وابستگی به نیکوتین یعنی چه؟
نیکوتین یک ماده شیمیایی بسیار اعتیاد آور است که در گیاه تنباکو یافت می شود. اعتیاد به نیکوتین، به سه صورت فیزیکی، روحی و رفتاری می باشد، به این معنی که افراد دچار اعتیاد فیزیکی مصرف کنندگانی هستند که به دنبال مواد شیمیایی مثل نیکوتین می روند زیرا بدنشان به آن اعتیاد پیدا کرده، اما وابسته های روحی نیکوتین، به صورت آگاهانه اثرات نیکوتین را می خواهند و به دنبال آن می روند. اعتیاد به نیکوتین نیز می تواند رفتاری باشد. یعنی افراد وابسته به کارهایی می شوند که در استفاده از دخانیات دخیل هستند. آن ها عادت به استفاده از تنباکو در شرایط خاصی مانند بعد از غذا یا زمانی که از نظر روحی و روانی تحت فشارهستنند، دارند.
روش های استعمال دخانیات یا نیکوتین
نیکوتین در درجه اول با استنشاق دود سیگارهای حاوی تنباکو وارد بدن می شود. راه های دیگر برای کشیدن دخانیات شامل استفاده از رول و سیگار برگ است. تنباکو بدون دود از طریق بینی به صورت پودر استنشاق می گردد یا در دهان نگه داشته می شود.
آیا سیگار کشیدن خطرناک است؟
استعمال دخانیات خطرناک است. طبق یک مطالعه معتبر، بیماری های مرتبط با استعمال دخانیات عامل حدود ۴۳۵۰۰۰ مرگ در سال در ایالات متحده می باشند. یعنی حدود ۱ مرگ از هر ۵ مرگ در اثر استعمال دخانیات می باشد. ترک سیگار می تواند برای سلامتی شما بسیار مفید باشد مهم نیست که چه مدت سیگار کشیده اید، از همین امروز شروع به ترک این ماده ی مضر کنید.
ممکن است متوجه شوید حواس قبلی که به دلیل استعمال سیگار ضعیف شده بودند بهبود می یابند. ممکن است متوجه شوید که حس بویایی و چشایی شما بهتر از گذشته شده است.
سه روز پس از ترک سیگار
در طی سه روز پس از ترک سیگار، معمولاً نفس راحتی می کشید. زیرا لوله های برونش داخل ریه ها شروع به شل شدن و باز شدن بیشتر می کنند. این امر باعث می شود تا تبادل هوا بین دی اکسید کربن و اکسیژن آسان شود.
علاوه بر این مزایا، فیبرهای موجود در ریه ها که به سلامت ریه ها کمک می کنند، در حال رشد هستند. این فیبرها می توانند به کاهش تجمع مخاط بیش از حد کمک کنند و از عفونت های باکتریایی محافظت کنند.
دو هفته بعد از آخرین سیگار خود
در طی دو هفته پس از ترک سیگار، ممکن است متوجه شوید که نه تنها نفس راحتی می کشید. همچنین راحت تر قدم می زنید. این به لطف بهبود گردش خون و اکسیژن رسانی است.
همچنین عملکرد ریه های شما حدود دو هفته پس از قطع سیگار به میزان ۳۰ درصد افزایش می یابد.
یک ماه بعد از آخرین سیگار
احساس افزایش انرژی کلی خواهید داشت.
همچنین ممکن است متوجه شوید که بسیاری از علائم مربوط به سیگار کشیدن مانند احتقان سینوس و تنگی نفس همراه با ورزش کاهش یافته است.
۱۳ اتفاقی که هنگام ترک سیگار می افتد.
۱. رفع اثرات اعتیاد به نیکوتین
نیکوتین احساسات خوشایندی را در بدن و ذهن فرد مصرف کننده ایجاد می کند. هنگام استفاده از تنباکو، مغز آن فرد، انتقال دهنده های عصبی مانند دوپامین و مواد شیمیایی دیگری را ترشح می کند که باعث احساس مختصر رضایت و لذت در فرد می گردد. علاوه بر نیکوتین، سیگارهای توتون و تنباکو بدون دود، حاوی عوامل ایجاد کننده سرطان و سایر مواد شیمیایی مضر هستند. تقریباً ۴۰۰۰ ماده شیمیایی در تنباکو وجود دارد که اثرات جسمی، روحی و روانی بر افراد می گذارند. استفاده از دخانیات منجر به عوارض جدی در سلامتی می شود ، از جمله عوارضی مثل:
- سرطان ریه
- آمفیزم (به معنی نابودی پارانشیم ریوی)
- برونشیت مزمن
- سرطان، به خصوص در قسمت های مختلف سیستم تنفسی
- سرطان خون
- بیماری قلبی
- سکته
- دیابت
- چاقی
- مشکلات مربوط به چشم، مانند آب مروارید و دژنراسیون ماکولا
- ناباروری
- ناتوانی جنسی
- سقط جنین و عوارض بارداری
- سیستم ایمنی ضعیف
- سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونت های تنفسی
- از دست دادن حس چشایی یا بویایی
- بیماری های لثه و مشکلات دندانی
- پیری زودرس
- بیماری زخم معده
- پوکی استخوان
دود سیگار نیز خطر ابتلا به سرطان ریه و بیماری های قلبی را در میان افراد نزدیک به سیگاری ها افزایش می دهد. کودکانی که در خانه های دارای دود سیگار زندگی می کنند به احتمال زیاد دچار موارد زیر می شوند:
- سندروم مرگ ناگهانی نوزاد
- آسم
- عفونت های تنفسی
- عفونت گوش و بیماری های دیگر
دلایل اعتیاد به نیکوتین
کشیدن سیگار یا استفاده از سایر محصولات حاوی تنباکو (مثل قلیان های سنتی و برقی، انواع سیگارهای برقی و سنتی) باعث اعتیاد به نیکوتین می شوند. نیکوتین بسیار اعتیاد آور است، بنابراین حتی استفاده غیر مکرر از آن می تواند منجر به وابستگی شود.
ممکن است محصولات ترک سیگار، مانند صمغ نیکوتین نیز باعث ایجاد اعتیاد به نیکوتین شوند. با این حال، خطر آن ها کم تر از خود سیگاراست. دلیل این اتفاق این است که میزان نیکوتین موجود در این محصولات کمتر و دیرتر از نیکوتین موجود در تنباکوی سیگار، به بدن تحویل می شود.
چه کسی در معرض خطر اعتیاد به نیکوتین است؟
هرکسی که از دخانیات استفاده می کند در معرض خطر اعتیاد است. بهترین راه پیشگیری از اعتیاد پرهیز از استعمال دخانیات است. برخی از عوامل ممکن است خطر اعتیاد را افزایش دهند. به عنوان مثال ، افرادی که سابقه خانوادگی اعتیاد به نیکوتین دارند و افرادی که در خانه های دارای مصرف دخانیات بزرگ می شوند، بیشتر احتمال دارد سیگاری و دچار اعتیاد شوند. همچنین، افرادی که از جوانی سیگار می کشیدن در بزرگسالی نیز بیشتر سیگار می کشند. یک مطالعه معتبر یادآوری کرد که ۸۰٪ افراد سیگاری، سیگار را از ۱۸ سالگی شروع کردند. تمایل سیگار کشیدن در جوانان رو به افزایش است. طبق گزارشات انجمن پزشکی اعتیاد آمریکا، بزرگسالان کمتر تمایل به سیگار کشیدن دارند. افرادی که از الکل یا مواد مخدر استفاده می کنند یا مبتلا به بیماری روانی هستند نیز احتمال وابستگیشان به نیکوتین افزایش می یابد.
علائم اعتیاد به نیکوتین
- عدم توانایی در توقف استفاده از دخانیات
- بروز علائم ترک، با قطع مصرف نیکوتین
- تمایل به استعمال سیگار حتی در صورت بروز عوارض جانبی و شدید
- ادامه استفاده از محصولات دخانیات حتی اگر بر زندگی آن ها تأثیر منفی بگذارد
تشخیص وابستگی به نیکوتین
برای تشخیص اعتیاد به نیکوتین، پزشک در مورد مصرف فعلی و سابقه فرد بحث خواهد کرد. وی میزان وابستگی شخص را تعیین می کند و گزینه های درمانی را به وی پیشنهاد می دهد.
درمان اعتیاد به نیکوتین
بخش فیزیکی اعتیاد برای مقابله با آن چالش برانگیز است. برای موفقیت در این کار، فرد باید تلاش کند تا رفتارها و روال های سابق خود را تغییر دهد. گزینه های درمانی زیادی برای ترک اعتیاد به نیکوتین وجود دارد. از جمله مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک.
داروها
برخی از داروها می توانند به فرد در ترک سیگار کمک کنند. آن ها برای کاهش هوس نیکوتین در فرد موثر هستند. این گزینه ها نیکوتین را بدون دخالت مواد شیمیایی موجود در تنباکو، برای فرد فراهم می کنند. آن ها به وی امکان می دهند اعتیاد را به روشی آهسته و قاعده دار از بین ببرند.
حمایت کردن
برای موثر بودن ترک دخانیات احتمالا به حمایت خانواده، دوستان، اطرافیان و تیم پزشکی خواهید داست.
مراقبت در منزل
درمان اعتیاد به نیکوتین بیشتر بر روی داروها و صرف وقت برای کار متمرکز است. این پیشنهادات را امتحان کنید تا خروج نیکوتین از بدنتان راحت تر شود:
- ورزش منظم داشته باشید.
- میان وعده هایی را انتخاب کنید که دهان و دستان شما را مشغول کند.
- تمام محصولات دخانیاتی را از خانه و اتومبیل خود خارج کنید.
- از موقعیت هایی که می تواند باعث عود این عادت شود، از جمله قرار گرفتن در کنار سایر افراد سیگاری ، اجتناب کنید.
- وعده های غذایی سالم را انتخاب کنید.
- درباره درمان خود انتظارات واقع بینانه ای تعیین کنید.
- اهداف كوچكي در نظر بگيريد و به خاطر رسيدن به اين اهداف به خود پاداش دهيد.
درمان های جایگزین و طبیعی
راه حل های دیگری که می تواند به شما کمک کند تا بر اعتیاد خود غلبه کنید. هرچند کارایی این موارد و موثر بودنشان هنوز تعیین و تایید نشده.
- هیپنوتیزم
- طب سوزنی
- گیاهان
اثرات ترک نیکوتین
مصرف کنندگان دخانیات که استفاده از محصولات نیکوتین را متوقف می کنند، دچار تغییرات خلقی و جسمی می شوند از جمله :
- بد خلقی و تحریک پذیری
- اضطراب
- و علائم جسمی مانند سردرد و خستگی.
هفته اول بدترین حالت علائم ترک را خواهد داشت، اما هر روز که بگذرد راحت تر می شود. حتی اگر ترک صورت گیرد، باز هم ممکن است فرد، ولع مصرف ناگهانی داشته باشد که طبیعی است. نظم و انضباط برای این شرایط حیاتی است.
سخن آخر
افرادی که از محصولات نیکوتین دار استفاده می کنند در معرض خطر بیماری های تنفسی، سرطان ها (به ویژه سرطان ریه)، سکته مغزی و بیماری های قلبی هستند. صرف نظر از مدت زمان مصرف سیگار، می توانید با قطع مصرف و ترک آن، سلامتی خود را تضمین کنید.