واریکوسل چیست؟

کیسه بیضه کیسه ای با پوستی ضخیم است که بیضه های مرد را در خود نگه می دارد. این کیسه ها شامل عروق و رگ هایی هستند که خون را به غدد تولید مثلی مرد می رسانند. یک ناهنجاری وریدی در کیسه بیضه ممکن است منجر به  بزرگ شدن رگ های داخل کیسه بیضه شود که به آن واریکوسل میگویند. این وریدها را شبکه pampiniform (پامپینی فورم) می نامند. 

واریکوسل فقط در کیسه بیضه اتفاق می افتد و حالت آن بسیار شبیه به رگ های واریسی است که می تواند در پا ایجاد شود. واریکوسل می تواند منجر به کاهش تولید و کیفیت اسپرم گردد، که در برخی موارد منجر به ناباروری می شود. 

همچنین می تواند بیضه ها را کوچک تر از حد طبیعی کند. واریکوسل یک ناهنجاری معمول در آقایان است و ممکن است در ۱۵ تا ۲۰ درصد مردان را درگیر میکند.

واریکوسل ها به طور کلی در دوران بلوغ تشکیل می شوند و بیشتر در کیسه بیضه سمت چپ مشاهده می شوند.

 جالب است بدانید که آناتومی کیسه بیضه سمت راست و چپ مردان یکسان نیست. واریکوسل ها می توانند در هر دو طرف نیز ایجاد شوند هرچند که بسیار نادر است. همه انواع واریکوسل ها بر تولید اسپرم تأثیر نمی گذارند.

علل ایجاد واریکوسل چیست؟

هر بیضه توسط یک طناب اسپرماتیک نگه داشته می شود. این طناب ها حاوی رگ ها، عروق و اعصاب هستند که از این غدد پشتیبانی می نمایند. در رگ های سالم داخل کیسه بیضه، دریچه های یک طرفه، خون را از بیضه ها به کیسه بیضه منتقل می کنند و سپس آن ها را به قلب بازمی گردانند. گاهی اوقات خون به طور طبیعی در رگ ها حرکت نمی کند و شروع به جمع شدن در آنها می نماید و باعث بزرگ شدن آنان می شود. واریکوسل با گذشت زمان و به آرامی ایجاد می شود. هیچ عامل خطر مشخصی برای ایجاد واریکوسل وجود ندارد و علت دقیق آن مشخص نیست.

 واریکوسل در پسران نوجوان بیشتراتفاق می افتد، و این  به دلیل رشد سریع بیضه ها در دوران بلوغ است.

علائم واریکوسل

در مورد علائم واریکوسل می توانیم بگوییم که همه ی افراد، علائم شایع آن را بروز نمی دهند، علائمی مثل :

• احساس یک توده در یکی از بیضه های مرد
• احساس تورم در یک یا هر دو کیسه بیضه 
• بزرگ شدن یا پیچ خوردن رگ های کیسه بیضه. این حالت را اغلب به صورت کیسه ای پر از کرم توصیف می کنند.
• یک درد اذیت کننده و مکرر در کیسه بیضه مرد

عوارض واریکوسل

این شرایط می تواند بر باروری مرد تأثیر بگذارد. واریکوسل در ۳۵ تا ۴۴ درصد از مردان با ناباروری اولیه و در ۴۵ تا ۸۱ درصد از مردان با ناباروری ثانویه وجود دارد.

اصطلاح ناباروری اولیه به طور کلی برای زوجی استفاده می شود که حداقل پس از یک سال تلاش بچه دار نشده اند. ناباروری ثانویه نیز مختص زوج هایی می باشد که حداقل یک بار باردار شده اند اما قادر به بارداری مجدد نیستند.

تشخیص و انواع واریکوسل

پزشک متخصص اورولوژِی معمولاً بعد از معاینه بدنی این مشکل را تشخیص می دهد. واریکوسل همیشه هنگام خوابیدن قابل لمس و احساس نیست. پزشک به احتمال زیاد بیضه های فرد را در حالت ایستاده و دراز کش معاینه می نماید. احتمال دارد بیمار نیاز به انجام سونوگرافی اسکروتوم بیضه ها داشته باشد. این روش به اندازه گیری رگ های اسپرماتیک کمک می کند و به پزشک اجازه می دهد تا تصویر دقیق و واضحی از وضعیت را بدست آورد.

با تشخیص واریکوسل، پزشک شدت واریکوسل را با یکی از سه درجه بالینی طبقه بندی می کند. آنها با توجه به اندازه توده موجود در بیضه فرد، آن را به گرید یا درجه ی: ۱ تا ۳ تقسیم بندی می کند.

درجه ۱ خفیف ترین و کوچکترین پیچ خوردگی و درجه ۳ بزرگترین و شدیدترین نوع آن است. اندازه ی واریکوسل لزوماً در درمان کلی تأثیر نمی گذارد زیرا فرد ممکن است اصلا نیازی به درمان نداشته باشد. گزینه های درمان بر اساس میزان ناراحتی یا مشکلات ناباروری مردان خواهد بود.

روش های درمان واریکوسل

همیشه درمان واریکوسل ضروری نیست. با این حال ممکن است شما با دانستن موارد زیر بخواهید آن را درمان نمایید:

1. واریکوسل باعث درد بیضه ها می شود.
2. باعث آتروفی بیضه می گردد.
3. باعث ناباروری می شود.

این شرایط می تواند در برخی از افراد مشکلاتی در عملکرد بیضه را نیز ایجاد کند. هرچه زودتر درمان را شروع کنید، شانس بهبود تولید اسپرم طبیعی و کافی بیشتر است.

پوشیدن لباس زیر تنگ یا بندهای مخصوص می تواند گاهی اوقات راهی برای کاهش درد و ناراحتی باشد. در صورت بدتر شدن علائم ممکن است درمان های اضافی مانند واریکوسلکتومی و آمبولیزاسیون واریکوسل لازم باشد.

واریکوسلکتومی

واریکوسلکتومی جراحی است که در بیمارستان به صورت سرپایی انجام می شود. یک متخصص اورولوژی از طریق شکم یا لگن شما وارد می شود و رگ های غیر طبیعی را می بندد یا می سوزاند. بعد از انجام آن، خون می تواند در اطراف رگ های غیر طبیعی به وریدهای طبیعی جریان یابد. با پزشک خود در مورد چگونگی آماده شدن برای جراحی و انتظارات بعد از عمل صحبت کنید.

آمبولیزاسیون واریکوسل

آمبولیزاسیون واریکوسل روشی کم تهاجمی تر در است که به صورت سرپایی انجام می گیرد (یعنی بعد از انجام آن نیاز به بستری شدن نیست). یک کاتتر کوچک به کشاله ران وارد می شود. سپس یک سیم پیچ درون کاتتر و واریکوسل قرار می گیرد. این باعث می شود خون به وریدهای غیر طبیعی نرسد.

کنار آمدن با واریکوسل

ناباروری از عوارض شایع واریکوسل است. اگر شما و همسرتان در بارداری مشکلی دارید با پزشک خود در مورد احتمال جود این مشکل صحبت کنید.

جراحی فقط در مواردی ضروری است که واریکوسل برای شما درد ایجاد کند یا اگر می خواهید بچه دار شوید، در روند بارور سازی شما اخلال ایجاد کند. با پزشک خود درمورد این که کدام روش درمانی برای شما مناسب تر است صحبت کنید.