رحم دو شاخ چیست؟

رحم دو شاخ یک ناهنجاری مادرزادی نادر است که در آن دو رحم و گاهی دو دهانه رحم ایجاد می شود. برخی از زنان مبتلا نیز دارای دو واژن هستند.

این اتفاق زمانی می افتد که جنین ماده، در رحم ابتدا به صورت دو لوله کوچک تشکیل می شود. با رشد جنین، لوله ها به طور معمول به هم متصل می شوند و یک ارگان بزرگ و توخالی ایجاد می کنند که رحم نامیده میشود. با این حال، گاهی اوقات، لوله ها به طور کامل نمی پیوندند. در عوض، هر یک به یک ساختار جداگانه تبدیل می شوند. رحم دوتایی ممکن است یک دهانه رحم به یک واژن داشته باشد، یا هر حفره رحم ممکن است دارای یک دهانه ی رحمی به واژن داشته باشد. در بسیاری از موارد، دیواره نازکی از بافت از طول واژن عبور کرده و آن را هم به دو دهانه مجزا تقسیم می کند.

زنانی که رحم مضاعف دارند، اغلب بارداری موفقی دارند. اما این شرایط می تواند خطر سقط جنین یا زایمان زودرس را افزایش دهد. به نظر می رسد این مشکل بیشتر ژنتیکی باشد، زیرا در خانواده ها ابتلا به آن معمول تر است.

علائم رحم دوشاخ

رحم مضاعف اغلب علائمی ایجاد نمی کند. این وضعیت ممکن است در طی معاینه منظم لگن یا در طی آزمایشات تصویربرداری برای تعیین علت سقط مکرر کشف شود.

زنانی که واژن مضاعف همراه با رحم مضاعف دارند، ممکن است در ابتدا برای خونریزی قاعدگی که با استفاده از تامپون متوقف نمی شود، با پزشک مشورت کنند. در این شرایط، زن یک تامپون در یک واژن قرار داده است، اما خون همچنان از رحم و واژن دوم خارج می شود.

چه موقع به پزشک مراجعه کنید؟

اگر علی رغم قرار دادن تامپون، قاعدگی با خونریزی سنگینی داریدُ اگر در دوران پریود درد شدیدی دارید یا سابقه سقط داشته اید، باید به پزشک مراجعه کنید.

علت رحم دو شاخ

پزشکان هنوز دلیل اینکه چرا برخی  از نوزادان دختر به طور مادرزادی از زمانی که در رحم هستندُ دچار رحم مضاعف می شوند، را نمی دانند. اما یک دلیل اصلی آن می تواند ژنتیک باشد زیرا این شرایط نادر گاهی در خانواده ها دیده می شود و ارثی است.

عوارض رحم دو شاخ

بسیاری از زنان با رحم مضاعف زندگی جنسی، حاملگی و زایمان طبیعی دارند. اما گاهی اوقات رحم دو شاخ  و سایر ناهنجاری های رشد رحم با موارد زیر همراه است:

• ناباروری
• سقط جنین
• زایمان زودرس
• مشکلات کلیه

روش های تشخیصی رحم دو شاخ:

اگر پزشک شک به رحم دو شاخ یا شکل غیرعادی رحم  کند، ممکن است معاینه لگن را پیشنهاد کند تا بتواند حین معاینه معمول لگن، رحم دوتایی تشخیص دهد. اگر پزشک مشکوک به این ناهنجاری باشد، ممکن است هر یک از آزمایش های زیر را توصیه کند:

1. سونوگرافی : این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از قسمت داخلی بدن شما استفاده می کند. برای ثبت تصاویر، دستگاهی به نام مبدل بر روی پوست شکم شما فشار داده می شود یا به واژن شما وارد می شود (سونوگرافی ترانس واژینال). هر دو نوع سونوگرافی ممکن است برای گرفتن بهترین دید انجام شود. در صورت وجود ممکن است از سونوگرافی 3D استفاده شود.
2. سونوهیستروگرام : سونوهیستروگرام، یک سونوگرافی، پس از تزریق مایعات از طریق لوله به رحم از طریق واژن و دهانه رحم انجام می شود. این روش به پزشک  اجازه می دهد تا به دنبال مشکلاتی در شکل رحم شما باشد.
3. MRI : دستگاه MRI مانند تونلی به نظر می رسد که هر دو انتهای آن باز است. شما روی یک میز متحرک دراز می کشید که به داخل دهانه تونل سر می خورد. این روش بدون درد از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر مقطعی از داخل بدن شما استفاده می کند.
4. هیستروسالپنگوگرافی : در حین هیستروسالپلنگوگرافی، یک رنگ مخصوص از طریق دهانه رحم به رحم شما تزریق می شود. هنگامی که رنگ از طریق اندام های تولید مثل شما حرکت می کند، اشعه ایکس برای تعیین شکل و اندازه رحم و باز بودن لوله های رحمی گرفته می شود.

درمان رحم دو شاخ:

در صورتی که فرد با رحم مضاعف، علائم و نشانه هایی نداشته باشد، ندرتا نیاز به درمان پیدا می کند. جراحی برای باز کردن رحم مضاعف یا دو شاخ به ندرت انجام می شود - اگر رحم مضاعف دارید و هیچ توضیح پزشکی یا علت دیگری برای سقط جنین  در گذشته وجود نداشته باشد، جراحی رحم می تواند کمک کند تا بارداری بعدی را حفظ شود.

اگر فرد علاوه بر رحم مضاعف، واژن مضاعف داشته باشد، بهتر است که برای از بین بردن  دیواره بافت جدا کننده دو واژن جراحی شود. با جراحی و برداشتن دیواره بین دو رحم، زایمان هم آسانتر می شود.