استرس در بارداری
براساس تحقیقات جدید، استرس در دوران بارداری، پس از هفته ۱۷ بارداری، روی جنین می تواند اثر بگذارد و اثرات بالقوه مضر بر مغز و رشد و تکامل جنین داشته باشد. این مطالعه اولین مطالعه‌ای است که نشان می دهد نوزادان متولد نشده در مراحل اولیه بارداری در معرض هورمون‌های استرس مادر قرار دارند.
اما زنان باردار نباید زیاد نگران این موضوع باشند، داشتن سبك زندگی سالم و متعادل برای کاهش استرس در این دوران بسیار اهمیت دارد.
استرس در بارداری چگونه بر جنین اثر می گذارد؟
استرس در بارداری به دلیل ترشح هورمون ها وارد شدن به خون مادر و جنین می توانند بر جنین اثر بگذارند برای مثال، هورمون کورتیزول.
وارد شدن هورمون کورتیزول از خون مادر به جنین
محققان در جدیدترین تحقیق به سرپرستی پروفسور ویوت گلوور در کالج امپریال لندن و مشاور متخصص زنان و زایمان، سطح هورمون استرس کورتیزول را در ۲۶۷ زن باردار اندازه گیری کردند. کورتیزول که در هنگام اضطراب به خون ترشح می شود، در کوتاه مدت خوب است، زیرا به بدن کمک می کند تا با یک وضعیت استرس زا مقابله کند، اما استرس طولانی مدت می تواند باعث خستگی و افسردگی شود و فرد را مستعد بیماری کند.
دانشمندان از خون مادر و مایع آمنیوتیک از اطراف جنین در رحم نمونه برداری کردند و دریافتند، در سن حاملگی ۱۷ هفته یا بیشتر، سطح بالای کورتیزول در خون مادر می تواند به مایع آمنیوتیک وارد می شود. مایع آمنیوتیک عمدتا توسط جنین تولید می شود و باعث قرار گرفتن جنین در معرض طیف وسیعی از مواد از جمله هورمون ها است.
تحقیقات نشان می دهد که جنین از طریق خون مادر در معرض کورتیزول است که از هفته ۱۷ و بعد از آن، کورتیزول موجود در مایع آمنیوتیک رابطه مستقیمی با کورتیزول موجود در خون مادر دارد که این رابطه با افزایش سن بارداری بیشتر و قویتر میشود. استرس مادر هم در طول دوران جنینی و هم در دوران شیردهی بر کودک تاثیر می گذارد.
حساس بودن مادر در بارداری
مطمئناً تا حد ممکن بدون استرس بودن در دوران بارداری مهم است. البته گفتن آن آسان تر از انجام است، زیرا حاملگی می تواند انواع احساسات (از احساس خستگی، شادی و عصبی بودن) را تحریک کند.
بارداری میتواند موجب تغییرات عمده عاطفی از جمله نوسانات خلقی تا احساس اضطراب شدید، شود. که نتیجه آن افزایش سطح استرس مادر است.
"بسیار مهم است که به زنان باردار حمایت و اطمینان کافی از طرف خانواده، دوستان و اطرافیان داده شود تا اطمینان حاصل شود که بارداری شاد و سالمی دارند."
تاثیر استرس در بارداری بر هوش کودک
در یک مطالعه، منتشر شده به رهبری پروفسور گلوور، هوش بیش از ۱۰۰ نوزاد و کودک نوپا را که مادران آنها در دوران بارداری که استرس غیرمعمول زیادی داشته‌اند اندازه‌گیری شد. این تحقیق نشان داد که ضریب هوشی آنها به طور کلی حدود ۱۰ امتیاز کمتر از میانگین است و در بسیاری از افراد سطح اضطراب و کمبود توجه بالاتر از حد متوسط است. این تحقیقات نشان داد که مشکلات خانوادگی بیشترین علت استرس در زنان باردار است.
عوارض استرس و افسردگی بر جنین
استرس و ناراحتی در مواقعی از بارداری طبیعی است اما ناراحتی و اضطراب به صورت دائمی میتواند تاثیراتی بر جنین در حال رشد داشته باشد.
هنگامی که دچار اضطراب و ناراحتی و تنش هستید بدن شما حالت مبارزه و دفاعی می گیرد و ترکیبی از هورمون‌های کورتیزول و سایر هرومون‌های استرس زا که از هورمون های شرایط خطر هستند را تولید می‌کند. این هورمون‌ها باعث افزایش سرعت پمپاژ قلب و خونرسانی به عضلات میشود.
استرس مداوم مثل مشکلات مالی و روابط و ..... میتواند سیستم مدیریت استرس بدن شما را تغییر دهد و باعث واکنش بیش از حد آن و واکنش التهابی شود. استرس مداوم، تاثیراتی گرچه ناچیز اما میتواند بر رشد مغز جنین اثر گذارد و حتی می تواند منجر به زایمان زودرس گردد.
پیشگیری و درمان استرس در بارداری
- در این شرایط باید سعی کنید آرام باشید و از احساس گناه کردن پرهیز کنید.
- ورزش های یوگا و مدیتیشن در این دوران بسیار کمک کننده هستند.
- اما در صورت عدم کنترل استرس و ناراحتی می توانید با پزشک در مورد آن مشورت بگیرید.