عفونت در بارداری
به طورکلی زنان باردار مستعد به عفونت های مختلفی در بارداری هستند مانند: عفونت های قارچی و ویروسی. بارداری حتی می تواند این عفونت های زنان را تشدید هم بکند. و یا یک عفونت واژینال جزئی و خفیف را می توانند تبدیل به یک بیماری جدی در طول باردای کند.
عفونت ها در دوران بارداری در درجه اول برای مادر خطر ایجاد می کنند. اما گاهی عفونت ها می توانند از طریق جفت یا هنگام تولد به نوزاد منتقل شوند. هنگامی که این اتفاق می افتد، کودک نیز در معرض خطر قرار میگیرد. همچنین عوارض ناشی از عفونت بر مادر و جنین، می تواند، باعث سفلیس، ایدز، هپاتیت و ... شود.
برخی از عفونت های ایجاد شده در بارداری خطرناکند و می توانند منجر به سقط جنین، زایمان زودرس یا نقایص مادرزادی شوند. حتی ممکن است جان مادر را تهدید کنند. همچنین مصرف برخی داروهایی درمان عفونت در بارداری می توانند عوارض جانبی جدی به ویژه برای کودک ایجاد کنند. بنابراین پیشگیری و جلوگیری از عفونت در بارداری بسیار مهم است تا بتوانید خطرات و عوارض ناشی از عفونت در بارداری را برای مادر و کودک به حداقل رساند.
چرا زنان باردار مستعد ابتلا به عفونت هستند؟
بارداری بر روی هر سیستمی از بدن تأثیر می گذارد. تغییر در سطح هورمون ها و عملکرد سیستم ایمنی بدن، می تواند شما را در برابر عفونت ها و عوارض جدی آسیب پذیر کند.
یکی از زمانهای حساس برای انتقال عفونت به کودک هنگام زایمان است.
تغییرات در سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی از بدن در برابر مهاجمان مضر (عوامل بیماری زا) دفاع می کند. ازباکتری گرفته تا سلول های سرطانی تا اندام های پیوندی مبارزه می کند.
در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن شما تغییر می کند به طوری که می تواند هم از شما و هم از کودک در برابر بیماری محافظت کند. قسمتهای از سیستم ایمنی بدن شما افزایش می یابد در حالی که بخش هایی از سیستم ایمنی سرکوب می شوند. این تغییرات باعث ایجاد تعادلی می شود که می تواند از عفونت در کودک جلوگیری کند و کاهش خطر برای مادر شود.
این تغییرات همچنین به محافظت از کودک در برابر دفاع بدن شما کمک می کند. از نظر تئوری، بدن شما باید کودک را به عنوان "جسم خارجی" رد کند، اما اینطور نیست. بدن شما مشابه پیوند اعضا، کودک شما را بخشی از "خود" و بخشی "خارجی" می داند. این باعث می شود سیستم ایمنی بدن شما از حمله به کودک جلوگیری کند.
با وجود این مکانیسم های محافظتی یازهم در معرض عفونت هستید که به طور معمول باعث بیماری نمی شوند. در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن شما مجبور است بیشتر کار کند، زیرا از دو نفر در حال مراقبت است. همین امر موجب می شود تا مادر به برخی از عفونت ها حساس تر باشد.
تغییر در سیستم های بدن
جدا از تغییر در عملکرد سیستم ایمنی، تغییرات هورمونی هم می توانند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. این نوسانات در سطح هورمون ها اغلب بر دستگاه ادراری تأثیر می گذارد که از موارد زیر تشکیل شده است:
- کلیه ها، اندام هایی هستند که ادرار تولید می کنند.
- حالب ها، لوله هایی هستند که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند.
- مثانه، جایی که ادرار ذخیره می شود.
- مجرای ادرار، لوله ای است که ادرار را به خارج از بدن منتقل می کند.
با بزرگ شدن رحم در دوران بارداری، فشار بیشتری به حالب وارد می شود. در همین حال، بدن تولید هورمونی به نام پروژسترون را افزایش می دهد که باعث شل شدن عضلات حالب و مثانه می شود. در نتیجه، ادرار ممکن است در مثانه بیش از حد طولانی بماند. این، خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد. همچنین تغییرات هورمونی شما را مستعد ابتلا به نوعی عفونت قارچی می کند که به نام کاندیدیازیس شناخته می شود. مقادیر بالاتر استروژن در دستگاه تولید مثل شما را مستعد ابتلا به عفونت های قارچی می کند.
علاوه بر این، تغییر در مقدار مایعات در ریه ها می تواند خطر ابتلا به عفونت های ریوی، مانند ذات الریه را افزایش دهد. ریه های شما در دوران بارداری حاوی مایعات بیشتری است و مقدار زیاد مایعات فشار بیشتری به ریه ها و شکم وارد می کند. این باعث می شود که از بین بردن این مایعات توسط بدن دشوارتر شود و باعث جمع شدن مایعات در ریه ها شود. مایعات اضافی رشد باکتری را تحریک می کند و مانع از مقاومت بدن در برابر عفونت می شود.
عوارض جانبی و خطرات ناشی از عفونت در بارداری
خطرات برای مادر:
برخی از عفونت هایی که در دوران بارداری رخ می دهند سبب بروز مشکلاتی برای مادران باردار میشود. شامل وارد زیر می شوند:
- عفونت ادراری در بارداری
- واژینیت (عفونت واژینال در بارداری)
- عفونت بعد از زایمان
خطرات برای کودک :
برخی عفونت ها به ویژه برای کودک دردسرساز هستند. به عنوان مثال، سیتومگالوویروس، توکسوپلاسموز و پاروویروس همه از مادر به کودک منتقل می شوند. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است عواقب جدی داشته باشد.
هنوز هیچ درمان موثری برای عفونت سیتومگالوویروس که از بدو تولد وجود دارد وجود ندارد. آنتی بیوتیک هایی موجود است که ممکن است بتوانند توکسوپلاسموز را با موفقیت درمان کنند. اگرچه آنتی بیوتیک برای پارو ویروس وجود ندارد، اما عفونت با تزریق خون داخل رحمی قابل درمان است .
خطرات هم برای مادر و هم برای کودک
برخی از عفونت ها هم برای مادر و هم برای نوزاد مضر هستند. که شامل موارد زیر می شوند:
- سیفلیس
- لیستریوز
- هپاتیت
- HIV
- استرپتوکوک گروه B (GBS)
اگر به موقع عفونت تشخیص داده شود، آنتی بیوتیک‌ها علیه سیفلیس و لیستریا در مادر و نوزاد موثر هستند. اگرچه آنتی بیوتیک برای هپاتیت ویروسی وجود ندارد، اما واکسن هایی برای جلوگیری از عفونتهای هپاتیت A و B در دسترس هستند.
عفونت باکتری استرپتوکوک گروه B
پزشکان در پایان بارداری هر زنی را از نظر GBS آزمایش می کنند. این عفونت توسط یک باکتری رایج ایجاد می شود که به استرپتوکوک گروه B معروف است.
طبق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری از هر ۴ زن ، ۱ نفر مبتلا به عفونت GBS است. این عفونت اغلب در هنگام زایمان طبیعی منتقل می شود، زیرا ممکن است باکتری در واژن یا رکتوم مادر وجود داشته باشد. در زنان باردار، عفونت می تواند باعث التهاب داخلی و همچنین مرده زایی شود. نوزادان تازه متولد شده مبتلا به GBS می توانند به عفونت های جدی و بالقوه تهدید کننده حیات مبتلا شوند. این موارد شامل: سپسیس، ذات الریه و مننژیت است.
در صورت عدم درمان عفونت های ویروسی بارداری
در صورت عدم درمان، چنین عفونت هایی می توانند باعث نقص مادرزادی در نوزاد شوند، از جمله:
- کاهش شنوایی یا بینایی
- اختلالات یادگیری
- اختلالات ذهنی مزمن.
عفونت قارچی در بارداری
عفونت های مخمر به ویژه در دوران بارداری شایع هستند زیرا تغییرات هورمون می تواند تعادل pH واژن را مختل کند. علائم رایج عفونت مخمر شامل خارش واژن و ترشحات سفید و ضخیم است که ترشحات پنیری شکل در طول بارداری است .
با خیال راحت می توانید عفونت مخمر را در دوران بارداری با کرم های ضد قارچ یا شیاف بدون نسخه پزشک درمان کنید. با این حال، بهتر است قبل از شروع درمان با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید علائم شما در واقع به دلیل عفونت مخمری است.
اهمیت مراقبت و پیشگیری از عفونت در بارداری
رابطه بین شما و پزشک در دوران بارداری بسیار حیاتی است. اطلاع از افزایش خطر ابتلا به عفونت در دوران بارداری و آسیب احتمالی شما و کودک می تواند به شما در جلوگیری از انتقال عفونت کمک کند. آگاهی از انواع مختلف عفونت باعث :
- تشخیص زودتر علائم می شود.
- و اگر به عفونت مبتلا شوید، با درمان سریعتر می توانید از عوارض ناشی از آن کم کنید.
بنابراین در مورد هر گونه نگرانی یا سوالی که در دوران بارداری دارید حتماً با پزشک صحبت کنید.
چگونه می توان از عفونت در بارداری جلوگیری کرد؟
عفونت در بارداری قابل پیشگیری است. با انجام احتیاط های جزئی در روزمره می توان کمک زیادی به کاهش آسیب های احتمالی مادرو کودک انجام داد. برای کمک به جلوگیری از عفونت در دوران بارداری، باید:
- مرتباً دستان خود را با آب و صابون بشویید. این امر به ویژه پس از استفاده از سرویس بهداشتی، تهیه گوشت و سبزیجات خام و بازی با کودکان بسیار مهم است.
- گوشت ها را خوب بپزید. هرگز گوشت های نپخته، مانند هات داگ و گوشت های غذای آماده را مصرف نکنید.
- محصولات لبنی غیر پاستوریزه یا خام مصرف نکنید.
- ظروف غذا، فنجان ها و غذا را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید.
- از تعویض بستر گربه ها خودداری کنید و سعی کنید تا حد امکان از حیوانات خانگی دوری کنید.
- رابطه جنسی ایمن را انجام دهید و از نظر عفونت های مقاربتی بررسی شوید.
- از به روز بودن واکسن های خود اطمینان حاصل کنید.
اگر بیمار هستید یا فکر می کنید در معرض بیماری مسری قرار گرفته اید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. هرچه عفونت زودتر تشخیص داده و درمان صورت گیرد، برای مادر و کودک نتیجه بهتری بدست می آید.
