پاره شدن کیسه آب در بارداری
اگر باردار هستید احتمالا در مورد خطرات پاره شدن کیسه آب (ساک حاملگی که مملو از مایع آمنیوتیک است) شنیده اید و احتمالا سوالات زیادی در ذهن شماست اینکه اگر کیسه آب پاره شود چه اتفاقی می افتد، چگونه متوجه شوید و آیا خطری متوجه مادر و جنین هست یا خیر. تشخیص مایع آمنیوتیک از ادرار و ترشحات واژن می تواند شما را نگران کند. کنجکاوی در مورد اینکه چه کارهایی باعث پاره شدن کیسه آب می شود و یا بعد از پاره شدن(پارگی) کیسه آب چقدر وقت دارید؟ بسیار طبیعی است. پارگی شدن کیسه آب دلایل مختلفی دارد از عفونت تا تغذیه نامناسب و... اما برای جلوگیری از پارگی کیسه آب باید سعی کنید از رابطه جنسی، نشستن در وان حمام پرهیز کنید.
ما در این متن به طور کامل نگرانی های شما را را در مورد پارگی کیسه آب در دوران بارداری را پاسخ می دهیم، پس آرام باشید و با هلیکس تا پایان این متن همراه شوید.
جنین در کیسه آمنیوتیک که پر از مایع است، در رحم زن محافظت می شود. این کیسه باعث می شود جنین در رحم رشد کند، او را در دمای ثابت نگه می دارد و بند ناف را از فشردگی در امان نگاه می دارد. وقتی کیسه آمنیوتیک پاره شود، مایع آمنیوتیک از دهانه رحم و واژن مادر نشت می کند. این اتفاق پارگی کیسه آب نام دارد که معمولاً و به طور طبیعی در اواخر بارداری اتفاق می افتد. پارگی کیسه آب نشانه این است که خانم در مرحله اول زایمان قرار دارد یا ممکن است به زودی زایمان کند.
چه زمانی کیسه آب یک زن باردار پاره می شود؟
- هفته پایان بارداری به طور طبیعی: پارگی کیسه آب در مرحله اول یا دوم زایمان در بیشتر زنان اتفاق می افتد. این اتفاق به دلیل انقباضاتی است که در این دوره رخ می دهد. از هر ۱۰ زن، یک نفر قبل از هرگونه علائم زایمان، حتی گاهی قبل از شروع انقباضاتش، دچار پارگی کیسه آب می شود.
- زودتر از زمان طبیعی و به علت مواردی مانند عفونت: اگر قبل از شروع انقباضات، کیسه آب پاره شود، به آن پارگی زودرس غشای (PPROM) می گویند. در موارد بسیار نادر علت PPROM در هفته سی و هفتم بارداری می تواند شامل موارد زیر باشد:
-
-
-
- سابقه پارگی زودرس کیسه آب در بارداری قبلی
- سیگار کشیدن یا استفاده از مواد مخدر و الکل در دوران بارداری
- طول کوتاه دهانه رحم (کوتاهیه سرویکس)
- تغذیه نامناسب در دوران بارداری
- کمبود وزن
- التهاب غشای جنین
- خونریزی واژن در سه ماهه دوم یا سوم بارداری
-
-
اگر کیسه آب بین هفته ۳۴ تا ۳۷ بارداری پاره شود، پزشک ترتیبی می دهد که زایمان انجام شود. اما اگر قبل از هفته ۳۴ بارداری کیسه آب پاره شود، در آن صورت پزشک سعی می کند با توصیه به مادر برای استراحت کامل، زایمان را به تعویق بیاندازد.
همچنین اگر تاریخ زایمان مادر به تاخیر افتاده باشد، پزشک پیشنهاد می دهد که کیسه آب را پاره کند تا باعث زایمان شود. بلافاصله پس از پاره شدن کیسه آب، انقباضات شکم ولگن مادر شروع می شود و به تدریج افزایش می یابد. از این رو مهم است که به محض پاره شدن کیسه آب؛ مادر هرچه زودتر به پزشک زنان یا مامایی که تحت نظر او است مراجعه کند و پروسه زایمان را آغاز نماید.
وقتی کیسه آب پاره می شود چه اتفاقی می افتد و مادر چه حسی دارد؟
تجربه پارگی کیسه آب در هر زن متفاوت است. برخی احساس می کنند مایعات کمی از بین پاهایشان پایین می آید، برخی دیگر ممکن است با خروج مایع آمنیوتیک (بی بو و بی رنگ) از واژن خود روبرو شوند. همه اینها به محلی که کیسه پاره شده است و اینکه آیا جنین آماده تولد است یا نه بستگی دارد. تا پایان بارداری نزدیک به ۶۰۰ میلی لیتر آب یا مایع آمنیوتیک در درون مادر جمع می شود و بدن او حتی در حین زایمان به تولید این آب ادامه می دهد. بنابراین، ممکن است پس از پارگی کیسه آب هنوز نشت ادامه داشته باشد.
بسیاری از مادران نگرانند که ممکن است کیسه آب آن ها در هنگام بیرون رفتن از خانه به بهانه خرید، رستوران یا هرجای دیگر دچار پارگی شود. خیلی نگران این احتمال نباشید و از هفته سی و هفتم بارداری به بعد همراه خود یک پد بارداری به همراه داشته باشید. لطفا از استفاده از تامپون یا دستمال های بهداشتی خودداری کنید.
بعد از پارگی کیسه آب، چه موقع زایمان شروع می شود؟
به طور معمول، پس از قطع شدن نشت آب در مدت زمان کوتاهی، پروسه زایمان شروع می شود. با این حال، گاهی اوقات نیز ممکن است زایمان رخ ندهد. اگر پارگی زودرس غشا PROM را تجربه کنید، پزشک ممکن است قبل از شروع زایمان، انقباضات رحمی را با آمپول یا دستگاه تحریک نماید (القای زایمان). هرچه زمان زایمان بعد از پارگی کیسه آب بیشتر طول بکشد، خطر ابتلا به عفونت مادر یا جنین نیز بیشتر می شود.
علائم شایع پارگی کیسه آب چیست؟
علائم و نشانه های شایع پاره شدن کیسه آب شامل:
۱. دیدن خون یا لکه
لکه بینی یا دیدن خون ممکن است شما را بترساند، اما با نزدیک شدن زمان زایمان، ممکن است پلاگین مخاطی را که دهانه رحم را مهر و موم می کند، از بین برود. گاهی اوقات ممکن است از بین رفتن یک پلاگین مخاطی و پارگی کیسه آب همزمان با هم اتفاق بیفتد و بالعکس.
۲. استفاده مکرر از توالت
همانطور که مادر به زایمان نزدیک می شود، بدن پروستاگلاندین ها را که نوعی هورمون هستند آزاد می کند که به زایمان کمک نماید. این ماده شبه هورمونی ممکن است روده زن را بیش از حد تحریک کند و باعث تکرر ادرار شود. این یک نشانه است که خانم را در مرحله ابتدایی زایمان قرار می دهد و می گوید ممکن است کیسه آب او در هر زمان پاره شود، بنابراین باید آماده باشد.
۳. گرفتگی عضلات و انقباض
شکم مادر ممکن است کاملاً سفت و یا متلاطم همراه با درد شود، مانند آنچه قبل از پریود تجربه می کند. اگرچه ممکن است این انقباضات واقعی نباشند، اما این گرفتگی می تواند نشان دهنده این باشد که به زودی کیسه آب پاره می شود. بنابراین، یک پد یا یک حوله باید در دسترس باشد و آمادگی ایجاد گردد.
۴. شنیدن صدای پارگی
وقتی کیسه آب در اطراف جنین پاره می شود، ممکن است صدای بیرون آمدن آن را بشنوید. این صدا ممکن است بیشتر شبیه ترک خوردن استخوان ها یا بیرون آمدن بادکنکی باشد که در حوله پیچیده شده است، اما چیزی که قطعی است این است که صدای بیرون آمدن را خواهید شنید. پس از آن، ممکن است ناگهان جریان آب گرم را بین پاهای خود حس کنید.
۵. بی اختیاری ادرار
در اواخر بارداری، فشار بیش از حد روی مثانه مادر ممکن است منجر به نشت ادرار شود. این حالت ممکن است هنگام سرفه، خندیدن یا به دلیل فعالیت های دیگری از این قبیل که به مثانه فشار وارد می کنند، رخ دهد. با این حال، بوی ادرار و آب آمنیوتیک متفاوت است. آب آمنیوتیک کم رنگ یا مایل به زرد روشن است و بر خلاف ادرار بوی مشخصی ندارد. اگر مایعات بی بو ترشح می کنید، این آب آمنیوتیک شماست.
۶. احساس قطره قطره چکیدن
هنگامی که مایعاتی از واژن زن خارج می شود، ممکن است گاهی اوقات احساس خیس شدن به او دست دهد. ممکن است آن را با ادرار اشتباه بگیرید و فکر کنید که مایع آمنیوتیک با فشار خارج می شود. اما این درست نیست، مایع آمنیوتیک ممکن است گاهی اوقات به آرامی بیرون بیاید.
۷. تخلیه زیاد واژن
ترشحات واژن در دوران بارداری افزایش می یابد که بسیار طبیعی است. اما اگر ترشحات واژن رشته ای و واضحی دارید، ممکن است مخاط دهانه رحمتان باشد. اگر ترشحات واژن بیش از حد شد، می تواند نشانه ای از پارگی کیسه آب باشد.
موارد ذکر شده برخی از علائم و نشانه های رایج پارگی کیسه آب هستند. به دنبال این علائم باشید اما نگرانی و استرس نداشته باشید. بدن شما هنگامی که آماده زایمان باشد، به شما علامت می دهد.
تفاوت ادرار با آب ناشی از پاره شدن کیسه آب چیست؟
اگرچه بسیاری از زنان باردار به خصوص در سه ماهه سوم دچار نشتی ادرار می شوند، اما بوی آن، می تواند شما را در تشخیص کمک کند: اگر مایع مایل به زرد است و بوی آمونیاک (تند) می دهد، احتمالاً ادرار است. اگر مایع یا آی خارج شده بویی ندهد (یا بوی شیرینی بدهد) احتمالاً مایع آمنیوتیک است.
تفاوت ترشحات واژن و ادرار با آب آمنیوتیک و تفکیک آن ها
- مایع آمنیوتیک بدون رنگ و بو است، اما ترشحات واژن سبک، مخاطی و سفید شیری رنگ می باشند.
- اگر شما متوجه ترشحات رگه دار قهوه‌ای یا صورتی همراه با خون شدید، می تواند نشان دهنده این باشد که زمان زایمان نزدیک است.
- برای کنترل جریان مایع، ماهیچه کف لگن را منقبض کنید.(مثل تمرین کگل) اگر مایع قطع شود این ادرار است؛ اگر همچنان ادامه پیدا کند به این معنی است که کیسه آب پاره شده است.
- برای تفکیک بهتر می توان از یک پد بهداشتی به مدت یک ساعت استفاده کرد. اگر مایع خارج شده روی سطح پد ماند یعنی ترشحات واژن است و اگر جذب پد شد نشانه ای از نشت آمنیوتیک است.
- ابتدا به دستشویی بروید و مثانه خود را خالی کنید؛ سپس مقداری از مایع ترشح شده را روی پد (دستمال) بریزید. اگر بد بو و زرد رنگ است می‌تواند ادرار باشد. اگر بدون رنگ و بو است، احتمالاً مایع آمنیوتیک است.
پارگی زودرس کیسه آب در هفته های مختلف بارداری
همان طور که ذکر شد گاهی اوقات کیسه آب قبل از زایمان زن و زودتر از موعد می ترکد. این اتفاق بیافتد، پارگی زودرس غشا یا (PROM) نامیده می شود.
- اگر کیسه آب در هفته های ۲۴ الی ۳۴ پاره شود به احتمال زیاد پزشک زایمان را به تاخیر می اندازد تا روند رشد جنین تکمیل گردد. در طی این زمان پزشک به مادر برای جلوگیری از بروز عفونت های مختلف آنتی بیوتیک می دهد. همچنین ممکن است کورتیکواستروئیدها تجویز گردند تا روند بلوغ ریه ها تسریع شود.
- اگر این پارگی در هفته ۳۴ تا ۳۷ بارداری رخ دهد برای اجتناب از بروز عفونت انجام زایمان توصیه می شود.
- اگر کیسه آب قبل از هفته سی و هفتم بارداری پاره شود، (PPROM) نامیده می شود. هرچه کیسه آب زودتر پاره شود، عوارض بیشتری برای مادر و جنینش دارد.
راه جلوگیری از پارگی زودرس کیسه آب چیست؟
- از مقاربت(رابطه جنسی) باید خودداری کنید.
- برای حمام کردن از وان استفاده نشود.
- معاینه واژینال به علت خطر عفونت نباید انجام شود و در صورت لزوم از اسپکولوم با رعایت نکات استریل استفاده گردد.
- در صورت مشاهده دفع ناگهانی مایع از واژن به پزشک مراجعه کنید.
