علت خشکی واژن چیست؟
حتما اصطلاح خشکی واژن را شنیده اید، اما خشکی واژن یعنی چه؟ به طور طبیعی یک لایه نازک مرطوب دیواره‌های داخلی واژن خانم‌ها را می پوشاند. در نتیجه این رطوبت، یک محیط قلیایی فراهم می شود که اسپرم (سلول جنسی مردانه) می تواند در آن زنده بماند و برای انجام تولید مثل جنسی در واژن حرکت کند. ترشحات واژن همچنین دیواره واژن را مرطوب می کنند و میزان اصطکاک را در هنگام رابطه جنسی کاهش می دهند.
با افزایش سن یک زن، بروز تغییراتی در تولید هورمون‌ها، می تواند باعث نازک شدن دیواره های واژن شود. منظور از دیواره های نازک، کاهش سلول هایی است که رطوبت ترشح می کنند. و كاهش مواد مخاطي و ترشحات مرطوب كننده می تواند منجر به خشکی واژن گردد. تغییرات هورمونی شایعترین علت خشکی واژن هستند، اما تنها دلیل آن نمی باشند.
اثرات خشکی واژن چیست؟
خشکی واژن می تواند باعث احساس ناراحتی در نواحی واژن و لگن شود. خشکی واژن همچنین می تواند باعث موارد زیر شود:
- سوزش
- نداشتن میل جنسی
- درد حین رابطه جنسی
- خونریزی خفیف یا لکه بینی بعد از رابطه جنسی
- درد
- عفونت های دستگاه ادراری (UTI) که از بین نمی روند یا دوباره بروز می کنند
- خارش یا سوزش واژن
خشکی واژن می تواند باعث خجالت و کاهش اعتماد به نفس شود. این اتفاق ممکن است مانع علاقه زنان به بحث راجع به علائمش شود. با این حال، این وضعیت یک اتفاق معمول و شایع بین خانم ها است که بسیاری از زنان را درگیر می کند.
علت ایجاد خشکی واژن در زنان
پایین آمدن سطح استروژن دلیل اصلی خشکی واژن است. تولید استروژن زنان با افزایش سن رو به کاهش می رود. این امر منجر به پایان قاعدگی در دورانی به نام پری منوپوز می شود. با این حال، یائسگی تنها مسئله ای نیست که باعث کاهش تولید استروژن می شود. دلایل دیگر کاهش سطح هورمون استروژن عبارت اند از:
- شیردهی
- سیگار کشیدن
- افسردگی
- استرس بیش از حد
- اختلالات سیستم ایمنی، مانند سندروم شوگرن
- زایمان
- ورزش های منظم و شدید
- برخی از روش های درمانی سرطان ها، مانند تابش اشعه به لگن، هورمون درمانی یا شیمی درمانی
- برداشتن تخمدان از طریق جراحی
- مصرف برخی از داروها نیز می توانند ترشحات بدن را نیز کاهش دهند.
- دوش واژینال همچنین ممکن است باعث خشکی و تحریک واژن شود.
- همچنین برخی از کرم ها و لوسیون هایی که روی ناحیه واژن استعمال می شوند نیز می توانند خشکی واژن ایجاد کنند.
علت خشکی واژن در جوانی یا در دختران
موارد روحی و روانی که باعث خشکی واژن در دختران یا خانم های جوان می شود:
- افسردگی
- داشتن استرس از داشتن رابطه جنسی مطلوب
- بیماری های روان پریشی
- عدم آرامش، داشتن اضطراب و استرس زیاد، هیجان بیش از حد و رفتارهای عصبی
- مشکلات جنسی
- داشتن خاطرات تلخ از تجاوز
علت خشکی واژن در دوران بارداری چیست؟
در دوران بارداری نیز عدم تعادل در سطح استروژن باعث کاهش مایعات بدن می شود و منجر به خشکی واژن می گردد. خشک شدن واژن در اوایل بارداری کاملاً رایج است، زیرا سطح استروژن در سه ماهه اول به شدت کاهش می یابد. اگر در حین بارداری دچار خشکی واژن و خارش شدید، پزشک را در این باره آگاه کنید.
خشکی واژن قبل از عادت ماهانه
سطح استروژن در روزهای تخمک گذاری به اوج خود می رسد، سپس در روزهای منتهی به پریود به سرعت کاهش می یابد. این کاهش می تواند باعث خشکی واژن حتی در دختران کم سنی گردد که فعالیت جنسی ندارند. در کل خشکی واژن به خصوص در حین رابطه جنسی ممکن است باعث احساس درد و خارش در واژن شود. خانمی که به زمان یائسگی خود نزدیک می شود ممکن است خشکی واژن را بیشتر از سایرین تجربه کند.
چه زمانی مراجعه به پزشک احتیاج است؟
خشکی واژن به ندرت نشان دهنده یک بیماری جدی می باشد. اما اگر ناراحتی بیش از چند روز طول کشید یا در هنگام رابطه جنسی احساس ناراحتی، درد و آزار ایجاد شد بهتر است از یک پزشک کمک گرفت. در صورت عدم درمان، خشکی واژن می تواند باعث ایجاد زخم یا ترک در بافت واژن شود. اگر این بیماری با خونریزی شدید واژن همراه بود، باید فوراً به مراکز پزشکی و درمانی مراجعه کرد.
تشخیص علت خشکی واژن
در طول معاینه، پزشک ممکن است دیواره های واژن را بررسی کند تا اثراتی از پارگی یا نازک شدن پوست ناحیه واژن پیدا کند. آن‌ها همچنین ممکن است نمونه ای از ترشحات واژن را برای بررسی وجود باکتری‌های مضر جدا کنند و به آزمایشگاه بفرستند.
علاوه بر روش بالا، آزمایشات هورمونی نیز می توانند تشخیص دهند که خانم در دوره پیش یائسگی یا یائسگی قرار دارد یا خیر.
درمان خشکی واژن
- بسیاری از محصولات روان کننده (لوبرکانت) بدون نسخه در داروخانه ها وجود دارد که می توانند رطوبت ناحیه واژن را بازگردانند تا خشکی و ناراحتی ناحیه مذکور کاهش یابد. این روان کننده ها و کرم های مرطوب کننده همچنین می توانند pH واژن را تغییر دهند و احتمال ابتلا به عفونت های ادراری را کاهش دهند.
- لوبرکانت بر پایه آب: خانم ها باید روان کننده‌ای را انتخاب کنند که مخصوص استفاده واژینال باشد. روان کننده باید دارای پایه آب باشد. آن‌ها نباید حاوی عطر، عصاره های گیاهی یا رنگ مصنوعی باشند. این موارد می توانند باعث تحریک ناحیه واژن شوند.
- لوبریکانت های بر پایه روغن: تأثیر محصولاتی که به عنوان لوبریکانت‌های واژن فروخته می‌شوند، بسیار بیشتر از لوبریکانت‌هایی مانند وازلین (petroleum jelly) است که به این منظور طراحی نشده اند. لوبرکانت یا روان کننده هایی مانند وازلین و روغن های معدنی می توانند به کاندوم لاتکس و دیافراگم های مورد استفاده در کنترل بارداری آسیب برسانند.
- درمان دارویی خشکی واژن. در برخی موارد، پزشک درمان استروژن را به شکل قرص، کرم یا حلقه تجویز می کند که باعث آزاد و ترشح شدن استروژن در بدن می شود. کرم ها و حلقه ها استروژن را به طور مستقیم به درون بافت ها آزاد می کنند. قرص ها بیشتر علائم ناخوشایند یائسگی مانند گرگرفتگی را به همراه دارند.
- استفاده از روغن های طبیعی. همچنین روغن های طبیعی وجود دارند که می توانید با استفاده از آن ها به برطرف شدن خشکی واژن کمک کنید. می توانید روغن های طبیعی مانند روغن هسته انگور، روغن زیتون، بادام شیرین، آفتابگردان یا نارگیل را امتحان کنید.
- مهم ترین روش درمان خشکی واژن، عشقبازی طولانی مدت قبل از نزدیکی با شریک جنسی می باشد. رطوبت واژن به تحریک شدن بدن گره خورده است. با شریک زندگی خود در مورد راه های افزایش این احساسات در هنگام رابطه صحبت کنید.
نکته: از آن جا که بسیاری از محصولات می توانند پوست ظریف و حساس واژن را تحریک کنند، لازم است در صورت ادامه این وضعیت، در مطب پزشک ارزیابی و معاینه شوید.
چگونه از خشکی واژن جلوگیری کنیم؟
- از مصرف محصولات تحریک کننده، مانند دوش های واژینال، خودداری کنید.
- از مصرف کاندوم های حاوی nonoyxnol-9 یا N-9 خودداری کنید. آن ها ماده شیمیایی دارند که می تواند باعث خشکی واژن گردند.
- لباس زیر نخی گشاد، نرم و جاذب بپوشید. از مصرف پارچه های مصنوعی و لباس زیر تنگ خودداری کنید.
- در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید. مخاط از 90٪ آب تشکیل شده است، بنابراین به روان شدن واژن کمک می کند.
مهم است که بدانید که از تغییرات مربوط به سن یا باروری در واژن نمی توان جلوگیری کرد.
کلام آخر
خشکی واژن می تواند باعث ناراحتی در نواحی واژن و لگن شود و دلایل مختلفی برای به وجود آمدن این بیماری وجود دارد. در واقع خشکی واژن به ندرت به یک مورد اورژانسی و وخیم تبدیل می شود. چندین روش درمانی وجود دارد که می توانید با به کارگیری آن ها به درمان خشکی بپردازید. همچنین روش های استانداردی وجود دارد که می توانید با استفاده از آن ها به جلوگیری از بروز خشکی واژن کمک کنید. با این حال، اگر خشکی واژن را تجربه کردید و خود به خود بعد از مدتی از بین نرفت، آن را با پزشک در میان بگذارید تا بتواند به شما در یافتن درمان مناسب کمک بنماید.