هتروکرومیا چیست؟

افراد مبتلا به هتروکرومیا (متفاوت بودن رنگ چشم) به جای اینکه یک رنگ چشم مشخص داشته باشند (مثلا قهوه ای)، دارای دو یا چند رنگ در چشمان خود به خصوص در نزدیکی مردمک خود هستند. کلمه ی هترو در واقع به معنای ناهمسان بودن می باشد. این واژه درعلم ژنتیک کاربرد بسیار زیادی دارد.

فرد مبتلا به این شرایط ممکن است، یک سایه روشن در اطراف مردمک چشم خود و مرکز عنبیه داشته باشد و بقیه عنبیه او رنگ دیگری باشد. رنگ غالب، رنگ واقعی چشم فرد است.

انواع هتروکرومیا

۱. هتروکرومیای مرکزی

نوعی از هتروکرومیا است که به داشتن رنگ چشم متفاوت در اطراف مردمک اشاره دارد.

۲. هتروکرومیای کامل

افرادی که دارای هتروکرومیای کامل هستند، رنگ دو چشمشان با یکدیگر متفاوت خواهد بود. یعنی ممکن است یک چشم آنها سبز و چشم دیگرشان قهوه ای، آبی یا رنگ دیگری باشد.

۳. هتروکرومی سگمنتال

این نوع هتروکرومیا مشابه هتروکرومیای مرکزی است. اما هتروکرومی سگمنتال به جای تأثیر بر ناحیه اطراف مردمک چشم، قسمت بزرگی از عنبیه را تحت تأثیر قرار می دهد. این شرایط ممکن است در یک یا هر دو چشم ایجاد شود.

چه عواملی باعث هتروکرومی می شوند؟

برای درک علل احتمالی هتروکرومیای مرکزی و به طور کلی انواع هتروکرومیا، باید رابطه بین ملانین (رنگدانه های موجود در بدن) و رنگ چشم را بررسی کرد. ملانین رنگدانه ای است که به پوست، چشم و موی انسان رنگ می بخشد. ملانین موجود در فردی با پوست روشن نسبت به فردی که پوست تیره دارد کمتر است. ملانین رنگ چشم را نیز تعیین می کند. رنگ چشم افرادی که رنگدانه کمتری دارند نسبت به افرادی که رنگدانه بیشتری دارند، روشن است. در صورت ابتلا به هتروکرومیا میزان ملانین در چشم شما متفاوت خواهد بود. این تنوع باعث ایجاد رنگ های مختلف در قسمت‌های مختلف چشم شما می شود. علت دقیق این تغییر ناشناخته مانده است.

هتروکرومی مادرزادی

هتروکرومیای مرکزی اغلب به طور پراکنده در بدو تولد اتفاق می افتد. این مورد می تواند در افرادی ظاهر شود که هیچ سابقه خانوادگی از هتروکرومیا ندارد. در بیش تر موارد، این مسئله یک بیماری خوش خیم به حساب می آید و دلیلش آن است که بیماری چشم ایجاد نمی کند و همچنین بر بینایی تأثیر نمی گذارد. بنابراین به هیچ نوع درمان، تشخیص یا پیگیری نیاز ندارد.

هتروکرومی اکتسابی

برخی از افراد بعدها در زندگی دچار هتروکرومی می شوند. این مورد را به عنوان هتروکرومی اکتسابی شناخته می شناسند و ممکن است از یک بیماری زمینه ای مانند موارد زیر ناشی شود:

• آسیب دیدگی چشم
• التهاب چشم
• خونریزی در چشم‌ها
• ظهور تومورهایی در عنبیه
• سندروم هورنر (اختلالی عصبی که چشم های فرد را تحت تأثیر قرار می دهد)
• دیابت
• سندرم پراکندگی رنگدانه‌ها (رنگدانه‌ای که در چشم آزاد می شود)

تشخیص و درمان هتروکرومیا

هر تغییری در رنگ چشم که در طول زندگی اتفاق می افتد باید توسط متخصص چشم پزشک بررسی شود.

پزشک متخصص ممکن است برای بررسی ناهنجاری های احتمالی، یک معاینه جامع از چشم انجام دهد. این معاینات شامل آزمایش بینایی و معاینه مردمک چشم، بینایی محیطی، فشار چشم و عصب بینایی است. پزشک شما همچنین ممکن است توموگرافی انسجام نوری (OCT) را که یک آزمایش تصویر برداری غیرتهاجمی است و تصاویر مقطعی از شبکیه شما ایجاد می کند را نیز پیشنهاد نماید.

درمان هتروکرومیای اکتسابی به علت اصلی بیماری بستگی دارد. وقتی معاینه بصری یا آزمایش تصویر برداری، وجود ناهنجاری را تایید نکند، هیچ درمانی لازم نیست، زیرا چشم و اعصاب آن در امان می باشد.

نتیجه گیری

هتروکرومیای مرکزی ممکن است یک بیماری نادر باشد، اما به طور معمول خوش خیم است. در بیشتر موارد، بر بینایی تأثیر نمی گذارد و هیچ گونه عارضه ای بر سلامتی ایجاد نمی کند. با این حال، هنگامی که هتروکرومیای مرکزی در سنین بالا طی زندگی رخ دهد، ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد. در این حالت، برای تشخیص احتمالی و گزینه های درمانی به دنبال یک متخصص حاذق باشید.