای قلبی
اهمیت این سنجس، بررسی بیماری های عروق مغزی و بیماری های عروق شریان کرونری می باشد.
۵. بررسی سم شناسی
این تست می تواند در شناسایی احتمال سمی بودن بدن بیماران با علائمی که شبیه به سکته مغزی بوده یا استفاده از سمپاتومیمتیکها (اگونیستهای گیرنده آدرنرژیک) که باعث ایجاد سکته ایسکمیک مغزی و هموراژیک می شود، کمک کننده باشد.
۶. تست بارداری
تست ادرار بارداری می بایست برای تمام زنان در سن بارداری که دارای نشانه های سکته هستند اعمال شود؛ پروتئین فعال کننده پلاسمینوژن بافتی نوترکیب (rt-PA) یک عامل بارداری رده C محسوب می شود.
بیشتر بخوانید چپ
تصویربرداری اورژانسی از مغز برای بررسی سکته حاد یک عمل ضروری می باشد. اسکن توموگرافی کامپیوتری رایج¬ ترین نوع تصویربرداری عصبی در بررسی فاز حاد بیماری است. تکنیک های تصویربرداری عصبی زیر نیز ممکن است در شرایط اورژانسی مورد استفاده قرار بگیرند:
• سی تی آنژیوگرافی یا سی تی پرفیوژن
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
• اسکن دوبلکس کاروتید
• آنژیوگرافی تفریقی دیجیتالی
سونوگرافی از شریان کاروتید
در این روش شریان کاروتید بررسی شده و در صورت وجود لخته و یا تنگی در شریان، آنرا مشخص خواهد کرد.
آنژیوگرافی مغز
در این روش از عروق مغزی تصویربرداری واضح گرفته شده و آنرا بررسی می کنند. در صورتیکه در عکسهای ساده رادیولوژیک این عروق نمای واضحی ندارند و در بسیاری از موارد دیده نمی شوند و فقط گاهی شواهدی از آن ممکن است در عکس مشخص باشد. ابتدا باید با شکافی کوچک در ناحیه کشاله ران به شریان رانی دست پیدا کرده و سپس از طریق این مسیر می توان آنرا به شریانهای کاروتید و یا مهره ای هدایت کرده و پس از تزریق یک ماده حاجب ( که کار آن نشان دادن بهتر اعضاء در عکس می باشد) عروق را بطور واضحُ مشاهده کرد.
سی تی اسکن مغز
این روش خصوصاً برای تشخیص نوع سکته مورد استفاده است و می تواند خونریزی را از سکته ناشی از انسداد عروق تشخیص دهد. البته اگر از ماده حاجب در این روش استفاده نشود ( که معمولاً نمی شود زیرا اگر سکته مغزی از نوع خونریزی دهنده باشد ماده حاجب از محل پارگی رگ به بافت مغز نفوذ کرده و باعث آسیب می شود ) اطلاعات دقیقی از عروق مغزی بدست نخواهد آمد. البته در روش که به CT آنژیوگرافی معروف است و هم از CT اسکن و هم آنژیوگرافی با هم برای تشخیص استفاده می شود کاملاً یک تصویر ۳ بعدی از عروق گردن و مغز با تمام جزئیات آن نشان داده می شود و خصوصاً برای تشخیص سکته های هموراژیک در اثر اختلالات دیوراه عروق و یا ارتباطات غیر طبیعی عروق با هم می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
MRI مغز
در این روش هم با کمک یک میدان مغناطیسی قوی ، تصویری سه بعدی از مغز بدست می آید. این آزمایش خصوصاً برای مشخص کردن نواحی آسیب دیده مغز در اثر سکته های ناشی از انسداد عروق مفید می باشد. همانند CT اسکن ، MRI نیز می تواند همراه با آنژیوگرافی انجام گیرد که به آن MRA می گویند و برای بررسی کامل عروق گردن و مغز کاربرد دارد.
اکوکاردیوگرافی مغز
شکل قلب را نشان داده و در تشخیص بعضی از مشکلات قلبی مفید است و می تواند وجود لخته خون د رقلب را نشان داده و خطر ابتلا به سکته مغزی را گوشزد کند.
