بیماری منیر چیست؟

بیماری منیر یا منییر نوعی اختلال در گوش داخلی است که در آن مایع آندولف یا مایع داخلی گوش بیشتر تولید شده و فشار ناشی از آن  باعث سرگیجه شدید، زنگ زدن در گوش (وزوز گوش)، کاهش شنوایی و احساس پری یا گرفتگی گوش می شود. بیماری منیر معمولاً فقط یک گوش را درگیر می کند.

علائم بیماری منیر

حملات سرگیجه ممکن است ناگهانی یا پس از مدت کوتاهی وزوز گوش یا شنوایی مبهم بروز پیدا کند. برخی از افراد دچار حملات سرگیجه‌ای منفرد می شوند که مدت زمان طولانی بین هر حمله فاصله وجود دارد. برخی دیگر ممکن است حملات زیادی را در طی چند روز نزدیک به هم تجربه کنند. برخی از افراد مبتلا به بیماری منیر چنان سرگیجه شدید دارند که تعادل خود را از دست می‌دهند و سقوط می‌کنند.

علائم در افراد و با گذشت زمان متفاوت است. مشکلات اصلی :

حملات غیر قابل پیش بینی سرگیجه همراه با حالت تهوع و استفراغ است. حملات می‌توانند از چند دقیقه تا ۲۴ ساعت طول بکشد. همچنین ممکن است :

• وزوز گوش
• کاهش شنوایی
• و احساس سیری در گوش آسیب دیده

وجود داشته باشد. دوره‌های بهبودی بین حملات ممکن است در روزها به ماهها یا حتی سالها متفاوت باشد.

بیماری منیر در چه سنی اتفاق می افتد؟

بیماری منیر در هر سنی ممکن است ایجاد شود، اما بیشتر در بزرگسالان بین ۴۰ تا ۶۰ سال اتفاق می افتد. بروز بین ۱: ۱۰۰۰ و ۱: ۲۰۰۰ از جمعیت است. هر دو جنس به یک اندازه تحت تأثیر قرار می گیرند و در هر سنی ممکن است رخ دهد. حدود ۷-۱۰٪ مبتلایان سابقه خانوادگی بیماری را دارند.

موسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD) تخمین می زند که تقریباً ۶۱۵،۰۰۰ نفر درجهان در حال حاضر به بیماری منیر مبتلا شده اند و هر ساله ۴۵۵۰۰ مورد به تازگی تشخیص داده می شوند.

علت ایجاد بیماری منیر

لابیرنت گوش داخلی متشکل از کانال های نیم دایره، اندام‌های اتولیتیک (به عنوان مثال، اوتریکول و ساکول) و حلزون گوش است. درون دیواره‌های آنها (هزارتوی استخوانی) لوله‌ها و کیسه‌های نازک، انعطاف پذیر (هزارتوی غشایی) وجود دارد که با اندولنف پر شده است.

علائم بیماری منیر در اثر تجمع مایعات در قسمت های گوش داخلی، به نام لابیرنت ایجاد می شود. این هزارتوی شامل اندام‌های تعادل (کانال های نیم دایره و اندام‌های اتولیتیک) و شنوایی (حلزون گوش) است و دو بخش دارد:

• هزارتوی استخوانی
• هزارتوی غشایی.

هزارتوی غشایی با مایعی به نام اندولنف پر شده است که در اندام‌های تعادل گیرنده‌ها را هنگام حرکت بدن تحریک می کند. سپس گیرنده ها سیگنال‌هایی را درباره موقعیت و حرکت بدن به مغز ارسال می‌کنند. در حلزون گوش، مایع در پاسخ به ارتعاشات صدا فشرده می شود، که سلول های حسی را که سیگنال‌ها را به مغز می فرستند تحریک می کند.

در بیماری منیر، تجمع اندولنف در هزارتوی با تعادل طبیعی و سیگنال های شنوایی بین گوش داخلی و مغز تداخل می کند. این ناهنجاری باعث سرگیجه و سایر علائم بیماری منیر می شود.

چرا افراد به بیماری منیر مبتلا می شوند؟

بسیاری از نظریه‌ها در مورد اینکه چه اتفاقی باعث ایجاد بیماری منیر می شود وجود دارد، اما هیچ پاسخ قطعی در دسترس نیست.

برخی از محققان فکر می‌کنند که بیماری منیر در نتیجه انقباض عروق خونی مشابه مواردی است که باعث سردردهای میگرنی می شود.

دیگران فکر می‌کنند بیماری منیر می تواند نتیجه موارد زیر باشد:

• عفونت های ویروسی
• آلرژی‌ها
• واکنش های خودایمنی
• همچنین می‌تواند نتیجه تغییرات ژنتیکی باشد که باعث ناهنجاری در حجم یا تنظیم مایع آندولنف می شود.

تشخیص بیماری منییر

بیماری منیر اغلب توسط متخصص گوش و حلق و بینی تشخیص و درمان می‌شود. با این حال، هیچ آزمایش قطعی یا یک علامت منفرد وجود ندارد که پزشک بتواند از آن برای تشخیص استفاده کند. تشخیص براساس سابقه پزشکی شما و وجود موارد زیر است:

• دو یا چند بار سرگیجه که هر کدام حداقل ۲۰ دقیقه طول می کشد.

• وزوز گوش
• کم شنوایی موقت
• احساس پری در گوش

مراحل بیماری منییر

روند بیماری را به سه مرحله تقسیم می شود:

۱. مرحله یک (اوایل): حملات غیر قابل پیش بینی سرگیجه

ویژگی اصلی حملات، سرگیجه متناوب است که می تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. در طول حمله میزان متغیر کم شنوایی همراه با احساس پری در گوش آسیب دیده وجود دارد.

برخی از افراد ممکن است وزوز گوش یا افزایش وزوز گوش در گوش آسیب دیده را تجربه کنند. پر بودن گوش و وزوز گوش ممکن است قبل از حملات سرگیجه باشد، اما اغلب بدون هشدار رخ می دهد. در بین حملات، شنوایی و احساس پری در گوش به حالت طبیعی برمی‌گردد. دوره‌های بهبودی بین حمله وجود دارد که در هر فردی که بیماری منیر را به یک بیماری غیرقابل پیش بینی و ناراحت کننده تبدیل می‌کند، متفاوت است.

۲. مرحله دو (میانی): حملات سرگیجه؛ وزوز گوش از دست دادن شنوایی

حملات سرگیجه با بهبودی متغیر ادامه دارد اما ممکن است شدت کمتری داشته باشد. بعد از حمله یا شاید قبل از حمله فرد ممکن است یک دوره عدم تعادل را تجربه کند. کاهش شنوایی دائمی با حملات سرگیجه ایجاد می شود و همچنان در نوسان است. وزوز گوش برجسته تر می شود و اغلب با حملات نوسان یا افزایش می یابد.

۳. مرحله سه (دیررس): کاهش شنوایی؛ مشکلات تعادل وزوز گوش

در مراحل بعدی شدت کاهش شنوایی افزایش می یابد و اغلب حملات سرگیجه کاهش می یابد یا متوقف می شود. از دست دادن شنوایی می تواند شدید باشد و احساس بلندی صدا می تواند یک مشکل باشد. به طور مداوم به اندام تعادل در گوش آسیب می رساند و مشکلات عمومی قابل توجهی در تعادل به خصوص در تاریکی ایجاد می شود.

چرا وزوز گوش در بیماری منیر اتفاق می افتد؟

بیماری منیر باعث آسیب رسپتورهای سلول مویی در گوش داخلی می شود. این سلولهای آسیب دیده مو به طور خود به خود تحریک شده و سیگنالهای نامنظم را به سمت عصب شنوایی به مغز می رسانند. در منیر در ابتدا سلول‌های مویی که مربوط به صدا با فرکانس پایین هستند، آسیب دیده اند و بنابراین وزوز گوش در منیر معمولاً سر و صدا با فرکانس پایین است. در یک نظرسنجی در ایالات متحده آمریکا از ۵۱ فرد مبتلا به بیماری منیر، ۴۹٪ وزوز گوش را به طور متوسط آزار دهنده (وزوز گوش هنگام گوش دادن به یک بلندگو) یا به شدت آزار دهنده (مشکل در کار، روابط و خواب) گزارش کردند. برای مبتلایان به بیماری منیر در مراحل اولیه خود، تغییر وزوز گوش ممکن است نشانه ای هشدار دهنده باشد که روز بد یا حمله‌ای را پشت سر می گذارند.

از دست دادن شنوایی و بیماری منیر

به طور گسترده اعتقاد بر این است که بیماری منیر در نتیجه افزایش فشار در فضای اندولنفاتیک ایجاد می شود. علائم پر بودن گوش و کاهش شنوایی احتمالاً مربوط به این افزایش فشار است. آزاد شدن ناگهانی فشار، حملات ناگهانی سرگیجه را گزارش می‌کند. دوره های مكرر فشار زیاد و آزاد شدن ناگهانی آن فشار به ساختارهای ظریف گوش داخلی و ساختارهای تعادل مجاری نیمه دایره آسیب می‌رساند. این آسیب تجمعی منجر به کاهش سطح شنوایی با گذشت زمان می شود.

Kumagami و همکاران (۱۹۸۲) سه مرحله از بیماری منیر را توصیف می‌کنند:

1. مرحله ۱، سطح شنوایی بین حملات به حد طبیعی برمی‌گردد.
2. مرحله ۲، سطح شنوایی در نوسان است اما به حالت عادی بر نمی‌گردد.

سطح شنوایی مرحله ۳ در زیر ۶۰ دسی بل HL پایین است.

برخی از پزشکان آزمایش شنوایی را برای تعیین میزان کم شنوایی ناشی از بیماری منیر انجام می دهند. برای رد سایر بیماری‌ها، پزشک همچنین ممکن است از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT) مغز درخواست کند.

درمان بیماری منیر

بیماری منیر هنوز درمان قطعی ندارد، اما ممکن است پزشک برخی از روش‌های درمانی زیر را برای مقابله با این بیماری توصیه کند.

1. داروها. داروهای تجویز شده مانند مکلیزین، دیازپام، گلیکوپیرولات و لورازپام می توانند به رفع سرگیجه و کوتاه شدن حمله کمک کنند.
2. محدودیت مصرف نمک و داروهای ادرار آور. محدود کردن نمک در رژیم غذایی و مصرف داروهای ادرار آور (قرص‌های مدر) به برخی از افراد کمک می‌کند تا با کاهش میزان مایعات موجود در بدن، سرگیجه را کنترل کنند، که ممکن است به کاهش حجم و فشار مایعات در گوش داخلی کمک کند.
3. سایر تغییرات غذایی و رفتاری. برخی افراد ادعا می‌کنند که کافئین، شکلات و الکل علائم آنها را بدتر می‌کند و یا از مصرف این ترکیبات در رژیم غذایی خود اجتناب می‌کند یا محدود می کنند. عدم استعمال سیگار نیز ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
4. درمان شناختی. شناخت درمانی نوعی گفتاردرمانی است که به افراد کمک می کند تا بر نحوه درک و واکنش به تجربیات زندگی تمرکز کنند. برخی افراد دریافتند که شناخت درمانی به آنها کمک می کند تا با ماهیت غیر منتظره حملات بهتر کنار بیایند و اضطراب آنها را در مورد حملات آینده کاهش می دهد.
5. تزریق آنتی بیوتیک جنتامایسین به گوش میانی برای کنترل سرگیجه کمک می کند اما به طور قابل توجهی خطر کاهش شنوایی را افزایش می دهد زیرا جنتامایسین می‌تواند به سلول¬های میکروسکوپی موی گوش داخلی آسیب برساند که به ما در شنیدن کمک می‌کند.
6. عمل جراحی. جراحی ممکن است زمانی توصیه شود که سایر روشهای درمانی نتوانند سرگیجه را برطرف کنند. برخی از اقدامات جراحی بر روی کیسه اندولنفاتیک برای از بین بردن فشار آن انجام می‌شود. جراحی احتمالی دیگر، قطع کردن عصب دهلیزی است، اگرچه این اتفاق کمتر رخ می دهد.
7. درمان‌های جایگزین. اگرچه دانشمندان استفاده از برخی از روش های درمانی جایگزین در درمان بیماری منیر را مورد مطالعه قرار داده اند، اما هنوز هیچ مدرکی دال بر اثرگذاری درمان‌هایی مانند طب سوزنی یا طب فشاری، تای چی یا مکمل‌های گیاهی مانند جینگکو بیلوبا، نیاسین یا ریشه زنجبیل وجود ندارد. اگر از روش‌های درمانی جایگزین استفاده می‌کنید، حتماً به پزشک خود بگویید، زیرا این داروها بعضی اوقات می توانند بر اثر بخشی یا ایمنی داروهای معمولی تأثیر بگذارند.

آیا بیماری منیر درمان قطعی دارد؟ خطرناک است؟

دانشمندان تخمین می زنند که از هر ۱۰ نفر مبتلا به منیر، شش نفر یا به خودی خود بهتر می شوند یا می توانند سرگیجه خود را با رژیم، دارو یا وسایل کنترل کنند. با این حال، گروه کوچکی از افراد مبتلا به بیماری منیر فقط با انجام جراحی بهبود می یابند.