لکه بینی در بارداری

لکه بینی در بارداری چه شکلی است؟

به طور کلی، اصطلاح لکه بینی در بارداری برای خونریزی بسیار سبک از واژن در هر مرحله از بارداری استفاده می شود. از نظر ظاهری لکه بینی به شکل ترشحاتی به رنگ قهوه ای، قرمز یا صورتی از واژن دیده می شود و دارای بافتی کمی چسبنده و یا رشته ای است (زیرا ترشحات شامل چند قطره خون خشک است که با مخاط دهانه رحم مخلوط می شوند).

لکه بینی یا خونریزی؟

از نظر حجم، انتظار مقدار بسیار کمی خون را داشته باشید. لکه بینی معمولاً فقط چند قطره است که آن را در لباس زیر خود و یا بعد از استفاده از دستشویی، هنگام پاک کردن خود می بینید. به علاوه لکه بینی برای مدت کوتاهی ادامه دارد.

لکه بینی ممکن است منجر به قرمز شدن لباس زیر شود. اما خونریزی که به اندازه کافی سنگین باشد و به خاطر آن به پد قاعدگی نیاز پیدا کنید، دیگر لکه بینی نبوده و به آن خونریزی واژینال گفته می شود که حتما باید توسط پزشک بررسی شود. 

تصور می شود که حداکثر ۳۰٪ از زنان در دوره ای از بارداری لکه بینی را تجربه می کنند. حتی اگر لکه بینی در حاملگی های سالم اتفاق بیفتد و لزوماً به معنای این نباشد که چیزی اشتباه و مشکل دار است، اما نگرانی در مورد سقط جنین طبیعی است. بنابراین هر کسی که لکه بینی را تجربه کند باید در صورت نگرانی با پزشک خود تماس بگیرد.

 لکه بینی در بارداری تا چند روز طبیعی است؟

حدود یک سوم زنان باردار پس از بارداری خونریزی خفیف یا لکه بینی ناشی از لانه گزینی را تجربه می کنند،  که نشان دهنده بارداری است. در بیشتر موارد ، لکه بینی ناشی از لانه گزینی تنها از چند ساعت تا چند روز(حدود ۱۰ الی ۱۲ روز بعد) طول می کشد. برای اطمینان از بارداری می توانید ۳  روز بعد از تست ادرار یا خون برای تشخیص بارداری استفاده کنید.

لکه بینی در سه ماهه اول بارداری

اگر در اوایل بارداری لکه بینی دارید، این اتفاق لزوماً دلیل هشدار نیست. لکه بینی در اوایل و سه ماه ابتدای بارداری چند دلیل بالقوه مختلف دارد. این دلایل ممکن است شامل موارد زیر باشند:

۱. لکه بینی به دلیل لانه گزینی

۶ تا ۱۲ روز پس از اقدام به بارداری و اتفاق افتادن بارداری، خونریزی خفیف لانه گزینی ( پس از اتصال تخمک بارور شده به پوشش رحم) اتفاق می افتد. همه زنان باردار ممکن است خونریزی لانه گزینی را تجربه نکنند، اما برای زنانی که آن را تجربه می کنند، معمولاً لکه بینی یا خونریزی خفیف یکی از اولین علائم بارداری باشد.

این خونریزی چون خیلی زود رخ می دهد به طوری که حتی بعضی از خانم ها هنوز از بارداری خود اطلاع ندارند  و آن را با شروع دوره قاعدگی منظم خود اشتباه می گیرند اما رنگ آن با دوره قاعدگی معمول شما متفاوت است. و معمولا خونریزی لانه گزینی، صورتی روشن تا قهوه ای تیره است. خونریزی لانه گزینی چند ساعت، حداکثر ۳ روز طول می کشد و خود به خود متوقف می شود.

۲. لکه بینی به دلیل رابطه جنسی یا معاینه

تحریک دهانه رحم به دنبال مقاربت جنسی، معاینه اخیر لگن یا سونوگرافی ترانس واژینال اخیر صورت می گیرد. بافت دهانه رحم یا همان سرویکس، در دوران بارداری پر از عروق خونی می شود و گاهی اوقات با کمترین تماس ممکن است خونریزی کند. این خونریزی خطرناک نیست، به غیر از این که ممکن است شما را از اینکه مشکلی پیش بیاید بترساند. در چنین شرایطی اجتناب از مقاربت (یا معاینات لگنی یا سونوگرافی) در اوایل بارداری ضروری نیست.

۳. اکتوپی گردن رحم

اکتوپی گردن رحم، به حمله سلول هایی که به طور طبیعی در رحم یا کانال دهانه رحم قرار دارند به سطح دهانه رحم می گویند. این سلول های ظریف حتی با تحریک بسیار کم هم تمایل به خونریزی دارند. اکتوپی بیشتر در زنانی دیده می شود که در گذشته زایمان واژینال را تجربه کرده و یا از قرص های ضد بارداری برای مدت زمان طولانی استفاده کرده اند.

۴. ورزش زیاد در بارداری و لکه بینی

بالا بردن وزنه های سنگین و یا تمرین بیش از حد ممکن است باعث لکه بینی در دوران حاملگی شود.

ورزش های ممنوع و خطرناک در بارداری کدامند؟

۵. عفونت دهانه رحم (سرویسیت)

به التهاب دهانه رحم اشاره دارد و بیشتر به دلیل عفونت ایجاد می شود. این عفونت می تواند شامل عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک، تریکومونا یا تبخال دستگاه تناسلی و یا عفونت های غیر مقاربتی مانند واژینوز باکتریایی باشد. سرویسیت همچنین ممکن است در اثر آلرژی به لاتکس در کاندوم ایجاد شود.

۶. لکه بینی و حاملگی خارج رحمی

زمانی اتفاق می افتد که تخمک بارور شده در مکانی خارج از رحم شما مانند لوله های رحمی لانه گزینی می کند. از آنجا که حاملگی خارج رحمی می تواند باعث پاره شدن لوله رحمی شما شود، یک اورژانس پزشکی است. در این حالت بسیار مهم است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. همچنین ممکن است متوجه درد در شکم، شانه یا لگن خود شوید.

۷. لکه بینی و سقط جنین

حدود ۸۰٪ از موارد سقط جنین در ۱۲ هفته ابتدایی بارداری اتفاق می افتد.  اگر می دانید که باردار هستید و خونریزی قهوه ای یا قرمز روشن با گرفتگی یا بدون گرفتگی همراه با علائم زیر دارد بهتر است به پزشک مراجعه کنید. این علائم شامل :

• خونریزی شدیدتر  
• کمردرد شدید یا خفیف
• گرفتگی  و انقباضات رحمی
• دفع مخاط سفید و صورتی رنگ از واژن
• کاهش ناگهانی علائم باردرای
• همراه با خروج قابل توجه بافت لخته مانند از واژن
• کاهش وزن

پزشک شما احتمالاً دو یا چند آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون بارداری شما انجام می دهد. این هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی hCG نامیده می شود. فاصله آزمایشات ۲۴ تا ۴۸ ساعت خواهد بود. دلیل اینکه شما به بیش از یک آزمایش خون نیاز خواهید داشت این است که پزشک می تواند تعیین کند که آیا سطح hCG شما کاهش پیدا کرده است یا خیر. کاهش سطح hCG از دست دادن بارداری را نشان می دهد.

هنگامی که پروسه سقط جنین آغاز می شود، هیچ چیز نمی تواند مانع آن شود. سقط جنین  در حدود ۸ تا ۲۰ درصد از بارداری ها اتفاق می افتد.

لکه بینی در سه ماهه دوم بارداری

لکه بینی یا خونریزی در سه ماهه دوم یا سوم نگران کننده است و احتمالاً به دلیل عوارض بارداری رخ می دهد. خونریزی در این زمان می تواند جنین و شما را در معرض خطر جدی قرار دهد. بنابراین همیشه به یاد داشته باشید که اگر بعد از سه ماهه اول لکه بینی یا خونریزی مشاهده کردید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. دلایل احتمالی عبارتند از:

۱. جدا شدن زودهنگام جفت

زمانی  که جفت قبل یا حین زایمان از دیواره رحم جدا می شود. جدا شدن جفت از دیواره رحم قبل از زایمان اغلب منجر به خونریزی بسیار شدید می شود، اما در بعضی مواقع خونریزی بالای جفت وجود دارد و فقط لکه بینی اتفاق می افتد.

۲. بارداری مولار یا بیماری تروفوبلاستیک حاملگی

بارداری مولار یک بیماری نادر، ناشی از، ناهنجاری های کروموزومی است که باعث می شود در رحم فرد بافت غیرطبیعی یا توده به جای جنین در رحم رشد  کند. در چنین شرایطی نیز می بایست بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. علائم آن تنها خونریزی است.

 

لکه بینی در سه ماه سوم بارداری

 خونریزی خفیف یا لکه بینی در اواخر بارداری ممکن است بعد از رابطه جنسی یا معاینه دهانه رحم رخ دهد. این امر معمول است و معمولاً جای نگرانی ندارد. همچنین می تواند نشانه شروع زایمان باشد. اما اگر در اواخر بارداری دچار خونریزی شدید از واژن شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

علت لکه بینی در سه ماهه سوم بارداری می تواند ناشی از:

۱. جفت سرراهی

جفت سرراهی هنگامی اتفاق می افتد که جفت به طور جزئی یا کاملاً روی دهانه رحم را می پوشاند.

۲. وازا پرویا

وازا پرویا یک عارضه فوق العاده نادر، اما جدی، در بارداری است. در vasa previa، برخی از رگ های خونی بند ناف جنین وارد غشای پوشاننده ی گردن رحم می شوند. معمولا عروق خونی در طناب نافی و جفت حفاظت می شوند. کودک ممکن است با از دست دادن مقادیر زیادی خون در معرض خطر جدی قرار بگیرد.

۳. پارگی رحم

پارگی رحم هنگامی که رحم دچار پارگی می شود، اتفاق می افتد. این امر می تواند با ایجاد خونریزی شدید ونرسیدن اکسیژن به کودک شود و می تواند جان مادر و کودک را به خطر بیندازد. همچنین می تواند باعث زایمان زودرس شود.

 اگر مادر دارای علائم:

• خونریزی
• درد
• تب
• یا به تازگی از ناحیه معده یا رحم آسیب دیده باشد.

ممکن است دچار پارگی رحم شود.

۴. زایمان زودرس

زایمان قبل از هفته ۳۷ بارداری آغاز شده است. هنگامی که دهانه رحم در اوایل زایمان شروع به باز شدن می کند، معمولاً توده مخاطی همراه با لکه بینی خارج می شود.

در صورت لکه بینی چه کاری باید انجام دهید؟

اگر لکه بینی شما در سه ماهه اول در طی یک روز متوقف شود یا فقط در بعضی از مواقع اتفاق بیفتد، با علائم دیگری همراه نبوده و سبک باشد، پس احتمالاً جای نگرانی نیست. در چنین شرایطی می توانید تا زمان ملاقات بعدی صبر کنید تا با پزشک خود صحبت نمایید.

اما اگر هر زمان لکه بینی به خونریزی شدیدتر شبیه جریان قاعدگی تبدیل شد یا علائم دیگری مانند موارد زیر را مشاهده کردید، باید فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.:

• کمردرد
• گرفتگی شدید
• تب
• ترشحات واژن غیرمعمول یا بدبو
• درد

یا اگرفرد دچار علائم زیر است باید سریعا به پزشک مراجعه کند:

• خونریزی پس از آسیب، مانند تصادف اتومبیل یا زمین خوردن
• خونریزی شدید ناگهانی
• خونریزی که به تدریج بیشتر می شود
• خونریزی همراه لخته های خون
• خونریزی همراه با درد یا انقباض
• سرگیجه یا ضعف همراه با خونریزی
• خونریزی در یک فرد دارای جفت پایین است، جفت سرراه یا سابقه زایمان زودرس دارد

به یاد داشته باشید، اکثر زنانی که در اوایل بارداری لکه بینی دارند، بارداری و زایمان طبیعی را تجربه خواهند کرد. با این حال، هرگونه خونریزی در دوران بارداری علامت هشدار در نظر گرفته می شود، بنابراین بهتر است با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید همه چیز خوب است.

تشخیص و درمان لکه بینی در بارداری

در صورتی برای تشخیص علت لکه بینی به پزشک مراجعه کنید، احتمالاً معاینه واژن برایتان انجام خواهد شد. همچنین ممکن است سونوگرافی برای شنیدن ضربان قلب جنین و همچنین آزمایش خون برای سنجش سطح هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) برایتان درخواست شود. این آزمایشات می تواند به پزشک شما کمک کند تا علت لکه بینی را تعیین نماید.

۱. اگر پزشک هیچ دلیلی را برای لکه بینی پیدا نکند، ممکن است به شما توصیه نماید با اقدامات زیر به بهبود خود برای توقف یا کاهش لکه بینی کمک کنید:

•  استراحت بیشتر
• بلند نکردن وسایل سنگین 
• پیاده روی نکردن
• نداشتن رابطه جنسی

 همیشه و در هر زمانی از بارداری به یاد داشته باشید که در صورت مشاهده علائم دیگری مانند کمر درد یا شکم درد، تب یا افزایش شدت خونریزی، حتماً دستورالعمل های پزشک را دنبال کرده و بلافاصله به پزشک مراجعه یا تماس بگیرید.

۲. در صورتی که لکه بینی به دلیل کاهش پروژسترون در بدن شما باشد پزشک ممکن است :

شیاف پروژسترون را برای درمان لکه بینی به خصوص در ابتدای بارداری تجویز کند. شیاف پروژسترون می تواند در سه ماه اول با افزایش پروژسترون در بدن به حفظ بارداری و جلوگیری از سقط جنین کمک کند.