آیا حس ششم وجود دارد؟
تا کنون ۵ حس چشایی، بویایی، لامسه، شنوایی و بینایی شناسایی شده است. اما آیا حس دیگری به نام حس ششم (که درک خارج حسی نامیده می‌شود)، وجود دارد؟
آزمایش حس ششم
دانشمندان برای پاسخ به این سوال از چندین داوطلب خواستند تا به تصاویر رندوم شامل مناظر، طبیعت و صحنه های دلخراش یا احساسی نمایش داده شده نگاه کنند. هر تصویر ۳ ثانیه به نمایش در می آمد و سپس به مدت ۸ ثانیه صفحه سفید شده و دوباره تصویر رندوم بعدی نمایش داده می شد.. این آزمایش ۴۰ بار تکرار شد و نتایج بدست آماده از مقاومت پوست و جریان خون افراد نشان می‌داد که افراد حدود ۲ ثانیه زودتر از نمایش تصاویر احساسی بدن واکنش نشان داده است. این یعنی زودتر از نمایش تصویر رندوم فرد متوجه مضمون تصویر خواهد شد.
در طی آزمایشی دانشمندان مشاهده کردند بدن ما می تواند قبل از برخورد با اتفاق احساسی آن را متوجه و واکنش نشان دهد.
آزمایش خیره شدن و حس ششم
در آزمایش دیگری دو فرد با فاصله زیاد را در دو اتاق مختلف گذاشتند در اتاق یکی دوربینی قرار داده شده و در اتاق فرد دوم مانیتوری که تصاویر فرد اول را نمایش می‌داد. زمانی که فرد دیگر به مانیتور و فرد در اتاق اول خیره می‌شد فرد اول با اینکه نمی‌دانست اما دچار تغییر مقاومت پوستی می‌شد.
در اواسط دهه ۱۹۶۰، روانشناس چارلز تارت، دکترای دانشگاه کالیفرنیا در دیویس، میزان هدایت پوست، حجم خون، ضربان قلب و گزارش‌های کلامی بین دو نفر را با یک جفت دستگاهی که فرستنده- گیرنده نامیده می شود، اندازه گیری کرد. وی با یک فرستنده شوک الکتریکی تصادفی را ارسال کرد تا ببیند گیرنده‌های از راه دور می توانند آن حوادث را تشخیص دهند یا خیر. تارت دریافت با اینکه آنها از این اتفاق اطلاع نداشتند، اما گیرنده‌ها در فواصل دور واکنش های قابل توجهی را نسبت به شوک هایی که تجربه کرده ثبت کرده اند.
در آزمایشی برای بررسی" حس خیره شدن" ؛ تغییرات مقاومت پوستی در افرادی که نمی دانستند، کسی به آنها نگاه می کند،مشاهده شد. همچنین افراد می توانند احساسات را از مایل ها فاصله تجربه و احساس کنند.
در آزمایشات مستقل دیگر، چندین روانشناس و دکتر همزمان انجام دادند، هنگامی که فرستنده ای که هزاران مایل دورتر قرار دارد به آن افکار احساسی را ارسال میکنند، تغییرات قابل توجهی را در حجم خون انگشت گیرنده ها مشاهده کردند. مجله Science همچنین مطالعه ای را توسط دو فیزیولوژیست منتشر کرد که، همبستگی قابل توجهی در امواج مغزی بین دوقلوهای یکسان جدا شده از هم نشان داه شده است.
شواهد علمی اکنون برای تجربه های معمولاً گزارش شده مانند تله پاتی (ارتباط ذهن به ذهن)، روشن بینی (اطلاعات دریافت شده از یک مکان دور) و پیش آگاهی (اطلاعات دریافت شده از یک زمان دور) بیش از هر زمان دیگری قویتر است. مطالعات نشان می دهد که ما روش هایی برای به دست آوردن اطلاعات داریم که حواس معمولی را دور می زند. حس ششم و اصطلاحات مشابه، مانند دید دوم و درک خارج حسی (ESP)، به تجربیات ادراکی اشاره دارد که از مرزهای معمول فضا و زمان فراتر می روند.
حس ششم در حیوانات دیگر
در حیوانات دیگر، حس ششم در میان موجوداتی مانند پروانه ها، پرندگان و لاک پشت های دریایی وجود دارد. این حیوانات از توانایی خود برای درک میدان مغناطیسی زمین برای جهت گیری در طول مهاجرت طولانی مدت خود بر روی زمین استفاده می کنند. حتی در شب ها یا در فصول مختلف سال با استفاده از توانایی خود برای درک میدان مغناطیسی زمین مهاجرت می کنند.
پروتئین مسئول حس ششم در انسان
پس از سالها تحقیق، تصور می شد که این توانایی در انسان وجود ندارد. محققان دانشکده پزشکی دانشگاه ماساچوست، به سرپرستی دکتر استیون رپرت، شواهدی را ارائه داده اند که نشان می دهد توانایی حس مغناطیس در انسان وجود دارد. نتایج تحقیقات آنها در مجله Nature منتشر شده است. محققان قبلاً توانایی پروانه سلطان را در حرکت و مهاجرت با استفاده از میدان الکترومغناطیسی زمین بررسی کرده بودند. آنها نشان دادند که پروانه سلطان از یک پروتئین حساس به نور به نام کریپتوکروم، برای تشخیص میدان مغناطیسی زمین و استفاده از آن برای مهاجرت استفاده می کند. این گروه تحقیقاتی همچنین نشان داده است که وقتی کریپتوکروم موجود در مگس های آزمایشگاهی کار بیفتد، آنها دیگر قادر به درک میدان مغناطیسی زمین و جهت یابی نیستند.
دانشمندان حس ششم را به میدان مغناطیسی زمین که پرندگان، پروانه ها و .. برای جهت یابی استفاده می کنند نسبت می دهند. همچنین پروتئینی که ممکن است مسوول آن باشد شناسایی شده است.
همچنین در انسان پروتئین حساس به نورکشف شده است که بسیار شبیه به این کریپتوکروم ها است. محققان به طور ژنتیکی نسخه انسانی پروتئین کریپتوکروم را در مگس های Drosophila که فاقد کریپتوکروم بودند، وارد کردند و توانستند توانایی احساس مغناطیس آن ها را دوباره بازیابی کنند. علاوه بر این، پروتئین کریپتوکروم انسان در شبکیه چشم انسان بسیار زیاد وجود دارد. این نشان می دهد که این پروتئین ممکن است عملکرد مشابهی در انسان - تشخیص میدان مغناطیسی زمین - داشته باشد. اگر توانایی درک میدان مغناطیسی زمین در پروانه های سلطنتی، پرندگان و لاک پشت های دریایی وجود دارد، چرا این حس در انسان از بین رفته است؟ اما برای روشن شدن عملکرد دقیق این پروتئین در انسان، باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
با این حال هنوز حس ششم یک شبه علم شناخته می‌شود و در بعضی مقالات حس ششم را جز علوم ناشناخته می دانند.