درمان تحلیل رفتن لثه

تحلیل لثه حالتی است که باعث عقب رفتن لثه‌ها از روی دندان‌ها می‌شود، بگونه‌ای که ریشه‌ی دندان‌ها در معرض دید قرار می‌گیرد. این وضعیت یکی از انواع بیماری‌های لثه (پریودنتال) است که در نتیجه‌ی عدم رعایت بهداشت دهان و دندان رخ می‌دهد و در نهایت هم ممکن است منجر به از دست رفتن دندان‌ها شود. بسته به شدت آسیب دیدگی لثه، درمان‌های متعددی در دسترس هستند؛ هرچه تشخیص زودتر انجام شود، نتایج درمان بهتر خواهند بود.درمان و ترمیم لثه های تحلیل رفته با کمک دهانشویه و ژل های آنتی بیوتیک و در نهایت جراحی لثه امکان پذیر است.

عوامل خطر

انجمن دندانپزشکی کالیفرنیا (CDA) تخمین می‌زند از هر چهار بزرگسال، سه نفر آنها، به یکی از انواع بیماری‌های پریودنتال (از جمله تحلیل لثه) مبتلا می‌شوند. بعضی افراد مستعد بیماری‌های لثه هستند. مطالعات نشان می‌دهند، ۳۰ درصد افراد، با وجود مراقبت درست، به بیماری‌های لثه (از جمله تحلیل لثه) دچار می‌شوند.

بیماری پریودنتال نوعی ورم لثه‌ی (ژنژویت) پیشرفته است که به علت تجمع باکتری و پلاک در لثه و دندان ایجاد می‌شود. به مرور زمان، پلاک‌های گیر افتاده، به لثه‌ها آسیب می‌زنند و باعث عقب رفتن آنها از روی دندان می‌شوند. در موارد شدید، کیسه‌ای بین دندان و لثه تشکیل می‌شود که زمینه مساعدی‌ را برای تکثیر باکتری و پلاک فراهم می‌کند.  

علت تحلیل لثه

تحلیل لثه در اثر عوامل متعددی رخ می‌دهد، از جمله:

• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
• مسواک زدن تهاجمی
• تجمع پلاک‌های سخت شده (تارتار)
• سیگار کشیدن/مصرف دخانیات
• تغییرات هورمونی (در خانم‌ها)
• سابقه‌ی خانوادگی بیماری‌های لثه
• ساییدگی یا نامرتب بودن دندان‌ها
• سوراخ کردن لب یا زبان
• دیابت
• HIV

بعضی داروها، باعث خشک شدن دهان می‌شوند که خطر تحلیل لثه را افزایش می‌دهد. خشکی دهان یعنی دهان کمتر از مقداری که لازم است بزاق تولید می‌کند. بدون ترشح بزاق کافی، بافت دهان، آسیب پذیر و مستعد عفونت‌های باکتریایی می‌شود.

بنابرگفته‌ی CDA، تحلیل لثه در بزگسالان ۴۰ سال به بالا رایج‌تر است. به همین خاطر، معمولا این وضعیت اشتباها یکی از علائم پیری تلقی می‌شود. لازم به ذکر است آقایان بیشتر از خانم‌ها مستعد تحلیل لثه هستند.

علائم تحلیل لثه

علائم تحلیل لثه عبارتند از:

• خونریزی بعد از مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
• قرمزی و التهاب لثه‌ها
• بوی بد دهان
• احساس درد در خط لثه
• جمع شدن مشهود لثه‌ها
• مشهود شدن ریشه‌ی دندان‌ها
• لق شدن دندان‌ها

تشخیص تحلیل لثه

تحلیل لثه و دیگر بیماری‌های پریودنتال توسط دندانپزشک شناسایی می‌شوند. معاینه‌ی فیزیکی هم می‌تواند علائم خاص را مشخص کند. ضمنا ممکن است پزشک برای اندازه‌گیری کیسه‌ی لثه از پروب استفاده کند. هدف اصلی پروب، اندازه گیری فاصله‌ی بین دندان و لثه است.

بنابرگفته‌ی موسسه ملی تحقیقات دندانپزشکی، جمجمه و صورت، فاصله‌ی طبیعی بین دندان و لثه، عددی بین ۱ تا ۳ میلی‌متر است. فاصله‌ی بیشتر، نشان دهنده‌ی ابتلا به بیماری‌های لثه است.

ممکن است تشخیص تحلیل لثه، مراجعه به پریودنتیست را الزامی کند.

درمان دارویی تحلیل لثه

پریودنتیست می‌تواند بهترین برنامه‌ی درمانی را برای حفظ بافت لثه و دندان‌ها تعیین کند. قبل از هر چیز، در صورت وجود عفونت در لثه‌ها، آنتی بیوتیک تجویز می‌شود. 

ممکن است برای درمان مشکلات پیش زمینه‌ای که منجر به تحلیل لثه شده‌اند، داروهای دیگری هم تجویز شود. گزینه‌های درمانی عبارتند از:

• ژل آنتی بیوتیک موضعی
• چیپ‌ آزاد کننده‌ی ترکیبات ضدعفونی کننده
• دهانشویه‌ی ضد میکروبی

درمان جراحی لثه های ترمیم رفته

در صورت وخامت تحلیل لثه، ممکن است جراحی توصیه شود. بصورت کلی دو گزینه وجود دارد:

• جراحی فلپ لثه
• پیوند لثه

۱. جراحی فلپ لثه

جراحی فلپ نوعی پاکسازی عمیق بافتی است که در صورت عدم موفقیت دیگر روش‌های درمانی توصیه می‌شود. اینکار باعث از بین رفتن باکتری‌ها و تارتار جمع شده‌ی داخل لثه می‌شود. پریودنتیست برای انجام این جراحی، لثه‌ها را بلند می‌کند و بعد از اتمام کار آنها را سرجای خود برمی‌گرداند.

۲. جراحی پیوند لثه

در جراحی پیوند لثه، هدف احیای بافت لثه یا استخوان‌هاست. در طول جراحی، پریودنتیست برای کمک به رشد مجدد لثه‌ها، یک قطعه‌ی مصنوعی یا یک تکه استخوان یا بافت زیر لثه قرار می‌دهد. لازم به ذکر است در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، این روش در طولانی مدت شکست می‌خورد.

عوارض تحلیل لثه

CDA تخمین می‌زند بیماری‌های پریودنتال، مانند تحلیل لثه، در ۷۰ درصد موارد، علت افتادن دندان‌ها در بزرگسالان هستند. وقتی بافت لثه، برای ثابت نگه داشتن ریشه‌ی دندان‌ها کافی نباشد، دندان‌ها لق می‌شوند. در برخی موارد، دندان‌های لق شده قبل از آنکه بیفتند توسط دندانپزشک خارج می‌شوند. 

تحلیل لثه در موارد پیشرفته نیازمند جراحی برای جلوگیری از آسیب دیدگی‌ بیشتر است.

پیشگیری از تحلیل لثه

شاید بهترین راه برای جلوگیری از تحلیل لثه‌ها، مراجعه‌ی مرتب به دندانپزشک جهت معاینه و جرمگیری باشد. ممکن است هیچ نشانه‌ای وجود نداشته باشد، اما دندانپزشک علائم زودرس بیماری لثه را تشخیص خواهد داد. در ضمن رعایت بهداشت دهان و دندان هم در پیشگیری از مشکلات لثه موثر است.

درست است که مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، بقایای غذا، باکتری، پلاک و تارتار را پاک می‌کند، با اینحال گاهی اوقات جرمگیری حرفه‌ای ضروری است. از آنجائیکه تارتار می‌تواند منجر به تحلیل لثه شود، دوبار جرمگیری در سال برای جلوگیری از این مشکل ضروری است. توصیه‌های زیر هم در پیشگیری از تحلیل لثه موثر هستند:

• ترک سیگار
• رعایت رژیم غذایی درست و متعادل
• زیر نظر گرفتن تغییرات دهان و دندان

چشم انداز

چشم انداز بیماری‌های لثه در مراحل اولیه خوب است – به شرطی که سریعا درمان شود. ضمنا نیازی نیست برای مراجعه به دندانپزشک منتظر بروز علائم باشید. هر زمان احساس خوبی در دهان نداشتید، با دندانپزشک تماس بگیرید. ممکن است بتوانید ژنژویت را قبل از پیشرفت و تبدیل شدن به تحلیل لثه درمان کنید.

فراموش نکنید با مراقبت درست از دهان و دندان می‌توانید لبخندی زیبا داشته باشید.