علت تغییر رنگ لب ها چیست؟
تغییر رنگ لب ها ناشی از ورمیلیون لب است بخشی از لب که بیشتر مردم هنگام صحبت در مورد لب به آن اشاره می کنند. این نواحی لب می تواند به رنگ صورتی بسیار روشن تا قهوه ای متغیر باشد.. تغییر رنگ لب به رنگ های آبی، کبود شدن، سفید شدن و یا خال دار شدن و..می تواند نشان دهنده بیماری و مشکلات سلامتی مختلفی باشد. برخلاف سایر نقاط پوست که از چندین لایه سلولی ساخته شده است، لب ها فقط از سه الی پنج لایه سلولی تشکیل شده اند. این تعداد، موجب نازک تر و ظریفتر شدن بافت لب می شود و باعث می شود رنگ حاصل از رگ های خونی زمینه ای دیده شود رنگ پوست هر فرد نیز در رنگ لبش نقش دارد. هرچه رنگ پوست روشن تر باشد، لب های شما نیز روشن تر و رگ های خونی برجسته تر می شوند در این متن به همه عوامل تغییر رنگ لب و اینکه چه زمانی خطرناک است اشاره می کنیم با هلیکس همراه باشید.
تغییر رنگ لب ها
تغییر رنگ لب ها معمولا تحت تاثیر عامل بی ضرر یا بیماری قرار دارند. مثلا تغییر رنگ تکه ای لب ممکن است در اثر خوردن بعضی از غذاها یا نوشیدنی ها بوجود بیاید. گاهی اوقات بیماری های زمینه ای در ایجاد آن نقش دارند. یا به عنوان مثال لب هایی که آبی می شوند ممکن است نشانه ای باشد که اکسیژن کافی از جریان خون در دسترس بافت قرار نمی گیرد. سطح پایین اکسیژن خون یک مشکل اورژانسی است. به هر حال دلایل مختلفی می تواند باعث تغییر رنگ لب شود. در زیر به برخی از این عوامل و رنگ ها اشاره می کنیم:
۱. لب های آبی
گردش ضعیف اکسیژن خون در خون می تواند باعث تغییر رنگ لب به آبی شود که سیانوز نامیده می شود. این شرایط به راحتی در نوک انگشتان دست و پا همراه با لب ها قابل مشاهده است. رنگ خون بسته به میزان وجود اکسیژن تغییر می کند. خون غنی از اکسیژن قرمز روشن است، در حالی که خون با سطح اکسیژن کم، قرمز تیره یا بنفش است که از طریق پوست و غشاهای مخاطی قابل تشخیص است. لب های آبی می توانند شاخصی به نفع کاهش اکسیژن در خون باشند که می تواند در اثر چندین بیماری مانند: مشکلات قلب، سیستم گردش خون و ریه ها ایجاد شود. علل احتمالی آبی شدن لب ها عبارت است از:
- خفگی
- وجود بیماری ریوی مانند آسم، آمفیزم و ذات الریه
- نارسایی قلبی
- شوکه شدن
- لخته شدن خون در ریه ها
- عفونت خون (سپسیس)
- مسمومیت ناشی از سموم مانند حشره کش ها، نیترات ها و نیتریت ها
- دمای بسیار سرد (آکروسیانوز)
اگر لب هایتان آبی شده و پس از گرم شدن بهبود نمی یابند، یا اگر هنگام نفس کشیدن درد قفسه سینه یا سرگیجه احساس می کنید ، با ۱۱۵ تماس بگیرید یا به سریعا به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.
۲. سفید شدن لب ها
لب های سفید یا رنگ پریده اغلب با رنگ پریدگی عمومی صورت همراه می شوند و روی پوشش چشم، داخل دهان و ناخن ها نیز تأثیر می گذارند. این اتفاق معمولاً به دلیل کم خونی ایجاد می شود، یعنی تعداد گلبول های قرمز خون پایین است. کم خونی که باعث رنگ پریدگی یا سفید شدن لب ها می شود، شدید است و به ویزیت فوری پزشک نیاز دارد. هر یک از موارد زیر ممکن است منجر به کم خونی شود:
- داشتن رژیم غذایی کم آهن
- یک رژیم غذایی که حاوی مقدار کم ویتامین B-۱۲ یا فولات باشد.
- از دست دادن خون زیاد در دوره های قاعدگی (هایپرمنوره)
- خونریزی در دستگاه گوارش
- یکی دیگر از دلایل شایع لب های سفید برفک دهانی (کاندیدیازیس دهانی) است. کاندیدا ارگانیسمی است که معمولاً به تعداد کم، در دهان هر فردی وجود دارد. اگر رشد و تقسیم بیش از حد کاندیدا رخ دهد، در نهایت فرد با برفک دهانی مواجه خواهد شد، که می تواند منجر به تشکیل ضایعات سفید شود. اگرچه ضایعات معمولاً روی زبان یا حفره دهان رشد می کنند، اما می توانند روی لب های داخلی و همچنین سقف دهان، لوزه ها و لثه ها نیز ظاهر شوند.
سایر شرایطی که ممکن است باعث رنگ پریدگی یا سفید شدن لب ها شود عبارت است از:
- افت قند خون
- مشکلات گردش خون
- بیماری های مزمن
- سرمازدگی
- کمبود ویتامین
- مصرف برخی از داروهای خاص
۳. سیاه شدن لب ها
موارد زیر دلایل احتمالی سیاه شدن لب ها یا هایپرپیگمانتاسیون لب ها است:
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن باعث تیره شدن لب و لثه می شود. یک مطالعه معتبر منتشر شده از سیگاری ها در سال ۲۰۱۳ نشان داد که همه افراد سیگاری در این مطالعه دارای رنگدانه های لب و لثه هستند که منجر به سیاهی لثه می شود.
- ضربه یا آسیب دیدگی: به دنبال آسیب دیدگی ممکن است بر روی یک یا هر دو لب کبودی ایجاد شود. این آسیب می تواند باعث شود که لب ها تا حدی بنفش یا سیاه گردند. خشک شدن لب ها، ترک خوردگی شدید، آسیب دیدن شدید (از جمله سوختگی)، همچنین می توانند لب ها را تیره کنند.
- بیماری آدیسون: بیماری آدیسون هنگامی اتفاق می افتد که غده فوق کلیه فرد به اندازه کافی کورتیزول و گاهی اوقات آلدوسترون تولید نکند. این کاهش تولید می تواند منجر به هایپرپیگمانتاسیون پوست و لب ها شود و باعث شود که آن ها از داخل و گاهی از طرف خارج تیره یا سیاه به نظر برسند.
۴. لب های خال خالی شده یا خالدار
لب های بی رنگ ممکن است لکه دار نیز شوند. علل ایجاد لکه های لب می تواند در اثر نور آفتاب باشد که بی خطر است و یا لکه هایی ناشی از علائم یک بیماری باشد. علل احتمالی این موارد عبارتند از:
- لکه های خورشیدی: لکه های آفتاب روی پوست، لکه های تیره ای هستند که در قسمت هایی از بدن ایجاد می شوند که بیشتر در معرض تابش نور آفتاب قرار دارند، مانند صورت و دست ها. این لکه ها همچنین می توانند روی لب ها تشکیل شوند و رنگی بین بژ تا قهوه ای تیره داشته باشند. با این حال، مهم است که هر لکه جدیدی که روی لب ها ایجاد می شود بررسی گردد. زیرا بیماری های دیگری مانند سرطان پوست نیز می توانند علائمی شبیه به این مورد را بروز دهند.
- مصرف برخی داروها: برخی از داروها می توانند باعث ایجاد لکه های تیره روی لب افراد شوند. داروهایی مانند داروهای سیتوتوکسیک که برای درمان سرطان استفاده می شوند، داروهای ضد روان پریشی مانند کلرپرومازین و سایر داروها.
- هموکروماتوز: هموکروماتوز نوعی اختلال است که طی آن بدن، آهن را بیش از حد ذخیره می کند. این بیماری بیش از ۱ میلیون آمریکایی را تحت تأثیر قرار می دهد.
- هایپرپیگمنتیشن: رنگدانه ای شدن بیش از حد پوست نیز یک علامت رایج برای تغییر رنگ لب است و در برخی از افراد لکه های خاکستری تیره یا قهوه ای روی پوست و لب ایجاد می کند.
- سندرم لوژیر هانزیکر ((Laugier-Hunziker: این سندروم یک بیماری پوستی خوش خیم است که حفره دهان و لب پایین را درگیر می کند. این بیماری باعث ایجاد ماکول های قهوه ای یا سیاه روی لب ها می شود که اندازه آن ها بین ۱ تا ۵ میلی متر است. این وضعیت اغلب باعث ایجاد خطوط سیاه روی ناخن ها نیز می شود.
- سندرم پوتز-جگرز: این اختلال ارثی باعث رشد غیر سرطانی تعدادی پولیپ در دستگاه گوارش می شود و خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش می دهد. این لکه ها می توانند لب و دهان، همراه با پوست اطراف چشم، بینی، دست ها و پاها را تحت تأثیر قرار دهند. کودکان مبتلا به این بیماری ممکن است دچار لکه های تیره کوچکی شوند که معمولا با افزایش سن کم رنگ می شوند.
- سندرم کارنی کمپلکس: این بیماری یک اختلال نادر ژنتیکی (مخصوصا در ایران) است که سندرم LAMB نیز نامیده می شود. این سندرم با افزایش خطر ابتلا به انواع مختلف تومور شناخته می شود. این وضعیت اغلب باعث تغییر در رنگدانه های پوستی می شود. افراد مبتلا به این بیماری بیشتر در معرض ابتلا به تومورهای غیرسرطانی در قلب و سایر قسمت های بدن از جمله پوست اطراف چشم و لب ها هستند.
- سرطان: گاهی اوقات، یک لکه تیره روی لب می تواند نشانه ای از رشد سرطانی، به ویژه ملانوما باشد. این لکه ها، شکل یا رنگ نامنظم دارند، اندازه آن ها به سرعت افزایش می یابد، خونریزی می کنند یا ظاهری مانند جای زخم دارند، مشکوک تلقی می شوند و باید توسط پزشک ارزیابی شوند. در کل زخمی که بهبود نمی یابد یا ظاهری براق دارد باید توسط پزشک بررسی شود.
درمان تغییر رنگ لب ها
درمان برای تغییر رنگ لب ها معمولا شامل درمان بیماری زمینه ای است که باعث تغییر رنگ لب افراد می شود. به هر حال فرد اگر یک داروی خاص مصرف می کند و بعد از مصرف دچار بروز لکه شده است، باید با پزشک در مورد تغییر آن دارو به داروی دیگر مشورت کند. در حالت کلی درمان پزشکی برای برخی از تغییرات رنگ لب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- لیزر درمانی
- تابش شدید اشعه (IPL)
- سرما درمانی
- فوتودینامیک درمانی
- عمل جراحی
- تجویز داروهای موضعی
جلوگیری از تغییر رنگ لب ها
بسته به علت، ممکن است با استفاده از محلول های مراقبت از پوست در خانه از تغییر رنگ لب جلوگیری شود. سایر نکات عبارتند از:
- ترک سیگار و قلیان: ترک این موارد دشوار اما ممکن است. می توانید برای راحتی بیشتر با یک دکتر صحبت کرد تا برنامه ترک سیگار مناسب با هرکس را به او ارائه دهد.
- محافظت در برابر آفتاب: قرار گرفتن در معرض آفتاب را محدود کنید و از محافظت کننده های لب که حاوی ضد آفتاب هستند استفاده نمایید. ضمنا با یک کلاه لبه پهن از صورت و لب های خود در برابر آفتاب محافظت کنید.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
بهتر است در صورت دیدن تغییر رنگ یا ظهور ضایعات جدید روی لب ها به پزشک یا دندانپزشک مراجعه نمود. تغییر رنگ لب ها همیشه نگران کننده نیستند. اما بهتر است هرگونه تغییر در رنگ لب ها یا لکه های جدید را توسط پزشک بررسی نمود تا وجود بیماری های پزشکی زمینه ای رد شود.
