علائم ورم معده یا گاستریت

ورم معده چیست و چگونه به وجود می آید؟

به ملتهب شدن معده در اثر آسیب به مخاط آن ورم معده یا گاستریت گفته می شود. التهاب گاستریت اغلب در اثر ورود باکتری خاصی به نام هلیکو باکتریوم پیلوری به معده می باشد که در ایجاد زخم معده نیز تاثیر گذار است. زمانی که این میکروب در طولانی مدت در بدن فعالیت داشته باشد، باعث افزایش اسید معده و ایجاد زخم سطحی و یا عفونت در لایه مخاطی معده می گردد. استفاده طولانی مدت و منظم از داروهای مسکن، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن و نوشیدن بیش از حد الکل ممکن است باعث ایجاد این عارضه گردد. در برخی موارد نیز، ممکن است با انجام جراحی های وسیع و جراحی هایی که برای کاهش وزن انجام می گیرند، ورم معده بروز کند.

گاستریت ممکن است ناگهان رخ دهد (گاستریت حاد)، یا به مرور زمان به آرامی ظاهر شود (گاستریت مزمن). در برخی موارد، گاستریت می تواند منجر به زخم و افزایش خطر ابتلا به سرطان معده گردد. با این حال، در اکثر افراد، وجود ورم معده مشکلی جدی نیست و با درمان مناسب تحت نظر متخصص داخلی و یا گوارش به سرعت بهبود می یابد.

علائم ورم معده

علائم و نشانه های گاستریت عبارتند از:

• احساس درد یا سوزش و یا تیر کشیدن معده (به اصطلاح رودل کردن) در قسمت بالای شکم شما، که ممکن است با خوردن غذا بدتر یا بهتر شود
• سو هاضمه
• داشتن حالت تهوع بدون استفراغ
• استفراغ
• احساس سفت و یا پر بودن در قسمت بالای شکم ( محدوده ی معده) بعد از خوردن غذا 

ورم معده همیشه نشانه و علامت خاصی را ایجاد نمی کند و گاهی بدون اطلاع فرد، به آرامی به وجود می آید.

نوع دیگری از این بیماری، به ورم معده خود ایمن معروف است که به علت اختلال های ژنتیکی و زمینه ارثی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه، به سلول‌های مفید معده حمله می‌ کند. معمولا ورم معده از زمان کودکی آغاز می شود و به مرور زمان در صورتی که به آن توجه نشود و پیگیری های لازم صورت نگیرد، به زخم معده تبدیل می گردد.

عواملی که شانس ابتلا به ورم معده را بالا میبرد؟

عواملی که خطر ابتلا به گاستریت را افزایش می دهند عبارتند از:

عفونت باکتریایی: اگرچه عفونت در اثر "هلیکو باکتری معده" از شایع ترین عفونت های انسانی در سراسر جهان است، اما تنها برخی از افراد مبتلا به این باکتری دچار ورم معده و یا سایر اختلالات دستگاه گوارش فوقانی می شوند. پزشکان معتقدند نحوه ی سبک زندگی، استعمال دخانیات و رژیم نامناسب غذایی می تواند آسیب پذیری معده را در برابر این باکتری افزایش دهد.

استفاده منظم از داروهای مسکن: داروهای تسکین دهنده درد مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند موجب ایجاد گاستریت حاد و گاستریت مزمن شوند. استفاده بی رویه از این موارد به طور مرتب باعث از بین رفتن محافظ های پوشش معده و بروز مشکلات معدوی می شود.

افزایش سن: بزرگسالان به ویژه افراد مسن و سالخورده بیشتر از سایرین در معرض خطر گاستریت هستند زیرا، با افزایش سن، بافت معده تحلیل می رود که در نتیجه ی آن، معده برای ورود باکتری مستعد تر خواهد شد.

استفاده بیش از حد از الکل: الکل می تواند آستر معده را تحریک کرده و از بین ببرد، که در این صورت معده شما را در برابر عفونت های گوارشی آسیب پذیرتر می کند. استفاده بیش از حد از الکل به احتمال زیاد باعث گاستریت حاد می شود.

فشار روحی و استرس: استرس شدید، جراحی ها، سوختگی یا عفونت های شدید نیز می توانند باعث گاستریت حاد شوند.

حمله اشتباه سیستم ایمنی شما به بدنتان: این اتفاق "گاستریت خود ایمنی" نامیده می شود، این نوع گاستریت هنگامی اتفاق می افتد که بدن شما اشتباها به سلولهایی که روکش معده شما را تشکیل می دهند حمله کند. این واکنش می تواند سد محافظ معده شما را از بین ببرد.

گاستریت خود ایمنی در مبتلایان به سایر اختلالات خود ایمنی از جمله دیابت نوع ۱ شایع تر است. همچنین می تواند با کمبود ویتامین B۱۲ همراه باشد.

چه زمانی باید حتما به پزشک مراجعه کرد؟

• تقریباً هر فردی در دوره ای از زندگی اش، سوء هاضمه و سوزش معده را تجربه کرده است. بیشتر موارد سوء هاضمه کوتاه مدت می باشد و نیازی به مراقبت پزشکی ندارد. اگر یک هفته و یا بیشتر علائم و نشانه های گاستریت را می بینید، به یک پزشک مراجعه کنید. 
• اگر شما پس از مصرف داروی های نسخه دار یا داروهای بدون نسخه (به خصوص آسپرین یا سایر داروهای مسکن) در ناحیه ی معده خود احساس ناراحتی داشتید، به پزشک خود بگویید. 
• همچنین اگر دچار استفراغ یا مدفوع همراه با خون شدید هستید و یا رنگ مدفوعتان سیاه بود، سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود.

تشخیص ورم معده

اگرچه پزشک احتمالاً بعد از معاینه و صحبت با شما در مورد علائم بالینی و شدت آن ها مشکوک به گاستریت معده می شود، اما ممکن است برای اطمینان و مشخص کردن علت دقیق علائم، یک یا چند آزمایش را بسته به وضعیتتان به شما توصیه نماید. آزمایشاتی مانند: آزمایش خون، مدفوع، ادرار و یا تنفس.

اندوسکوپی: معمولا بهترین و سریع ترین روش تشخیص ورم معده، انجام اندوسکوپی معده است. در طی اندوسکوپی، پزشک شما یک لوله انعطاف پذیر مجهز به یک لنز (آندوسکوپ) را از دهانتان به پایین گلو و درون مری، معده و روده کوچک شما منتقل می کند. با استفاده از اندوسکوپ، پزشک به دنبال علائم التهاب می گردد. در صورت یافتن ناحیه مشکوک، پزشک ممکن است نمونه های کوچکی از بافت مورد نظرش را برای تشخیص آزمایشگاهی بردارد. به این کار بیوپسی می گویند. بیوپسی همچنین می تواند وجود H. پیلوری را در معده شما مشخص کند.