علت قطع و وصل خونریزی پریود چیست؟

قاعدگی خونریزی ماهیانه یک خانم است که اغلب "پریود" نامیده می شود. هنگام قاعدگی، بدن یک خانم تجمع ماهانه دیواره رحم را از بدن خارج می کند. خون و بافت قاعدگی از طریق شکاف کوچک دهانه رحم از واژن به بیرون جریان می یابد و از بدن خارج می شود. در طول چرخه قاعدگی ماهانه، دیواره رحم ضخیم می شود تا برای بارداری آماده گردد. اگر بارداری رخ ندهد، سطح هورمون استروژن و پروژسترون کاهش می یابد. پایین آمدن سطح هورمون های استروژن و پروژسترون به بدن فرد می گوید که قاعدگی را شروع کند.

یک خانم به طور متوسط در طول دوره قاعدگی خود تقریباً دو الی سه قاشق غذاخوری خون از دست می دهد. آنچه که طبیعی است این است که میزان خون خارج شده در خانم‌های مختلف نسبت به یکدیگر متفاوت می باشد. همچنین، ممکن است جریان و حجم خونریزی یک خانم ماه به ماه سبک‌تر یا سنگین‌تر شود. 

گاهی اوقات پیش می آید که خونریزی ماهانه آنها در فواصلی قطع و وصل شود که اغلب گویای وجود مشکلات هورمونی یا غیرهورمونی بر اثر عواملی مانند سن، مصرف نوع خاصی از داروها، بارداری، وجود بیماری‌های زنانه، عفونت و ... باشد. 

پریودهایی که ریتم منظمی طی خونریزی یا شروع پریود ندارند و همراه با علائمی مثل، احساس درد یا خونریزی سنگین هستند، ممکن است نشانه‌هایی از یک مشکل جدی سلامتی باشند. این حالت همچنین می تواند بارداری را دشوارتر کند. مهم ترین نکته هنگام مواجهه با این مشکل نگران نشوید و در اسرع وقت به متخصص زنان مراجعه کنید تا به بررسی دیگر علائم بپردازند و علت اصلی را بیابند. همچنین پزشک کمک می کند تا خونریزی قاعدگی ریتم منظم تری یابد.

علت قطع و وصل شدن پریود

خون خارج شده هنگام پریودی متشکل از خودِ خون و بخشی از بافت آندومتر (بافت داخلی رحم زن) است که از طریق واژن خارج می گردد. برخی از بافت‌ها می‌توانند به طور موقت جریان خروج  خون  از دهانه رحم را مسدود کنند و یا این که باعث تسریع خروج بافت تخریب شده رحمی و خون از دهانه واژن شوند. اگر این اتفاق ادامه داشته باشد در نهایت فرد دچار قطع و وصل شدن خونریزی می‌شود که یک مسئله‌ی غیرمعمول است و باعث تفاوت دوره‌های شما با دوره قاعدگی معمولی می شود.

دلایل این نوع خونریزی عبارت است از:

۱. تغییرات هورمونی

تغییر سطح هورمون‌ها در دوران بلوغ و یائسگی و انتقال به یائسگی، می تواند باعث دوره های طولانی تر و سنگین تری شود. همچنین می توانند باعث نامنظم شدن چرخه خونریزی گردد.

هورمون های در دوران پریود

در ابتدای سیکل قاعدگی میزان سطح دو هورمون مهم استروژن و پروژسترون و به شدت کاهش می‌یابد و باعث ریزش بافت داخلی و دیواره رحم می شود که منجر به خونریزی ماهیانه می‌گردد.

سطح هورمون ها بعد از پریود

پس از توقف خونریزی، دوباره سطح این هورمون‌ها شروع به افزایش می کند و پس از ۱۴ روز و دقیقا در دوران تخمک گذاری، این مقدار به حداکثر میزان خود می رسد و بدن را برای بارداری مهیا می‌کند، اگر بارداری رخ دهد، این دیواره توسط کنترل استروژن و پروژسترون ضخیم تر می شود، در صورتی که بارداری رخ ندهد، مجددا سطح این دو هورمون پایین می آید و چرخه ی قاعدگی از نو شروع می شود.

قطع شدن خونریزی در ابتدای پریود

اگر در طی روزهای ابتدایی سیکل قاعدگی، میزان هورمون استروژن بالا(بیشتر از حد طبیعی) باشد، می تواند باعث قطع و وصل شدن پریود به خصوص در سه روز اول خونریزی شود. برای دانستن این که آیا سطح استروژن خون بالا است یا خیر، بهتر است در روز سوم پریودی، یک آزمایش هورمونی انجام گیرد. در صورت تایید آن، باید روش هایی برای کاهش مقدار اضافه‌ی این هورمون انجام دهید. مانند:

• داشتن یک رژیم غذایی کم چرب
• مصرف موادغذایی حاوی فیبر (مانند: آووکادو، انجیر، نخودفرنگی، بامیه، لوبیا و حبوبات و ...)
• ورزش منظم
• مصرف داروهای خاص تحت نظر پزشک

۲. استرس و هیجانات روحی

محل پردازش اطلاعات روحی و روانی مغز است. همچنین مغز بر سازوکار تخمدان‌ها و رحم نظارت می کند. اگر دچار استرس و نوسانات روحی شوید ممکن است روی خونریزی‌های شما اثر گذاشته و پریودهای شما نامنظم یا به صورت قطع و وصل شدن تغییر یابد.

۳. آندومتریوز

اندومتریوز زمانی اتفاق می افتد که پوشش رحم در خارج از رحم و جایی که متعلق به آن نیست رشد کند. همین حالت می‌تواند منجر به قطع و وصل شدن خونریزی قاعدگی شود.

۴. بیماری‌های زمینه ای

بیماری‌های زمینه ای مانند (تیروئید، دیابت، تخمدان پلی کیستیک و ...)  بر هورمون‌های بدن اثر می‌گذارند و باعث قطع یا ادامه یافتن خونریزی در دوران قاعدگی می‌شوند.

۵. ترکیدن کیست های تخمدانی

قطع و وصل شدن غیرمعمول ممکن است نشانه کیست تخمدانی باشد که پاره شده باشد (ترکیده باشد). ناگفته نماند که کیست‌های تخمدانی و شرایطی مثل PCOS اغلب اوقات باعث اتفاقات غیرطبیعی طی قاعدگی می شوند.

۶. سرطان و بیماری التهابی لگن

بیماری التهابی لگن (PID) عفونت اندام های تولید مثل زنان است. لگن در پایین شکم قرار دارد و شامل لوله های رحمی، تخمدان ها، دهانه رحم و رحم است. هرگونه خونریزی واژینال یا قطع و وصل شدن خونریزی در موارد خاص می تواند نشانه یک مشکل جدی سلامتی از جمله سرطان‌ باشد.

۷. کم کاری یا پرکاری تیروئید

گاهی اختلال در عملکرد طبیعی غده تیروئید می تواند موجب قطع و وصل شدن خونریزی، سبک یا سنگین بودن خونریزی و یا عدم خونریزی طی چند ماه شود. بنابراین برای اطمینان از عملکرد تیروئید بهتراست آزمایش تیروئید بدهید.

۸. مصرف داروهای خاص

 استفاده از برخی داروها مانند :

• داروهای هورمونی (مثل دوفاستون)،
• داروهای جلوگیری از بارداری (مثل ال دی)
• و داروهای ضد افسردگی

می توانند باعث قطع یا وصل شدن خونریزی در دوران قاعدگی شوند.

لکه بینی در زمان مصرف قرص های ضد بارداری مانند LD

۹. بارداری خارج رحمی

یکی از نشانه های بارداری های خارج رحمی، خونریزی است. اما ممکن است به دلیل عدم آگاهی تصور کنید که دچار قطع و وصل شدن خونریزی قاعدگی شده اید. بنابراین بهتر است باید به متخصص زنان مراجعه کنید.

۱۰ . شیردهی 

پرولاکتین همچنین از قاعدگی جلوگیری می کند. تغذیه با شیر مادر این سطح هورمون ها را بالا نگه می دارد بنابراین میتواند در پریود شما تغییراتی ایجاد کند.

۱۱. کاهش وزن شدید

کاهش وزن شدید  میتواند بر سطح هورمون های بدن اثر بگذارد و در چرخه ی پریود شما تغییراتی ایجاد کند.

۱۲. ورزش بیش از حد

تفاوت بین لکه بینی و قطع و صل شدن "خون" پریودی

همان طور که از اسمشان پیداست، لکه بینی معمولا خفیف و مقطعی است اما طی خونریزی باید جریان روان خون را به طور پیوسته دید. در صورتی که دچار شک میان لکه بینی و قطع و وصل شدن خونریزی شده اید، باید حتما به پزشک مراجعه داشته باشید تا در صورت نیاز آزمایش‌هایی را برای تشخیص بهتر انجام دهید.

چگونه از قطع و وصل شدن خونریزی جلوگیری کنیم؟

• در وهله اول برای جلوگیری از ابتلا به این موارد، بهتر است هر ماه یا حداقل هر سال ۱ مرتبه چکاپ کلی از نظر وضعیت رحم و تخمدان و سطوح هورمونی بدن انجام بگیرد. 
• بهتر است برای تنظیم طبیعی هورمون ها و سلامت دستگاه تولید مثلی، یک برنامه کامل و جامع و منظم ورزشی داشته باشید. بهتر است از انجام ورزش های بسیار شدید، طولانی مدت و سنگین پرهیز کنید.
• ماساژ درمانی می تواند به کاهش استرس شما کمک کند.
• داشتن یک رژیم غذایی سالم کم چرب، کم نمک، کم کالری و مغذی به داشتن دوره‌های خونریزی سالم بسیار کمک می کند.
• اگر دچار بیماری خاصی هستید که برای کنترل یا درمان آن مجبور به مصرف دارو هستید، توصیه می شود که به طور منظم دوز مناسبی از داروهای خود را میل کنید تا دچار به هم ریختگی قاعدگی نشوید.

چه موقع به پزشک باید مراجعه کنید؟

در صورت قطع و وصل شدن خونریزی مداوم باید به پزشک مراجعه کنید. مخصوصا اگر با شرایط زیر مواجه شدید:

• خونریزی مجدد بعد از برقراری رابطه جنسی 
• لکه بینی یا خونریزی در هر زمان در چرخه قاعدگی غیر از دوره پریود
• خونریزی در دوره قاعدگی شدیدتر یا طولانی تر از حد معمول شود
• دیدن خونریزی بعد از یائسگی

پزشک ممکن است با بررسی مشکلاتی که بیشتر در گروه سنی شما وجود دارد، کار خود را شروع کند. برخی از این موارد جدی نیستند و به راحتی قابل درمان هستند. پزشک ممکن است برای کمک به کنترل خونریزی قاعدگی، داروهای هورمونی کنترل بارداری مانند آی یو دی هورمونی، قرص‌ها، گلوله یا حلقه واژن را برای شما تجویز کند. داروهای هورمونی پیشگیری از بارداری گاهی اوقات توسط پزشکان برای رفع نگرانی‌های بهداشتی زنان (در مواردی غیر از جلوگیری بارداری) تجویز می شود.