علت درد پهلوی راست در دوران بارداری چیست؟

در بارداری، مخصوصا در اولین تجربه ی بارداری، ممکن است دردها و گرفتگی های مختلف و زیادی در ناحیه شکمی به خصوص در ناحیه ی پهلوی خانم ها ایجاد شود که استرس مادران را به دنبال دارد.

عوامل نه چندان زیادی باعث ایجاد درد پهلو در خانم های باردار می شود. مواردی مثل: افزایش وزن جنین، لگد زدن او و ...

درد پهلوی سمت راست در دوران بارداری معمولاً نگرانی ندارد. و ی تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که اصولا به راحتی درمان می شوند و موقتی هستند. با این حال، گاهی اوقات درد پهلو در بارداری می تواند نشانه ای از مشکل جدی تر باشد و ممکن است به کمک پزشک احتیاج داشته باشید.

دلایل شایع دردهای سمت راست در دوران بارداری

۱. فشارعضلانی

هنگامی که بدن شما پذیرای حضور یک جنین می شود و بستری برای رشد او (رشد بدن، رشد پاها و رشد همه نقاط بدن جنین) فراهم می کند، شما دچار افزایش وزن خواهید شد. افزایش ۱۱ تا ۱۵ کیلویی در دوران بارداری برای بیشتر خانم ها طبیعی است. این افزایش، برای رشد و تغذیه یک نوزاد سالم ضروری است. و این اتفاق بیشتر در سه ماهه دوم و سوم رخ می دهد.

۲. درد لیگامان گرد

در دوران بارداری، رحم با بزرگ شدن جنین، مانند بالون پر حجم می شود. رباط ها یا لیگامان های گرد که مانند طناب هایی هستند که به شما در نگه داشتن رحم کمک می کنند. با بزرگتر شدن رحم، نرم تر و کشیده تر می شوند. متأسفانه، لیگامان ها به راحتی، کشش پیدا نمی کنند. هرگونه حرکت ناگهانی که شما انجام میدهید، حتی یک عـطسه، می تواند باعـث یـک گرفتگـی عضـلانی دردنـاک شـود، شـرایـطـی که درد لیگامان گرد نامیـده می شود .

بعضی اوقات این رباط ها تحریک می شوند که اغلب می تواند باعث ایجاد درد در سمت راست پایین شکم شما شود. در این صورت ممکن است احساس درد یا گرفتگی شدید داشته باشید. این اتفاق معمولا در سه ماهه دوم بارداری شما به دنبال افزایش وزن جنین و افزایش مایع آمنیوتیک اتفاق می افتد.

ممکن است هنگام بیرون آمدن از رختخواب در صبح یا وقتی خیلی سریع حرکت می کنید، دچار درد لیگامان گرد شوید. سرفه سخت یا عطسه  نیز می تواند باعث درد شود. برای تسکین این درد می توانید  در یک موقعیت راحت تر قرار بگیرید. کشش ملایم، حرکت آرام و خم شدن باسن نیز به شما کمک می کند.

۳. اختلال گوارشی

تجمع گاز در لوله ی گوارش، یبوست و نفخ در دوران بارداری شایع است. همانطور که احتمالاً تجربه کرده اید، این موارد نیز می توانند باعث درد در سمت راست بدن شما شوند.

مشکلات هضم ناخوشایند هستند و می توانند در اثر تغییر میزان هورمون‌ها در دوران بارداری باشند. تغییرات هورمونی به ویژه در سه ماهه اول و دوم بارداری شما شایع است. در سه ماهه سوم، افزایش وزن می تواند بر دستگاه گوارش (معده و روده) شما فشار وارد کند. در کنار سوزش سر دل، می تواند باعث گرفتگی و درد شدید یا سوزش در معده یا پهلو شود.

نفخ و درد را با نوشیدن مقدار زیادی آب و افزودن فیبر بیشتر به رژیم غذایی خود تسکین دهید.غذاهای سرشار از فیبر شامل موارد زیر هستند:

• میوه و سبزیجات تازه یا یخ زده
• نان سبوس دار و ماکارونی
• عدس
• برنج قهوه ای
• جو

همچنین ازمصرف غذاهای نفاخ ( تولید گاز می کنند) جلوگیری کنید، موادی مانند:

• شیر و سایر غذاهای لبنی
• غذاهای سرخ شده و فست فود ها
• شیرین کننده های مصنوعی
• لوبیا
• گل كلم
• کلم بروکلی

۴- انقباضات براکستون هیکس

براستون-هیکس انقباضات "کاذبی" است - به نوعی شبیه یک تمرین است که برای اتفاق واقعی رخ می دهد. این موارد معمولاً در سه ماهه سوم بارداری شما اتفاق می افتد، اما ممکن است در اوایل بارداری نیز اتفاق بیفتد.

بر;استون هیکس مانند یک گرفتگی یا اسپاسم در ناحیه تحتانی معده احساس می شود. ممکن است کمی شبیه گرفتگی عضلات در دوران پریود باشند. این انقباضات به طور معمول دردناک نیستند، اما گرفتگی عضلات ممکن است باعث درد در سمت راست شکم شود.

برخلاف انقباضات واقعی در زایمان، براکستون- هیکس:

• اگر تغییر موقعیت دهید یا حرکت کنید ممکن است متوقف شود.
• در فواصل نزدیک بهم اتفاق نیفتد.
• با گذشت زمان قویتر نمی شود.

  براکستون-هیکس دردهای انقباضی کاذبی هستند که در سه ماهه سوم اتفاق می افتند و شبیه گرفتگی در حالت پریود است و تفاوت هایی با درد زایمان دارند مثل اینکه با گذشت زمان دردها قویتر و شدید تر نمی شوند.

۵- گرفتگی یا اسپاسم

به نظر نمی رسد گرفتگی در بارداری اتفاق بیفتد چون در این دوران پریودی صورت نمی گیرد. با این حال، ناراحتی ناشی از گرفتگی عضله می تواند یک قسمت طبیعی از بارداری باشد. گرفتگی می تواند گاهی اوقات باعث درد در ناحيه تحتاني تا مياني شكم شود.

در سه ماهه اول و دوم، ممکن است گاهی اوقات با کشیدگی رحم خود دچار گرفتگی شوید. گرفتگی در سه ماهه سوم ممکن است به دلیل کشیدگی عضلات و رباط ها در اطراف معده و کشاله ران شما باشد.

رابطه جنسی در سه ماهه دوم و سوم شما همچنین می تواند دلیل درد ناشی از گرفتگی و انقباض عضلات باشد.. هر نوع گرفتگی می تواند باعث درد یا ناراحتی شود. گرفتگی عضلات معمولاً خود به خود از بین می رود.

دلایل جدی و خطرناک درد پهلوی راست در بارداری 

۱. حاملگی خارج رحمی

در حاملگی خارج رحمی تخمک بارور شده در جایی خارج از رحم شروع به رشد می کند. بارداری سالم و طبیعی فقط در رحم اتفاق می افتد. بارداری خارج رحمی می تواند برای سلامتی مادر مضر باشد. این وضعیت گاهی در اوایل بارداری و احتمالاً حتی قبل از این که متوجه شوید که باردار هستید، باعث احساس درد و گرفتگی شدید در سمت راست شکم شما می شود. بارداری خارج از رحمی علائم دیگری نیز می تواند داشته باشد :

• درد شدید معده
• خونریزی کم یا شدید
• خونریزی قرمز یا قهوه ای رنگ

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، سریعا به پزشک مراجعه نمایید. حاملگی خارج رحمی باید قبل از این که به بدن شما آسیب برساند، از بین برود. بعد از تجربه حاملگی خارج رحمی، می توانید یک بارداری طبیعی داشته باشید.

۲. سقط جنین

درد شدید سمت راست زیر معده همراه با علائم دیگر ممکن است به معنی سقط جنین باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• لکه بینی، خونریزی قرمز یا لخته های خونی
• درد شدید یا گرفتگی در پایین شکم
• درد پایین کمر

سقط جنین به احتمال زیاد در سه ماهه اول بارداری، به صورت خود بخود رخ می دهد. شایع است که گاهی اوقات قبل از این که از بارداری خود مطلع شوید، سقط اتفاق بیفتد. حدودا ۱۵ درصد زنان از سقط خود با خبر می شوند، که به طور معمول نمی توان از آن جلوگیری کرد.

۳. آپاندیسیت

آپاندیسیت- یک عفونت یا التهاب در آپاندیس شما - در حدود ۰.۰۵ درصد از زنان باردار اتفاق می افتد. گرچه در بارداری معمول نیست، اما ممکن است متوجه نشوید که آپاندیسیت دارید زیرا برخی از علائم آن می توانند شبیه علائم بارداری باشند.

که این می تواند خطرناک باشد زیرا در صورت عدم درمان عفونت آپاندیس، ممکن است متورم و ترکیده شود. ترکیدن آپاندیس می تواند سموم مضر را در بدن پخش کند. باید بدانید که در هر زمان از بارداری ممکن است به آپاندیسیت مبتلا شوید.

آپاندیسیت معمولاً باعث درد در سمت راست و پایین شکم می شود. ممکن است احساس یک درد شدید یا درد مبهم داشته باشید. همچنین ممکن است علائم دیگری مانند:

• درد معده در اطراف ناحیه ناف شما
• حالت تهوع
• استفراغ
• از دست دادن اشتها
• تب

در دوران بارداری، به ویژه در سه ماهه سوم، ممکن است علائم کمتری از آپاندیسیت داشته باشید:

• درد اواسط شکم به سمت راست بالا
• سوزش سردل
• کسلی و بیحالی
• اسهال
• خستگی

در صورت مشاهده هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

۴. سنگ صفرا

در دوران بارداری سنگ های ریز در کیسه صفرا می تواند ایجاد شود. کیسه صفرا شبیه یک  گلابی در سمت راست و بالای شکم شما قرار دارد. به هضم چربی های غذایی که می خورید کمک می کند. گاهی اوقات، مایع درون آن - صفرا - می تواند سنگ های سخت ایجاد کند.

سنگ صفرا در بارداری بیشتر دیده می شود زیرا سیستم هضم شما کند می شود. خطر شما هر چه حاملگی بیشتری داشته باشید افزایش می یابد. سنگ صفرا در هر زمان از بارداری شما ممکن است اتفاق بیفتد.

علائم سنگ صفرا شامل موارد زیر است:

• درد سمت راست و بالای شکم
• حالت تهوع
• استفراغ
• از دست دادن اشتها
• تب

در صورت داشتن هر یک از این علائم به پزشک خود اطلاع دهید. گاهی اوقات سنگ های صفراوی می توانند خود به خود از بین بروند. اجتناب از تمام غذاهای چرب و سرخ شده می تواند به از بین رفتن علائم شما کمک کند.

۵. پره اکلامپسی

پره اکلامپسی بیماری مرتبط با بارداری است. علائم مخلفی از جمله فشارخون بالا دارد.

تقریباً ۵ تا ۸ درصد زنان باردار دچار پره اکلامپسی یا اختلالات فشار خون مرتبط هستند. معمولاً در سه ماهه دوم و سوم شما ظاهر می شود.

پره اکلامپسی می تواند فشار خون شما را به سطح خطرناکی برساند. که می تواند شما را در معرض سکته مغزی قرار دهد. همچنین می تواند به کبد، کلیه ها یا ریه های شما آسیب برساند.

درمان دردهای سمت راست شکم در بارداری

درد سمت راست که ناشی از کشیدگی عضله یا رباط باشد، معمولاً با درمان های خانگی تسکین می یابد. 

درد عضلانی و گرفتگی ها را از طریق کارهای زیر رفع نمایید:

• تغییر موقعیت
• دراز کشیدن
• راه رفتن یا حرکت کردن
• استفاده از کمپرس های آب گرم
• حمام گرم گرفتن
• ماساژ دادن
• مصرف دارو

چه موقعی باید به پزشک مراجعه کنید؟

بیشتر درد عضلات و رباط ها بدون درمان از بین می روند. بهتر است در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• درد پهلویتان مداوم یا شدید شود.
• درد پهلو هنگام شب یا دراز کشیدن شدیدتر است.
• در آن ناحیه تورم یا قرمزی داشته باشید.

دلایل جدی تر درد سمت راست در دوران بارداری نیز ممکن است علائم دیگری را نیز ایجاد کند. که همان طور که اشاره شد، می تواند نشانه هایی از حاملگی خارج رحمی، سقط جنین ، سنگ صفرا، پره اکلامپسی و سایر شرایط باشد. گاهی ممکن است در شراطی مثل شرایط زیر به درمان هایی از جمله جراحی نیاز داشته باشید:

• درد شدید
• دردی که بهتر نمی شود و یا از بین نمی رود
• سردرد
• تاری دید
• خونریزی
• تب
• تنفس دشوار