علت استفراغ زرد کودک یا نوزاد چیست؟
علت و دلایل زیادی می توانند باعث استفراغ در کودکان شوند. برای تشخیص علت استفراغ یا رفلاکس در آن ها باید رنگ آن و علائم دیگر کودک مانند استفراغ همراه تب یا بدون تب، وجود خون در استفراغ او و ...را بررسی کنید. گاهی اوقات استفراغ زرد از دهان کودکان خارج می شود. علت استفراغ زرد می تواند انواع بیماری ها، استرس و سایر مشکلات مانند ورم معده و روده، عفونت دستگاه گوارش و مشکل صفرا و کبد و... باشد. حفظ آرامش در صورت مواجهه با این رویداد مهم است. استفراغ در کودکان خردسال ترسناک و طاقت فرسا است. بسته به علت استفراغ کودکان باید درمان مناسب داده شود. مانند هیدراته نگه داشتن و ...او. در صورت دیدن خون در استفراغ کودک خود سریعاً به پزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید: رنگ خون در استفراغ ممکن است از قرمز تا قهوه ای تا سیاه باشد.
علت تغییر رنگ استفراغ کودکان چیست؟
رفلاکس یا استفراغ به خودی خود بیماری نیست. در واقع علامتی است که شرایط مختلفی را شامل می شود، از عفونت گرفته تا بیماری های مزمن. اغلب اوقات، با پیشرفت بدن در هر مرحله از بیماری زمینه ای، رنگ استفراغ دچار تغییر می شود. به عنوان مثال، استفراغ در نتیجه آنفولانزای معده ممکن است به رنگ سبز یا زرد شروع شود و بعد از پیشرفت بیماری به رنگ نارنجی تغییر کند.
استفراغی که فقط یک یا دو روز طول بکشد معمولاً جدی تلقی نمی شود. این حالت ممکن است فقط واکنش بدن کودک به تحریک روده یا راهی برای خلاص شدن از مواد مضر معده اش باشد.
دوره های کوتاه استفراغ معمولاً به بیماری های حاد مانند مسمومیت غذایی مرتبط است. اگر کودک یک الگوی چرخشی استفراغی را طی هفته ها یا ماه ها تجربه کند، ممکن است ناشی از یک بیماری مزمن در بدن او باشد.
علل استفراغ زرد رنگ در کودکان
- گاستروآنتریت: که معمولاً "آنفولانزای معده" نامیده می شود، معمولاً توسط ویروس های رایجی ایجاد می شود که هر روز با آن ها تماس داریم. این ویروس علاوه بر اینکه باعث استفراغ می شود، می تواند موجب حالت تهوع، شکم درد و اسهال نیز گردد. عفونت های گاستروآنتریت معمولاً مدت زیادی طول نمی کشند. اما بدن بچه ها (به ویژه نوزادان) که نمی توانند مایعات کافی مصرف کنند و همچنین اسهال دارند را می تواند کم آب کند. این بدان معنی است که بدن آن ها مواد مغذی و آب را از دست می دهد و منجر به بروز بیماری های بعدی می شود.
- ریفلاکس صفرا: استفراغ سبز یا زرد ممکن است نشان دهد که کودک مایعی را به نام مایع صفراوی خود را بالا می آورد. این مایع توسط کبد تولید شده و در کیسه صفرا ذخیره می شود. بالا آوردن صفرا همیشه نگران کننده نیست. اگر کودک دچار بیماری خفیف باشد و این بیماری در حالی که معده اش خالی است موجب استفراغ در او شود، ممکن است آن را ببینید. این بیماری ها شامل آنفلوانزای معده و تهوع صبحگاهی می باشد.
- انسداد روده: استفراغ زرد رنگ همچنین ممکن است نشانه ای از یک بیماری جدی مانند انسداد روده در کودکان باشد. در صورت دیدن دیگر علائم انسداد روده مانند داشتن تب، خواب آلودگی، درد، ضعف عمومی و... حتما به پزشک اطفال مراجعه کنید.
- مسمومیت غذایی: گاهی باکتری های موجود در غذاها مانند ای کولای، سالمونلا و کامپیلو باکتر موجب مسمویت غذایی در کودکان می شوند که علاوه بر بروز دادن علائمی مانند تب، دل درد، سفت شدن شکم، بی قراری، گریه کردن و خون در مدفوع، موجب استفراغ زرد رنگ نیز می شود.
- آنفلوانزا: اسهال، استفراغ زرد رنگ، کاهش اشتها، آبریزش بینی، عطسه و سرفه از علائم آنفلوانزا در کودکان می باشد.
- میگرن: میگرن از عوامل دیگری است که گاهی می تواند منجر به بالا آوردن استفراغ زرد در کودکان شود.
- تهوع صبحگاهی: عوامل مختلفی مانند بیماری ها یا مصرف دارو و یا اضطراب و استرس ممکن است منجر به بیماری صبحگاهی گردد که یکی از نشانه های آن استفراغ زرد رنگ است.
- نارسایی کبدی: این بیماری در درجه اول افرادی را که از قبل بیماری کبدی دارند، مبتلا می کند. ممکن است زردی پوست یا سفیدی چشم را نیز در کودک مشاهده کنید. علائم دیگر شامل تورم شکم، درد در قسمت فوقانی شکم و احساس خواب آلودگی یا گیجی می باشد.
- عفونت دستگاه گوارش: عفونت در هر ناحیه از لوله گوارش (به خصوص روده و معده) می تواند استفراغ زرد رنگ را به همراه داشته باشد.
- سرطان ها: استفراغ در موارد خاصی می تواند یکی از علائم یک نوع سرطان باشد.
استفراغ شفاف یعنی چه؟
استفراغ شفاف معمولاً پس از آنکه چندین بار استفراغ روی داده باشد، اتفاق می افتد و به طور موثر معده را از مواد غذایی تخلیه می کند. این استفراغ ممکن است در نتیجه شرایطی مانند:
- تهوع صبحگاهی
- آنفولانزای معده
- میگرن
- مسمومیت غذایی
- اختلال استفراغ دوره ای
در این موارد کودک ممکن است صفرایش را نیز بالا بیاورد. رنگ صفرا معمولاً زرد یا سبز است.
چه موقع باید به دکتر مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده مقدار قابل توجهی خون در استفراغ کودک خود سریعاً به پزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید: رنگ خون در استفراغ ممکن است از قرمز تا قهوه ای تا سیاه باشد.
گاهی ممکن است استفراغ خونی همراه با سرگیجه، تنفس سریع یا کم عمق یا سایر علائم شوک باشد در این صورت بهتر است ابتدا با اورژانس تماس گرفت.
همان طور که در بالا اشاره شد استفراغ سبز یا زرد ممکن است نشانه ای از یک بیماری جدی مانند ریفلاکس صفرا باشد. اگر مشکلات زمینه ای و خطرساز در این مورد داشته اید یا علائم نگران کننده دیگری را در فرزندتان دیدید، بهتر است بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کنید.
موارد خطرناک از دیدن استفراغ زرد رنگ در کودکان:
- استفراغ کودک ۴۸ ساعت طول کشیده و بهتر نشود.
- کودک نتواند مایعات را در معده اش نگه دارد.
- علائم کم آبی، از جمله سرگیجه یا سردرد داشته باشد.
- در اثر زیادت استفراغ وزن کم کرده باشد.
- اگر کودک دیابت ارثی در سنین پایین داشته باشد و دچار استفراغ شود، این حالت بر قند خونش اثر گذار خواهد بود.
- درد شدید در قفسه سینه اش داشته باشد.
درمان استفراغ زردرنگ کودک
اغلب اوقات، استفراغ بخشی از یک بیماری تحریک کننده است، اما تهدید کننده زندگی نیست. رنگ ها و بافت هایی که می بینید ممکن است مربوط به محتویات معده یا مدت زمان استفراغ کودک باشد. برخی از رنگ ها مانند قرمز، قهوه ای یا سیاه ممکن است شرایط جدی تر یا نادر را نشان دهند که نیاز به مراقبت پزشکی دارند. رنگ زرد اما بیشتر به عنوان استفراغ صفراوی (حتی در بزرگسالان) شناخته می شود. برای درمان این استفراغ ابتدا باید دلیل اصلی ایجاد آن شناسایی شود. بنابر این اولین قدم برای درمان، مراجعه به پزشک است.
ممکن است پزشک برای دانستن علت استفراغ نیاز به انجام آزمایشات مختلفی داشته باشد.
۱. هیدراته نگه داشتن بدن کودکان ۱ سال به بالا:
دادن مایعات مناسب به بچه ها در زمان مناسب (که "کمبود آب دهان" نامیده می شود) بهترین راه برای کمک به جلوگیری از کمبود آب بدن یا درمان از دست دادن مایعات خفیف است. برای این کار هر ۱۵ دقیقه به مقدار کمی به آن ها مایعات شفاف بدهید (از دادن شیر و فرآورده های شیری خودداری کنید). این مقدار می تواند از ۲ قاشق چای خوری (۱۰ میلی لیتر) تا ۲ قاشق غذاخوری (۳۰ میلی لیتر) باشد، بسته به سن کودک شما مقدار آن تفاوت دارد. می توانید در آب ۳ میلی لیتر آب میوه طبیعی مانند پرتقال، سیب یا گلابی نیز بریزید. اگر کودک شما مجددا استفراغ کرد، کار را با مقدار کمتری از مایعات (۲ قاشق چای خوری یا حدود ۱۰ میلی لیتر) شروع کنید و مانند بالا ادامه دهید. اطمینان حاصل کنید که از دادن آب میوه ها و نوشابه های گازدار به او که هر دو باعث بدتر شدن اوضاع می شوند خودداری کنید. بچه ها ممکن است نوشیدنی های ورزشی و صنعتی بخواهند، اما مراقب این موارد باشید – آن ها قند زیادی دارند و می توانند اوضاع را بدتر کنند.
بعد از حدود ۸ ساعت بدون استفراغ، غذاهای جامد را به آرامی به او بدهید. اما هیچ غذایی را به زور به او ندهید. فرزندتان اگر دچار گرسنگی شود به شما خواهد گفت. کودک شما ممکن است بخواهد غذاهای کم نرم (مانند نان تست، سیب زمینی له شده، سوپ های ملایم) را از ابتدا بخورد که ایرادی ندارد.
سپس اگر به مدت ۲۴ ساعت استفراغ جدیدی نداشت، به آرامی به رژیم غذایی منظم کودک خود برگردید. نیازی به کنار گذاشتن محصولات شیر و لبنیات نیست مگر اینکه به نظر برسد استفراغ یا اسهال او را بدتر می کند.
۲. دارو درمانی:
بسته به نوع علت بیماری که باعث استفراغ شده، پزشک داروهایی را محض درمان بیماری اصلی تجویز خواهد کرد. مثلا اگر مشکل از صفرای کودک باشد داروهایی مانند گیرنده های اسید صفراوی و اسید اورسودئوکسیکولیک را تجویز می کند.
۳. عمل جراحی:
در موارد حاد که درمان های دیگر جواب نداده باشند؛ جراحی می تواند موثر باشد. گزینه های جراحی ممکن است به درمان انسداد یا چسبندگی روده و صفرا کمک کنند.
۴. شیمی درمانی:
اگر این موارد ناشی از سرطان باشد؛ پرتودرمانی، شیمی درمانی و رادیو تراپی می تواند برای درمان سرطان موثر باشد.