مایع منی و اسپرم چیست؟
تولید اسپرم(سلول جنسی نر) در بیضه ها اتفاق می افتد. با رسیدن به سن بلوغ، هر روز میلیون ها سلول اسپرم تولید می شود که حجم هر یک از سلول های اسپرم بالغ (اسپرماتوزوئید) ۰/۰۵ میلی لیتر است. اسپرم ها همراه بامایع منی از مردان در هر بر انزال خارج می شود. در این متن در مورد ساختار اسپرم و چگونگی تولید اسپرم و همچنین تفاوت اسپرم با منی، توضیح خواهیم داد، با هلیکس همراه باشید.
اسپرم چیست؟
اسپرم سلول جنسی نر هست که شامل ۲۳ کوروموزوم یا به اندازه نیمی از سلولهای عادی بدن کوروموزوم دارد و با ترکیب با سلول جنسی ماده یا تخمک، سلول جدیدی ایجاد می کنند که بعدا به جنین و کودک در رحم تبدیل می شود.
ساختار اسپرم
اسپرم از یک سر، بدن و دم تشکیل شده است. سر توسط کلاهک ac پوشانده شده و شامل هسته ای از مواد ژنتیکی متراکم از ۲۳ کروموزوم است.
سر توسط، گردنی حاوی میتوکندری به بدن اسپرم متصل می شود. میتوکندری انرژی لازم برای فعالیت اسپرم را تأمین می کند. دم از الیاف پروتئینی ساخته شده است که از اطراف منقبض می شوند و حرکتی موج مانند را ایجاد می کنند که اسپرم را از طریق مایع منی عبور می دهد، دم همچنین با حرکت خود انرژی اضافی برای حرکت تأمین می کند.
بخش میانی اسپرم فعالیت اسپرم ها را کنترل می کند. تعداد اسپرم های موجود در هر بار انزال فقط در حدود ۵٪ از مقدار کل اسپرم های موجود در بیضه های هر فرد را شامل می شود. این رقم حدود ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیون عدد می باشد! بنابراین، آنها بسیار بسیار ریز هستند و در واقع یک اسپرم کوچکترین سلول بدن است.
دم اسپرم مسئول حرکت یا شنای اسپرم است.
بعضی از اسپرم ها به دلیل اینکه دو سر یا دو دم دارند و یا در بیضه ها خیلی گرم شده اند، ممکن است قابلیت باروری خود را از دست بدهند.
حرکت کردن اسپرم
اسپرم معمولا با میانگین سرعت حدود ۳ میلی متر در دقیقه حرکت می کنند. اما این مقدار برای هر مرد می تواند متفاوت باشد. برخی از سلولهای اسپرم شناگران "بهتری" نسبت به بقیه هستند. اما چرا؟
اسپرم ها فقط برای اینکه ۱.۲۵ سانتی متر یا نیم اینچ جلو بروند باید بیش از ۱۰۰۰ بار دم خود را تکان دهند. اینکه چرا برخی از اسپرم ها شناگرهای بهتری هستند، هنوز هم برای بسیاری از متخصصان باروری یک معما است.
محل تولید اسپرم
سلولهای اسپرم در بیضه ها ساخته می شوند و سپس حدود ۷۲ روز طول می کشد تا یک اسپرم بالغ شود. برای تولید اسپرم نیاز به دمایی است که نیاز به دمای سه تا پنج درجه کمتر ازدمای بدن دارد. کیسه بیضه دارای یک دماسنج داخلی است که باعث می شود اسپرم در دمای مناسب نگهداری شود. اگر دمای بیضه ها خیلی کم شود، بیضه ها برای گرم تر شدن به بدن نزدیک می شوند و هنگام قرار گرفتن در هوای گرم بیضه ها از بدن دور می شوند. بنابراین اسپرم می تواند در دمای مناسب خود رشد کند. (۹۵ درجه تا ۹۷ درجه فارنهایت یا ۳۵ درجه تا ۳۶ درجه سانتیگراد)
منی چیست؟
منی حاوی مقادیر کمی بیش از سی عنصر است، از جمله فروکتوز، اسید اسکوربیک، کلسترول، کراتین، اسید سیتریک، اسید لاکتیک، نیتروژن، ویتامین B۱۲ و نمک ها و آنزیم های مختلف.
بیایید به داخل سر اسپرم برگردیم. تمام سلولهای طبیعی بدن ۴۶ کروموزوم دارند اما سلول های جنسی تنها نیمی از این تعداد یا ۲۳ کروموزوم دارند. هنگامی که اسپرم با سلول جنسی ماده، تخمک هم که دارای ۲۳ کروموزوم است، ترکیب شود با هم ۴۶ کروموزوم می شوند و اینگونه فردی جدیدی با کروموزوم های اشتراکی از پدر و مادر بوجود می اید.
بقیه آنچه یک مرد در انزال خود به شکل منی خارج می کند، یعنی حدود یک قاشق چای خوری (۵ میلی لیتر)، از آب، قند، پروتئین، ویتامین C، روی و پروستاگلاندین ها تشکیل شده است. مایع منی یا مایع حاوی مخلوط اسپرم و ترشحات وزیکولهای منی، غده پروستات و غدد پیوندی است.
در طول زندگی یک مرد، بدن او بیش از ۱۲ تریلیون اسپرم تولید خواهد کرد.
سیستم تولید مثل مردان
سیستم تولید مثل یک مرد به طور خاص برای تولید، ذخیره و انتقال اسپرم طراحی شده است. بر خلاف دستگاه تناسلی زنان، اندام های تولید مثل مردان در قسمت داخلی و خارجی حفره لگن قرار دارند. و عبارتند از:
- بیضه ها
- سیستم مجاری: اپیدیدیم و وازودفران (مجرای اسپرم)
- غدد جانبی: وزیکولهای منی و غده پروستات
- آلت تناسلی مرد
اسپرم چگونه تولید می شود؟
سیستمی از لوله های ریز در بیضه ها وجود دارد. این لوله ها که توبول های اسپرم ساز نامیده می شوند، سلول های پیش ساز(زایا) را در خود جای داده اند که هورمون ها - از جمله تستوسترون، هورمون جنسی مردانه - باعث تبدیل شدن آن ها به اسپرم می شوند. سلولهای زایا تقسیم شده و تغییر می کنند تا جایی که تبدیل به اسپرم نابالغ شوند.
اسپرم های نابالغ سپس به لوله ای در پشت بیضه ها به نام اپیدیدیم وارد می شوند. حدود پنج هفته، اسپرم ها از طریق اپیدیدیم تکامل خود را تکمیل می کنند. و پس از خارج شدن از اپیدیدیم، اسپرم به سمت مجاری دفران حرکت می کند.
هنگامی که یک مرد برای فعالیت جنسی تحریک می شود، اسپرم با مایع منی مخلوط می شود - مایعی مایل به سفید که توسط وزیکول های منی و غده پروستات تولید می شود – اینگونه مایع منی همراه با اسپرم تشکیل می شود. در نتیجه تحریک، منی که حاوی اسپرم، از طریق مجرای ادرار از آلت تناسلی مرد خارج می شود.
چه مدت طول می کشد تا اسپرم جدید تولید شود؟
روند تبدیل از یک سلول زایایی به یک سلول اسپرم بالغ که قادر به بارور کردن تخمک باشد، حدود ۲.۵ ماه طول می کشد.
اسپرم تا چه مدت زنده می ماند؟
میزان زنده ماندن اسپرم در سطوح مختلف:
- اسپرم در یک سطح خشک، مانند لباس یا ملافه، با خشک شدن مایع منی از بین می رود.
- اسپرم در جاهای مرطوب و یا در آب، مانند حمام یا وان آب گرم، احتمالاً عمر طولانی تری دارد. اما احتمال بارداری یک زن در وان حاوی مقداری اسپرم بسیار کم است.
- اسپرم در داخل بدن زنان، می تواند تا ۵ روز زنده بماند.
برای باردار شدن به چند اسپرم نیاز است؟
برای بارداری بهتر است چند روز قبل از تخمک گذاری همسرتان رابطه جنسی برقرار کنید.
اسپرم برای لقاح با تخمک، باید از واژن به داخل رحم سفر کند، این یک سفر سخت است که تنها تعداد کمی از اسپرم ها زنده می مانند. متخصصان معتقدند دلیل این سفر سخت، راهی است که طبیعت برای رسیدن سالم ترین و قوی ترین اسپرم ها به تخمک ایجاد کرده است تا شانس تولد یک کودک سالم بیشترشود.
برای آن دسته از اسپرم هایی که سفر خود را به پایان می رسانند، وارد شدن به تخمک (که توسط یک لایه ضخیم پوشانده شده است) سخت نیست.
اقدامات لازم برای بهبود سلامت اسپرم چیست؟
بسیاری از کارهایی که برای حفظ سلامتی انجام می دهید می توانند به بهبود سلامت اسپرم نیز کمک کنند:
- سیگار نکشید.
- از تماس با سموم مانند سموم دفع آفات و فلزات سنگین خودداری کنید.
- میزان الکل مصرفی خود را محدود کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید و وزن خود را کنترل کنید.
- کیسه بیضه را خنک نگه دارید، زیرا گرما باعث کاهش سرعت تولید اسپرم می شود. از حمام گرم خودداری کنید، به جای لباس زیر کوتاه و تنگ، لباس زیر بزرگ و گشادتر بپوشید و سعی کنید شلوار تنگ نپوشید.
آزمایش اسپرم یا منی چه چیزی را نشان می دهد؟
آزمایش تجزیه و تحلیل اسپرم، می تواند به پزشک کمک کند تا دلیل مشکلات ناباروری را متوجه شود.
مواردی که در آزمایش آنالیز اسپرم یا منی مشخص می شود:
- مقدار و غلظت منی: به طور متوسط ، مردان در هر بار انزال ۲ تا ۶ میلی لیتر(سی سی) مایع منی آزاد می کنند(حدود یک یا نصف قاشق چای خوری). با کمتر بودن این مقدار ممکن است اسپرم کافی برای باردار شدن یک زن وجود نداشته باشد. از طرف دیگر، مقدار بیش از این می تواند غلظت اسپرم را رقیق کند.
- منی با گذشت زمان: منی در شروع باید غلیظ باشد و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه پس از انزال رقیق شود. مایع منی که غلیظ بماند ممکن است حرکت اسپرم را دشوار کند.
- غلظت اسپرم: همچنین تراکم اسپرم نیز نامیده می شود، تعداد اسپرم در یک سی سی منی است. پانزده میلیون اسپرم یا بیشتر در هر میلی لیتر(سی سی) طبیعی تلقی می شود.
- تحرک اسپرم: درصد اسپرم موجود در نمونه ای است که در حال حرکت است و همچنین ارزیابی نحوه حرکت آنها است. یک ساعت پس از انزال، حداقل ۳۲٪ از اسپرم ها باید به صورت مستقیم حرکت کنند.
- مرفولوژی اسپرم: که شامل تجزیه و تحلیل اندازه، شکل و ظاهر اسپرم است.
آیا با افزایش سن مردان ساخت اسپرم متوقف می شود؟
مردان می توانند در تمام طول زندگی بارور باشند. با افزایش سن میزان اسپرم کاهش می یابد، اما حتی مردان مسن نیز می توانند فرزند داشته باشند.
