رنگ شیر مادر
شیر مادر حاوی آنتی بادی های مختلف و ضروری برای کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن کودک است. و رنگ طبیعی شیر مادر معمولا زرد ویا کرمی روشن متمایل به آبی است. اما رنگ آن در روزهای اول شیردهی(پس از زایمان) می تواند متفاوت باشد همچنین برخی شرایط پزشکی می تواند رنگ آن را از حالت طبیعی تغییر دهد. تغییر رنگ شیر مادر می تواند علت زیادی داشته باشد که با توجه به رنگ آن زرد، سبز، قهوه ای، سیاه، نارنجی و آبی رنگ متفاوت است. در این متن به علت و درمان تغییر رنگ شیر مادر می پردازیم. با هلیکس همراه باشید.
رنگ "طبیعی" شیر مادر چه رنگی است؟
رنگ شیر مادر معمولاً زرد، سفید شفاف، کرمی روشن یا سفید مایل به آبی است. به هر صورت رنگی که برای یک مادر طبیعی به حساب می آید، ممکن است برای مادر دیگر طبیعی نباشد. بنابراین لزوماً نباید رنگ شیر خود را با دیگر خانم های شیرده اطراف خود مقایسه نمود. به هر صورت در بیشتر موارد، شیر مادر از نظر ظاهری کم غلظت و رقیق و معمولاً سفید رنگ است.
تغییرات رنگ شیر مادر بر اساس مراحل شیردهی
طی چند هفته اول پس از زایمان، شیر مادر به سرعت تغییر می کند. این تغییر نه تنها در ترکیب و مقدار، بلکه در رنگ شیر نیز قابل مشاهده است. بنابراین، شیر در ادامه تغییرات طبیعی رنگ شیر مادر به صورت مرحله ای به شما معرفی می کنیم.
۱. آغوز
آغوز یا کلستروم اولین شیر مادر است که بدن از طریق پستان ها تولید و خارج می کند. پستان ها اصولا مقدار کمی آغوز تولید می کنند. اما در عین حال این شیر، غلیظ و بسیار مقوی برای نوزاد است. گاهی پیش می آید که آغوز شفاف، رقیق و آبکی نیز باشد. رنگ آن نیز بیشتر اوقات زرد یا نارنجی است. مقادیر بالای بتاکاروتن در آغوز به آن رنگ زرد تیره یا نارنجی می دهد. هیچ وقت آغوز را به دلیل داشتن رنگ عجیب از نوزادتان دریغ نکنید. زیرا سرشار از پادتن و آنتی بادی های مفید برای محافظت از نوزاد است. این شیر معمولا تنها ۵ روز تولید می شود.
۲. شیر انتقالی یا بینابینی
بعد از چند روز پس از خروج آغوز، تولید شیر مادر افزایش می یابد و بدن او شروع به تولید شیر انتقالی می نماید. در این دوره انتقال دو هفته ای، رنگ شیر مادر به طور معمول با ورود شیر با حجم بیشتر، از زرد به سفید تغییر می کند. تولید این شیر بین ۵ تا ۱۴ روز پس از زایمان طول می کشد. در هر خانم این زمان متفاوت است.
۳. شیر بالغ
بعد از حدود دو هفته، بدن مادر به مرحله تولید شیر بالغ می رسد. شیر بالغ بر اساس مقدار چربی که دارد، در ظاهرش تغییر ایجاد می شود. این شیر به دلیل افزایش میزان چربی در ترکیبش غالبا خامه ای و سفیدتر خواهد بود.
تغییر رنگ شیر مادر
مصرف برخی از غذاها، گیاهان، مکمل های غذایی و داروها می توانند رنگ شیر مادر را تغییر دهند. این افزودنی ها همچنین می توانند بر رنگ ادرار مادر و ادرار کودک نیز تأثیر بگذارند. اگرچه دیدن این اتفاق ممکن است تکان دهنده و ترسناک باشد، اما تغییر در رنگ ادرار و شیر مادر طبیعی است. این تغییرات معمولاً مربوط به رژیم غذایی است و خطری ندارد.
رنگ شیر سبز
ممکن است بعد از خوردن غذاهای سبز یا غذاهایی که حاوی رنگ های مصنوعی سبز هستند، رنگ شیر مادر نیز سبز به نظر برسد. در صورت نوشیدن نوشیدنی های سبز رنگ، خوردن مقدار زیادی سبزیجات سبز، مانند اسفناج یا جلبک دریایی، یا افزودن برخی گیاهان یا مکمل های ویتامین به رژیم غذایی، ممکن است شیر مادر رنگ سبز به خود بگیرد.
رنگ شیر صورتی، نارنجی و قرمز
ممکن است بعد از خوردن غذاهایی که به طور طبیعی حاوی این رنگ ها هستند یا بعد از خوردن غذاها یا نوشیدنی های حاوی رنگ غذایی قرمز، زرد یا نارنجی، متوجه شوید که رنگ شیر نیز به همان شکل تغییر کرده است. چغندر، نوشابه پرتقالی، و نوشیدنی های میوه ای قرمز یا نارنجی همه می توانند شیر مادر را به رنگ های مختلف صورتی، قرمز و نارنجی درآورند.
رنگ شیر قهوه ای، زنگ زده (نارنجی تیره) و خونی
اگر خون از داخل پستان به مجاری شیر نشت کند، ممکن است شیر مادر قهوه ای، نارنجی تیره یا زنگ زده به نظر برسد. وقتی شیر مادر مانند آب کثیف یک لوله زنگ زده قدیمی به نظر می رسد، به آن سندرم لوله زنگ زده می گویند. در صورت ترک خوردن نوک پستان، خون نیز می تواند وارد شیر شود. این حالت ممکن است رگه های قرمز یا صورتی را در بر داشته باشد. با دیدن این صحنه نیزوحشت نکنید. لازم نیست شیر مادر را دور بریزید یا شیردهی را متوقف کنید. اندکی خون در شیر مادر به کودک شما آسیب نمی رساند. در بیشتر موارد، خونریزی طی چند روز به خودی خود برطرف می شود. اگر اینطور نباشد و بعد از یک هفته همچنان متوجه خون در شیر خود شدید، با یک پزشک مشورت نمایید.
رنگ شیر سیاه
تولید شیر سیاه با مصرف آنتی بیوتیک مینوسین (مینوسایکلین) مرتبط است. ماینوسین همچنین باعث تیرگی پوست می شود. استفاده از ماینوسین هنگام شیردهی توصیه نمی شود. به همین دلیل، بسیار مهم است که همیشه قبل از مصرف هر دارویی به پزشک اطلاع دهیدو آن ها باید بدانند که شما از شیر خود فرزندتان را تغذیه می کنید.
رنگ شیر آبی
شیر مادر ممکن است کمی آبی رنگ به نظر بیاید که طبیعی است. رنگ سفید مایل به آبی اغلب در آغاز شیردهی به نوزاد قابل توجه است. این شیر رقیق است و حاوی چربی کمتر و الکترولیت بیشتر می باشد. در اواخر یک جلسه تغذیه نوزاد با شیر مادر، شیرغلیظ شده و حاوی چربی بیشتری خواهد شد. در نتیجه سفیدتر یا مایل به زرد می شود.
رنگ شیری که دوشیده و ذخیره شده است؟
وقتی شیر مادر دوشیده و ذخیره می شود، ممکن است کمی تغییر رنگ دهد. در یخچال، شیر مادر ممکن است به صورت لایه ای از هم جدا شود. همچنین ممکن است یک لایه خامه ای ضخیم، سفید یا زرد بر روی آن و در پایین آن یک لایه شفاف و بی رنگ یا مایل به آبی نازک وجود داشته باشد. لازم نیست نگران باشید. این وضعیت طبیعی است و به معنای خراب شدن شیر نمی باشد. فقط هنگامی که می خواهید از آن استفاده کنید، باید لایه های ایجاد شده را با چرخاندن آرام بطری مخلوط کنید. شیر مادر همچنین می تواند در صورت ذخیره در فریزر، تغییر رنگ دهد. شیری که منجمد شده باشد، ممکن است زردتر به نظر برسد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنید؟
به طور معمول، فقط زمانی که شیر مادر مایل به قرمز یا صورتی است و بهبود نمی یابد، باید به پزشک مراجعه کرد. نوک سینه های ترک خورده و یا مویرگ های پاره شده معمولاً طی دو روز بهبود می یابند. بنابراین در این هنگام شیر مادر به رنگ طبیعی خود برمی گردد. اگر بعد از چند روز (بیش از ۲ روز) هنوز هم از سینه ها شیر قرمز یا صورتی خارج شد، می تواند نشان دهنده مشکل دیگری مانند عفونت پستان یا سرطان پستان باشد. همچنین اگر شیر مادر سیاه یا قهوه ای باشد نیز باید به پزشک مراجعه نمود. داروها و مکمل های مصرفی مادر حین شیردهی ممکن است این اتفاق را رقم بزنند. بنابراین پزشک باید آن ها را تغییر دهد و داروی دیگری را برایشان جایگزین کند.
