IQ مهتر است یا EQ؟
دانیل گلمن، نویسنده و روانشناس، در كتاب هوش هیجانی خود بیان می کند كه احتمالاً EQ (یا ضریب هوش هیجانی) از IQ مهم تر است. چرا؟
برخی از روانشناسان معتقدند که معیارهای استاندارد IQ (یعنی امتیازهای ضریب هوشی) بسیار محدود هستند و دامنه کامل هوش انسان را در بر نمی‌گیرند.
به عنوان مثال، هوارد گاردنر، روانشناس، اظهار داشت كه هوش به سادگی بیان یک توانایی كلی واحد نیست. در عوض، چندین هوش وجود دارد و افراد ممكن است در تعدادی از این زمینه ها تواناتر باشند.
برخی از کارشناسان به جای تمرکز بر یک هوش عمومی، که معمولاً به عنوان عامل g شناخته می شود، معتقدند که توانایی درک و ابراز اگر مهمتر نباشد اما نقشی برابر در چگونگی زندگی مردم دارد.
تفاوت EQ و IQ چیست؟
برای مشخص کردن تفاوت ضریب هوشی و EQ (هوش هیجانی)، باید بدانیم که هر کدام چگونه اندازه گیری و آزمایش می شوند.
پارامترهای اندازه گیری ضریب هوشی یا IQ
ضریب هوشی یا هوش ریاضی، عددی است که از یک تست هوش استاندارد به دست می آید. در آزمونهای اصلی ضریب هوشی، نمرات با تقسیم سن ذهنی فرد بر سن تقویمی و سپس ضرب آن عدد در ۱۰۰ محاسبه شد.
بنابراین، کودکی با سن ذهنی ۱۵ و سن تقویمی ۱۰ می تواند ضریب هوشی ۱۵۰ داشته باشد. امروزه، نمرات بیشتر آزمون های هوشی با مقایسه نمره آزمون دهنده با میانگین نمرات سایر افراد در همان گروه سنی محاسبه می شود. منظور از ضریب هوشی توانایی هایی زیر می باشد:
- پردازش بصری و مکانی
- داشتن علم و سواد
- قدرت استدلال
- حافظه فعال و حافظه کوتاه مدت
- حل مساله
پارامترهای اندازه گیری EQ
هوش هیجانی به توانایی فرد در درک، کنترل، ارزیابی و ابراز احساسات اشاره دارد. محققانی مانند جان مایر و پیتر سالووی، و همچنین نویسندگانی مانند دانیل گلمن، توانستند این توانایی ها را شناسایی کنند. EQ با توانایی‌هایی زیر مشخص می شود:
- خودآگاهی هیجانی(شناسایی احساسات خود در هر لحظه)
- ارزیابی احساس دیگران
- کنترل احساسات خود(کنترل تکانشی)
- درک احساس دیگران(همدلی)
- استفاده از احساسات برای تسهیل ارتباطات اجتماعی
- ارتباط با دیگران
- خودابرازی
- روابط بین فردی
- خوش بینی
- تحمل فشار روانی
- توانایی حل مساله
- نوآوری و خلاقیت
- خودشکوفایی
- همدلی
از دهه ۱۹۹۰، هوش هیجانی به یکباره خیلی سر و صدا کرد.به طوریکه در حال حاضر می توانید اسباب بازی‌هایی بخرید که ادعا می‌کنند به تقویت هوش هیجانی کمک می کنند یا بچه‌ها را در برنامه‌های یادگیری اجتماعی و عاطفی (SEL) که برای آموزش مهارت‌های هوش هیجانی طراحی شده اند، ثبت نام در بعضی از مدارس ایالات متحده، یادگیری توانایی‌های اجتماعی و عاطفی جز برنامه درسی است.
اما کدام یک مهمتر است EQ یا IQ ًٍ؟
در یک برهه از زمان، ضریب هوشی به عنوان تعیین کننده اصلی موفقیت تلقی می شد. تصور بر این بود که افراد با ضریب هوشی بالا توانایی یک زندگی موفقیت آمیزتر و موفقیت بیشتری دارند، و محققان همواره دنبال پاسخ این سوال بودند که آیا هوش محصول ژن هاست یا محصول محیط؟ (اکتسابی است یا ذاتی؟)
با این حال، برخی از منتقدان دریافتند که هوش بالا هیچ تضمینی برای موفقیت در زندگی نیست. همچنین ممکن است مفهومی بسیار محدود در مقابل طیف گسترده‌ای از توانایی ها و دانش بشر باشد.
ضریب هوشی هنوز به عنوان یکی از عناصر مهم موفقیت شناخته می‌شود، خصوصاً در مورد پیشرفت تحصیلی. افراد با ضریب هوشی بالا معمولاً در مدرسه خوب عمل می‌کنند، معمولاً درآمد بیشتری کسب می کنند و به طور کلی سالم ترند.
اما امروزه کارشناسان مشخص کرده اند که ضریب هوشی تنها عامل موفقیت زندگی نیست. در عوض، ضریب هوشی بخشی از یک مجموعه پیچیده از تأثیرات است - که هوش هیجانی نیز شامل آن می باشد. اکنون بسیاری از شرکت ها آموزش هوش هیجانی را الزامی می کنند و از آزمایشات EQ به عنوان بخشی از فرایند استخدام استفاده می کنند.
تحقیقات نشان داده است که افراد با پتانسیل رهبری برتر، از هوش هیجانی بالاتری برخوردار هستند و این نشان می دهد که EQ بالا اهمیت زیادی برای انتخاب رهبران و مدیران کسب و کار دارد.
به عنوان مثال، یک شرکت بیمه کشف کرد که EQ می تواند نقشی حیاتی در موفقیت در فروش داشته باشد. نمایندگان فروش که از نظر توانایی‌های عاطفی هیجانی مانند همدلی، ابتکار عمل و اعتماد به نفس رتبه کمتری دارند، با متوسط حق بیمه ۵۴۰۰۰ دلار، توانایی فروش در ماه داشتند. اما نمایندگانی که از نظر معیارهای EQ رتبه بالایی داشتند، به طور متوسط ۱۱۴۰۰۰ دلار توانایی فروش داشتند.
توانایی‌های هیجانی همچنین می توانند در انتخاب هایی که مصرف کنندگان هنگام مواجهه با تصمیمات خرید انجام می دهند، تأثیر بگذارند. دانیل کانهنمان روانشناس برنده جایزه نوبل دریافت که مردم ترجیح می دهند با شخصی که به او اعتماد دارند و دوست دارند کار کنند نه با شخصی که به او اعتماد ندارند، حتی اگر این به معنای پرداخت هزینه بیشتر برای یک محصول فرومایه باشد.
آیا می توان هوش هیجانی را یاد گرفت؟
اگر هوش هیجانی بسیار مهم است، آیا می توان آن را آموزش داد یا تقویت کرد؟
طبق یک متاآنالیز که نتایج برنامه های یادگیری اجتماعی و عاطفی را بررسی می کند، پاسخ این سوال مثبت است.
یک مطالعه نشان داد که تقریباً ۵۰٪ از کودکان ثبت نام شده در برنامه های SEL نمره موفقیت بهتری دارند و تقریباً ۴۰٪ میانگین نمره بهبود یافته را نشان می دهند. این برنامه ها همچنین با کاهش میزان تعلیق، افزایش حضور در مدرسه و کاهش مشکلات انضباطی مرتبط بودند.
استراتژی‌های آموزش هوش هیجانی شامل آموزش شخصیت، الگوبرداری از رفتارهای مثبت، تشویق افراد به اندیشیدن در مورد احساس دیگران و یافتن روش‌هایی برای همدلی بیشتر با دیگران است.
کلمه ای از ویلول در مورد هوش
موفقیت در زندگی نتیجه بسیاری از عوامل است. ضریب هوشی و هوش هیجانی هم در موفقیت کلی و هم در سلامتی و خوشبختی ما نقش دارند
اما به جای تمرکز بر اینکه کدام مهمتر است می توانید مهارت های خود را افزایش دهید. علاوه بر تقویت توانایی های شناختی، مانند حافظه و تمرکز ذهنی، می توانید مهارت های اجتماعی و عاطفی را نیز به دست آورید و بهبود ببخشید.
