دل دردی که میگیره و ول می کنه

دل دردهای شدیدی که میگیره ول میکنه یا به اصلاح خودمان می آید و می رود، موجب می شوند تا برای مدت کوتاهی فرد قادر به حرکت نباشد. وقتی درد تسکین می یابد، اضطراب برای شروع موج بعدی درد افزایش می یابد.

دل درد شدید یک مشکل شایع است و معمولاً نشانه یک مشکل جدی پزشکی نیست. حتی در صورت داشتن یک علت جدی، درمان سریع می تواند درد را کاهش دهد و از عوارض جدی جلوگیری کند. برای درمان دل دردهایی که می آید و می رود بهترین راه حل تشخیص علت آن و درمان آن است.

در این متن، با دلایل ایجاد دل درد شدید در شکم و اطراف آن که به صورت لحظه ای می‌گیرند و می روند و همچنین به اینکه کدامیک از انواع این دل دردها خطرناک اند می پردازیم.

علت شکم دردهای رفت و برگشتی

تشخیص علت دل درد شدید و جدی بودن یا نبودن آن، فقط براساس حالت دل درد یا دل پیچه دشوار است. توجه به علائم دیگر و عوامل موثر روی آن مهم است.

برخی از دلایل درد شدید شکمی که می آید و می رود شامل موارد زیر است:

۱. نفخ و گاز

تجمع گاز و نفخ شکم یک مشکل شایع است که معمولاً به خودی خود فروکش می کند. نفخ و جمع شدن گاز در شکم چرخه ای است یعنی لحظه ای شروع و سپس قطع می شود.

اگرچه گاز باعث آسیب خاصی نمی شود، اما درد می تواند خسته کننده و از دردهای خفیف تا شدید باشد. ممکن است طی چند دقیقه به طور مداوم بدتر شود، سپس بهتر شود و دوباره بدتر شود.

مسائل زیادی می تواند باعث ایجاد گاز شود، از جمله:

• مصرف غذاهای نفاخ
• ویروس های معده
• مسمومیت غذایی
• سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
• بلعیدن بیش از حد هوا
• حساسیت های غذایی، مانند عدم تحمل لاکتوز

درمان: روش های درمانی بدون نسخه (OTC) اغلب به کاهش این دل درد کمک می کنند. همچنین استفاده از پدهای گرم کننده یا ماساژ شکمی آرام می تواند موثر باشد.

افرادی که غالباً دچار درد شدید و نفخ می شوند باید به پزشک مراجعه کنند، پزشک می تواند در تشخیص هرگونه مسئله اساسی کمک کند و همچنین در مورد چگونگی کاهش علائم شما را راهنمایی کند.

۲. ویروس های معده

ویروس های معده، مانند نورو ویروس، باعث گرفتگی شدید شکمی می شوند و ممکن است کمی بعد از بین بروند. اما معمولا در صورت استفراغ کردن کمی از درد آنها کاسته می شود.

علائم ویروس های معده ممکن است چند روز طول بکشد. بعضی از افراد تب یا درد عضلانی نیز دارند.

درمان: ویروس های معده معمولاً در چند روز بدون درمان پزشکی از بین می روند. در این مدت نوشیدن مقدار زیادی آب بسیار مهم است. اگر علائم بدتر شد یا به نظر می رسد و فرد دچار کم آبی شده است، به پزشک مراجعه کنید.

۳. گاستروانتریت یا ورم روده

گاستروآنتریت "آنفلوانزای معده" نیز خوانده می شود - حتی اگر به دلیل ویروس آنفولانزا ایجاد نشود. گاستروآنتریت یک نوع عفونت در روده است که باعث:

• اسهال
• استفراغ
• درد شدید معده

علائم آنفولانزای معده ناراحت کننده است اما جدی نیستند مگر اینکه به شدت دچار کمبود آب شوید.

درمان : استراحت و هیدراته نگه داشتن بدن (نوشیدن آب کافی) از درمان های اولیه ورم روده است.

۴. عدم تحمل لاکتوز و آلرژی غذایی

خوردن چیزی که به آن حساسیت یا آلرژی دارید، یا مواد غذایی که بدن با آنها ... مشکل دارد مانند هله هوله ها، تنقلات و می تواند باعث شکم درد شدید همراه با نفخ یا اسهال شود. درد شکمی ناشی از آلرژی غذایی یا حساسیت ها یک مورد اضطراری نیست و تا زمانی که حساسیت غذایی نداشته باشید، در معرض خطر و شوک آنافیلاکسی قرار ندارید.

درمان: اگر حساسیت به لاکتوز دارید، با پزشک در مورد قرص های آنزیمی جایگزین صحبت کنید این ممکن است به شما در مصرف لبنیات بدون ناراحتی بتواند کمک کند.

۵. آپاندیسیت

آپاندیسیت؛ التهاب آپاندیس، یک زائده ی لوله ای شکل است. آپاندیسیت معمولا با دردهای شدید در قسمت پایین سمت راست شکم تشخیص داده می شود. حالت تهوع، استفراغ و نفخ از دیگر علائم رایج است.

درمان : آپاندیسیت معمولاً با برداشتن آپاندیس توسط جراحی درمان می شود.

۶. سندرم روده تحریکپذیر

بیماری سندرم روده تحریک پذیر یک بیماری مربوط به دستگاه گوارش است که باعث درد خفیف یا شدید قبل از دفع می شود.

اگر به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مبتلا هستید، معمولا بعد از خوردن موادغذایی خاص یا در ساعات مشخصی از روز به طور مداوم دل درد در شما ظاهر می شود.

علائم دیگر آن عبارتند از:

• نفخ شکم
• کسلی و بیحالی
• مخاط در حرکات روده
• اسهال

درمان سندرم تحریک پذیر

درمان IBS شامل موارد زیر است:

• تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی
• داروهای ضد اسپاسم
• داروهای ضد درد عصبی

۷. عفونت مجاری ادراری

عفونت ادراری (UTI) در اکثر موارد همان عفونت مثانه است.

با این حال، هر قسمت از دستگاه ادراری می تواند آلوده شود، از جمله مجرای ادرار و کلیه ها. علاوه بر دل درد، عفونت ادراری می تواند باعث سوزش هنگام ادرار و تمایل مکرر به دفع ادرار هم شود.

عفونت ادراری معمولاً با آنتی بیوتیک درمان می شود.

۸. مشکلات کیسه صفرا

دل درد در بالا و سمت راست شکم که می آید و می رود (قطع و وصل می شود) می تواند نشانه ای از مشکلات کیسه صفرا، مانند سنگ صفرا باشد.

سنگ صفرا می تواند مجاری کیسه صفرا را مسدود کند و هضم غذا را دشوارتر کند. این امر اندکی پس از خوردن غذا، به ویژه بعد از وعده های غذایی بسیار چرب، باعث ایجاد درد می شود. افراد مبتلا به سنگ صفرا ممکن است متوجه شوند که درد چند ساعت پس از غذا خوردن ظاهر می شود، ۴-۶ ساعت طول می کشد و سپس ناپدید می شود.

سنگ کیسه صفرا گاهی خود به خود عبور می کند. اگر این اتفاق نیفتد، ممکن است مجاری صفراوی را مسدود کند، که می تواند بر عملکرد کبد تأثیر بگذارد. سنگ های صفراوی درمان نشده نیز ممکن است مشکلاتی در لوزالمعده ایجاد کنند.

درمان مشکلات صفرا

اگر فردی دچار استفراغ، تغییر رنگ(بی رنگ شدن) مدفوع یا تب همراه با علائم سنگ کیسه صفرا شد، باید به دنبال درمان فوری پزشکی باشد.

در غیر این صورت برای تشخیص و برنامه درمانی مناسب به پزشک مراجعه کنید. درمان خانگی برای سنگ صفرا موثر نیست.

۹. مشکلات گوارشی

فردی که به طور منظم پس از خوردن غذا دل درد شدیدی را تجربه می کند، ممکن است دارای اختلال گوارشی باشد. طیف گسترده ای از اختلالات گوارشی می تواند باعث درد دوره ای شدید در شکم شوند. در بیشتر موارد، درد کمی بعد از غذا بدتر می شود، زیرا بدن برای هضم غذا کار می کند.

برخی از علل بالقوه عبارتند از:

• سندرم روده تحریکپذیر
• بیماری های التهابی روده (IBD)، مانند کرون یا کولیت
• حساسیت های غذایی
• بیماری سلیاک

این اختلالات گوارشی می تواند به شدت دردناک باشد، اما معمولاً از موارد اورژانس پزشکی نیستند.

درمان: یادداشت برنامه غذایی شما می تواند به پزشک کمک کند تا مشکل را تشخیص داده و یک برنامه درمانی ارائه دهد. داروهای ضد درد، پد های گرم کننده و استراحت نیز ممکن است در کوتاه مدت کمک کنند. داروهای ضد درد از طریق نسخه پزشک یا بدون نسخه در دسترس هستند.

۱۰. زخم های معده

زخم در مخاط معده یا روده می تواند منجر به دل دردی که گاهی میگیرد و ول می کند شود. علل زخم عبارتند از:

• استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن
• عفونت هلیکوباکتر پیلوری
• رشد غیر سرطانی معده

علائم معمولاً بعد از یک وعده غذایی حجیم یا بسیار اسیدی بدتر شوند. درد ممکن است بیاید و برود. و فرد ممکن است چندین ماه هیچ علائمی را متوجه نشود، سپس متوجه شود که علائم به طور مداوم بدتر می شوند.

درمان زخم معده

• آنتی اسیدها می توانند به کاهش درد و درمان کمک کنند. پزشک همچنین می تواند برای درمان درد دارو تجویز کند.
• زخم های معده بسته به علت آنها با مهار کننده های پمپ پروتون یا آنتی بیوتیک درمان می شوند.

۱۱. کیست تخمدان

کیست تخمدان یک مشکل شایع است و معمولاً بی خطر است. اکثر مردم حتی نمی دانند که کیست دارند. بسیاری از کیست های تخمدان پس از تخمک گذاری تشکیل می شوند، سپس چند ماه بعد از بین می روند.

گاهی اوقات، کیست تخمدان می تواند باعث دردهای متناوب شود. درد ناشی از کیست تخمدان اغلب در شکم و فقط در یک طرف (پهلو) است. ممکن است در زمان های مشخصی از چرخه قاعدگی بدتر باشد.

اگر فردی مشکوک به کیست تخمدان دردناک باشد، پزشک می تواند با استفاده از آزمایشات تصویربرداری کیست را تشخیص دهد.

درمان: داروهای ضد درد OTC و استفاده از کمپرس گرم می تواند به تسکین درد کمک کند.

درد ناگهانی و شدید در پایین شکم و نزدیک لگن می تواند نشانه پیچ خوردگی تخمدان باشد، درد ناشی از پیچ خوردن تخمدان گاهی اوقات از عوارض کیست تخمدان است.

پیچ خوردن تخمدان یک فوریت پزشکی است. بدون درمان، می تواند باعث خونریزی شدید داخلی، آسیب به تخمدان یا عفونت شود بنابراین باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.

۱۲. تخمک گذاری

در طی تخمک گذاری، تخمک از فولیکول خود در تخمدان آزاد می شود و وارد لوله رحمی می شود. برخی از افراد دچار درد تخمک گذاری یا میتل اشمرتز هستند که یک درد مختصر در اطراف تخمک گذاری است.

دردی که ماهانه در اواسط چرخه قاعدگی رخ می دهد ممکن است درد تخمک گذاری باشد. درد تخمک گذاری خطرناک نیست و حتی در صورت تلاش برای باردار شدن می تواند نشانه مفیدی برای زمان باروری باشد.

۱۳. مسمومیت غذایی

مسمومیت غذایی زمانی اتفاق می افتد که باکتری های در غذایی که می خورید وجود داشته باشند و دستگاه گوارش شما را آلوده کرده و باعث اسهال، حالت تهوع و درد شدید معده شود.

مسمومیت غذایی معمولا حاد است، یعنی سریع شروع می شود و معمولاً خیلی طولانی نمی شود. اما مسمومیت غذایی می تواند به یک شرایط اورژانسی تبدیل شود اگر:

• بدن دچار کمبود آب شود.
• مسمومیت غذایی شما ناشی از انواع خاصی از باکتری های خطرناک ( مانند باکتری هایی که ایجاد سم بوتولونیوم می کنند) باشد.

۱۴. درد و آسیب عضلانی

استفاده بیش از حد از عضلات، کم تحرکی و ضربه ناشی از زمین خوردن یا صدمات دیگر می تواند باعث درد در عضلات شکم یا پشت شود. این آسیب ها می توانند دردی ایجاد کنند که می آید و می رود.

دردی که فقط در موقعیت های خاص، هنگام بلند کردن یا بعد از ورزش ظاهر می شود، می تواند نشانه آسیب عضلانی باشد.

درمان :آسیب عضلانی یک فوریت پزشکی نیست. بیشتر افراد می توانند آسیب های عضلانی را در خانه با استراحت، بسته های گرم و سرد و ماساژ ملایم درمان کنند. بسته های یخ برای تسکین می توانند مفید باشند.

اگر درمان در منزل جواب نداد یا درد بسیار شدید است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

۱۵. گرفتگی های قاعدگی

گرفتگی های قاعدگی می توانند حالت شدید و کسل کننده داشته باشند. ممکن است فقط یک ناحیه از شکم را تحت تأثیر قرار دهند و یا به پشت و پاها امتداد یابند. بعضی از افراد اسهال یا حالت تهوع نیز دارند.

گرفتگی های قاعدگی ممکن است در طی یا قبل از پریود اتفاق بیفتد. آنها معمولاً به صورت موجی اند و چند بار در طول روز بهتر و بدتر می شوند.

درمان: پد گرم کننده، تسکین دهنده درد OTC و کشش ملایم می تواند به تسکین درد قاعدگی کمک کند. پدهای گرمایش برای تسکین درد مفیدند.

گرفتگی های قاعدگی خطرناک نیستند، اما دردهای شدید می توانند زندگی روزمره را دشوار کنند. اگر گرفتگی های قاعدگی شدید است، بدتر شده یا در کار یا مدرسه تداخل دارد، فرد باید به پزشک مراجعه کند.

۱۶. حاملگی خارج رحمی

براساس یک بررسی در سال ۲۰۱۱ مشخص شد که، بین ۱ تا ۲ درصد از بارداری ها حاملگی خارج رحمی هستند. در این حالت تخمکی که به جای رحم در لوله رحمی بارور می شود، نمی تواند بارداری را به طور کامل ادامه دهد. در صورت عدم رسیدگی، این نوع بارداری می تواند زندگی فرد را تهدید کند.

درد شدید در قسمت تحتانی شکم و همچنین برخی خونریزی های واژینال، می تواند حاملگی خارج رحمی را نشان دهد. داروهای باروری و استعمال دخانیات خطر ابتلا به این نوع حاملگی را افزایش می دهد. اسهال و استفراغ نیز گاهی اوقات رخ می دهد.

درمان: حاملگی های خارج رحمی برای حفظ لوله های رحمی و حفظ باروری نیاز به درمان با دارو و جراحی است. علائم این مشکل در مراحل اولیه ان مشابه علائم حاملگی طبیعی است.

در صورت داشتن هرگونه دلیل مشکوک به این بیماری، سریعا با پزشک و متخصص مشورت کنید.

۱۷. انقباضات زایمان یا براکستون- هیکس

دردهای شدید شکمی در اواخر بارداری ممکن است نشان دهنده شروع زایمان باشد.

در زنان باردار، درد شدید شکمی ممکن است نشان دهنده انقباضات زایمان یا براکستون-هیکس باشد. انقباضات Braxton-Hicks معمولا "زایمان کاذب" نامیده می شوند، چون گاهی شبیه انقباضات واقعی زایمان هستند. این دردها غالباً نامنظم هستند یا فقط در زمان های مشخصی ظاهر می شوند، مانند زمانی که مادر دچار کم آبی شود.

در مقابل، انقباضات زایمان به تدریج شدیدتر می شوند. علائم زایمان عبارتند از:

• یک الگوی قابل تشخیص برای انقباضات
• انقباضاتی که به هم نزدیکتر می شوند.
• خونریزی یا ترشح از واژن
• دردی که از بالای رحم شروع می شود.

در هر نشانه ای از زایمان، به خصوص اگر بارداری کامل نشده است، با پزشک یا ماما تماس بگیرید.

تشخیص علت دل دردهایی نوسانی( می اید و می رود)

آزمایشی که برای ارزیابی درد شکم شما ممکن است انجام شود شامل موارد زیر است:

• آزمایش خون
• آزمایش ادرار
• اشعه ایکس شکم
• سی تی اسکن
• سونوگرافی واژن

موارد اورژانسی و خطرناک دل درد های گذرا ( میاید و میرود)

بسیاری از دلایل درد متناوب شکمی، مانند درد تخمک گذاری، نیازی به درمان ندارند. موارد دیگر، مانند حساسیت های غذایی، نیز از موارد اضطراری پزشکی نیستند.

علائمی که ممکن است باید سریعا به پزشک مراجعه کنید نیاز دارید عبارتند از: 

• درد شدید در قسمت فوقانی شکم
• استفراغ و علائم کم آبی، مانند گود افتادن چشم یا خشکی لب ها
• درد ناگهانی، شدید، غیر قابل توضیح شکم
• درد مداوم و تیز شکمی که بیش از ۶ ساعت طول می کشد
• درد ناگهانی شکم که بعد از خوردن غذا شروع می شود
• مدفوع خونی
• تورم شکم
• پوست زرد
• دل درد شدید در دوران بارداری
• علائم زایمان زودرس

کدام دل درد ها نیاز به مراجعه به پزشک دارند؟

تصمیم گیری در مورد زمان مراجعه به پزشک و زمان انتظار دشوار است، بنابراین توجه به علائم دیگر مهم است. برای دل درد شدید یا دل دردی که با گذشت زمان بیشتر می شود، به پزشک مراجعه کنید.

با پزشک در مورد این موارد مشورت کنید:

• درد غیر قابل توضیح در شکم که با گذشت زمان به طور مداوم بدتر می شود.
• گرفتگی های قاعدگی یا گرفتگی هایی که به طور منظم شدید تر و بدتر می شوند.
• بدتر شدن علائم گوارشی
• علائم زخم یا مشکل در گوارشی غذا
• اگر، درد خفیفی در قسمت فوقانی شکم حس می کنید.

نتیجه گیری

نادیده گرفته شدن درد شکمی شدید و متناوب دشوار است، به ویژه هنگامی که با علائم دیگری بروز کند.

اگرچه بسیاری از اینگونه دل دردها مضر نیستند، اما برخی از انها نیز می توانند منجر به عوارض شدید شوند. اگرشخص در مورد علت دل درد خود اطمینان ندارد، بهتر است با یک پزشک صحبت کنید.

تشخیص علت دردهای شکمی فقط براساس علائم تقریباً غیرممکن است. پزشک معمولا، اسکن های تصویربرداری را درخواست، در مورد سابقه پزشکی شخص سوال می کند و معاینه شکمی انجام می دهد تا بتواند درست تشخیص دهد.

درمان سریع می تواند درد را کاهش یا تسکین دهد و از عوارض آن در بیشتر موارد جلوگیری کند.