تزریق کورتون به دیسک کمر
تزریق داروهای استروئید اپیدورال (ESI) یا کورتیزون (کورتون) یک روش کم تهاجمی است که می تواند به تسکین درد گردن، بازو، کمر و پا که ناشی از ملتهب شدن اعصاب نخاعی به دلیل تنگی نخاع یا فتق دیسک (دیسک کمر) باشد، کمک کند. داروها به فضای اپیدورال، منطقه ای پر از چربی بین استخوان و کیسه محافظ اعصاب نخاعی، منتقل می شوند. تسکین درد یا درمان کمردرد و دیسک کمر ممکن است چندین روز یا حتی سالها طول بکشد. هدف تزریق کورتون اینست که درد کمرکه ناشی از دیسک کمر است راه را کاهش دهد تا بتوانید فعالیت های عادی و یک برنامه فیزیوتراپی را از سر بگیرید. در این متن تمام آنچه که قبل و در طول تزریق کورتون(کورتیزون) اتفاق می افتد و نتایج و میزان موفقیت، عوارض جانی و خطرات تزریق کورتیزون را کامل شرح خواهیم داد با هلیکس همراه شوید.
استروئید اپیدورال (ESI) چیست؟
داروی استروئید شامل کورتیکواستروئید (به عنوان مثال: کورتیزون، تریامسینولون، متیل-پردنیزولون، دگزامتازون) به اضافه یک عامل بی حس کننده یا بیهوشی (مانند: لیدوکائین یا بوپیواکائین) است. این داروها به فضای اپیدورال ستون فقرات، یعنی ناحیه ای بین مهره استخوانی و "کیسه محافظ دورا اعصاب نخاعی و نخاع"، تزریق می شوند.
شکل زیر نمایی جانبی از ستون فقرات می باشد. فضای اپیدورال یک منطقه پر از چربی است که بین مهره استخوانی و کیسه دورا قرار دارد که نخاع و ریشه های عصبی را احاطه کرده و از آن محافظت می کند.
اثر کورتیزون بر دیسک کمر چیست؟
تزریق کورتیکواستروئید می تواند التهاب ناشی از دیسک کمر را کاهش دهد و در صورت وارد شدن مستقیم به ناحیه دردناک می تواند موثر واقع شود. متأسفانه، این تزریق باعث کوچک شدن دیسک فتق شده و بیرون زده نمی شود. فقط با از بین بردن پروتئین هایی که باعث تورم ناحیه ای شده اند، بر روی اعصاب نخاعی اثر می گذارد. اثر ضد دردی آن می تواند روزها تا یکسال ادامه داشته باشد. همچنین ترکیب آن با فیزیوتراپی و یک برنامه ورزشی، وضعیت نخاعی افراد مبتلا به دیسک کمر را بهبود می دهد. در واقع اهداف تزریق استروئید اپیدورال عبارتند از:
- با کاهش التهاب در ریشه های عصبی و اطراف آن، درد را کنترل می کند.
- تحرک و عملکرد را در قسمت پایین کمر و پاها بهبود می بخشد.
- به بیمار اجازه می دهد در یک برنامه جامع فیزیوتراپی و توانبخشی شرکت کند و پیشرفت حرکتی داشته باشد.
- در طی برنامه مراقبت از فرد بیمار، در اکثر موارد، ممکن است تزریق استروئید اپیدورال پس از آزمایش درمان های غیر جراحی، مانند دارو درمانی و فیزیوتراپی قبل از جراحی توصیه شود.
چه افرادی می توانند کورتیزون تزریق کنند؟
بیماران مبتلا به درد در ناحیه گردن، بازو، کمر یا پا (سیاتیک) ممکن است به تزریق ESI تشویق شوند. به طور خاص، کسانی که شرایط زیر را دارند:
- تنگی نخاع: باریک شدن کانال نخاع و کانال ریشه عصب می تواند باعث درد کمر و پا شود، به خصوص هنگام راه رفتن.
- اسپوندیلولیستیز: ضعف یا شکستگی بین وجه بالایی و پایینی مهره. اگر مهره به جلو بلغزد، می تواند ریشه های عصبی را که باعث درد می شوند، فشرده کند.
- دیسک کمر: ماده ژل مانند درون دیسک می تواند در قسمت ضعیف دیواره اطرافش (آنولوس) برجسته شود یا بیرون بزند. تحریک، درد و تورم زمانی اتفاق می افتد که این مواد فشرده شده و با عصب نخاعی تماس پیدا کند.
- دیسک دژنراتیو: تجزیه یا پیری دیسک بین مهره ای باعث کم شدن فضای دیسکی، پارگی در آنولوس و رشد خارهای استخوان می شود.
- سیاتیک: دردی که در امتداد عصب سیاتیک در باسن و پایین پاها حس شود. این حالت معمولاً در اثر فشرده شدن عصب نخاعی ۵ یا ۱ به وجود می آید.
ثابت شده است که تزریق کورتیزون در برخی از بیماران، در درمان شرایط التهابی دردناک مفید بوده. ESI همچنین می تواند تعیین کند که آیا جراحی می تواند برای دردی که به دیسک کمر منجر می شود مفید باشد یا خیر.
چه کسانی مجاز به تزریق کورتیزون نیستند؟
- تزریق کورتیزون و موارد استروئیدی نباید در افرادی که دچار عفونت هستند یا دارای مشکلات خونریزی هستند انجام شود.
- این تزریق ممکن است سطح قند خون را در بیماران دیابتی کمی بالا ببرد.
- همچنین ممکن است فشار خون و فشار چشم را برای بیماران مبتلا به گلوکوم به طور موقت افزایش دهد.
- خانم باردار: اشعه ایکس با استفاده از فلوروسکوپی ممکن است برای جنین مضر باشد.
چه کسی این تزریق را انجام می دهد؟
پزشکانی که تزریق استروئید اپیدورال انجام می دهند شامل متخصصان طب اطفال (PM&R)، رادیولوژیست ها، متخصصان بیهوشی، متخصص مغز و اعصاب و جراح های عمومی هستند.
قبل از تزریق چه اتفاقی می افتد؟
- پزشکی که این روش را انجام می دهد، سوابق پزشکی فرد بیمار و مطالعات نتایج عکسبرداری های قبلی او را بررسی می کند تا بهترین روش برای تزریق را برنامه ریزی کند.
- بیمارانی که از داروهای رقیق کننده خون (آسپرین، کومادین، پلاویکس و ...) استفاده می کنند ممکن است لازم باشد مصرف آن را چند روز قبل از تزریق کورتیزون قطع کنند. لازم است که هر دارویی که مصرف می شود را با پزشک در میان گذاشت.
- این روش معمولاً با استفاده از فلوروسکوپی اشعه ایکس در یک مرکز درمانی به صورت سرپایی انجام می شود.
در طول تزریق چه اتفاقی می افتد؟
در حین انجام عمل، از فرد خواسته می شود که فرم های رضایت نامه را امضا کند، داروهایی را که در حال حاضر مصرف می کند را لیست نماید و اگر به داروی خاصی حساسیت دارد به آن اشاره کند. این روش ممکن است ۱۵-۴۵ دقیقه طول بکشد و به دنبال آن یک دوره نقاهت وجود داشته باشد.
هدف این است که دارو را تا حد ممکن به عصب دردناک تزریق کرد. نوع تزریق بستگی به شرایط فرد بیمار و داشتن میله های فلزی یا پیچ های جراحی در ستون فقراتش دارد. پزشک تصمیم خواهد گرفت که کدام نوع تزریق بهترین نتیجه را در پی خواهد داشت.
بعد از درمان چه اتفاقی می افتد؟
اکثر بیماران می توانند بلافاصله بعد از عمل بلند شوند و پس از مدت کوتاهی تحت نظارت بودن در ریکاوری، معمولاً می توانند مرکز را ترک کنند. به ندرت ممکن است ضعف یا بی حسی پا را به طور موقت احساس کنند. بنابراین کسی باید فرد بیمار را به خانه برساند.
مراقبت پس از تزریق چگونه است؟
به طور معمول بیماران روز بعد از تزریق فعالیت کامل خود را از سر می گیرند. با استفاده از یخ و مصرف مسکن های خفیف (Tylenol) ممکن است درد در ناحیه محل تزریق برطرف شود. بیماران باید برای تعیین اثربخشی تزریق و رفع نگرانی های خود در مورد درمان و انتظاراتشان، قرار ویزیت بعدی خود را با پزشک و معالج خود تعیین کنند.
نتایج تزریق کورتیزون بر دیسک کمر چیست؟
بسیاری از بیماران ممکن است از مزایای تسکین درد حاصل از تزریق ESI بهره مند شوند. برای کسانی که تسکین درد خفیفی را تجربه می کنند، ممکن است یک تا دو تزریق دیگر نیز انجام گیرد که معمولاً در فواصل ۱-۴ هفته انجام می شود تا اثر کامل حاصل گردد. مدت زمان پایایی تسکین درد متفاوت است و هفته ها یا سال ها ممکن است ادامه داشته باشد. تزریقات همراه با یک فیزیوتراپی و یا یک برنامه تمرینی خانگی برای تقویت عضلات کمر و جلوگیری از بروز درد تاثیر تکمیلی خواهد داشت.
خطرات احتمالی تزریق چیست؟
در حالت کلی خطرات اندکی وجود دارد. ESI برای برخی از بیماران یک درمان غیر جراحی مناسب محسوب می شود. خطرات احتمالی مرتبط در اثر فرو کردن سوزن در ناحیه مورد نظر شامل موارد زیر می باشد:
- درد در ستون فقرات که ناشی از سوراخ شدن دورال است
- خونریزی
- عفونت
- واکنش آلرژیک
- آسیب عصبی
- فلج شدن (نادر)
عوارض جانبی تزریق کورتیزون
عوارض جانبی تزریق کورتیزون ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش وزن
- تجمع آب
- گرگرفتگی (داغ شدن)
- تغییرات خلقی یا بی خوابی
- افزایش سطح قند خون در افراد دیابتی
هرگونه بی حسی یا ضعف عضلانی خفیف معمولاً در طی ۸ ساعت در بازو یا پای آسیب دیده برطرف می شود (این حالت شبیه بی حسی صورت پس از کار دندانپزشکی است). بیمارانی که تحت شرایط مزمن درمانی هستند (به عنوان مثال، بیماری های قلبی، دیابت، آرتریت روماتوئید دارند) یا کسانی که نمی توانند به طور موقت داروهای ضد انعقادی را قطع کنند باید برای ارزیابی خطرات احتمالی با پزشک خود مشورت کنند.
