گشاد شدن دریچه های قلب
"گشاد شدگی" دریچه قلب یا نارسایی دریچه قلب زمانی هست که خون به جای حرکت به سمت اندام ها (حرکت جلو رونده) به قلب بازگردد. شایع ترین گشاد شدگی رگ مربوط به دریچه میترال قلب می باشد. گشاد شدن دریچه میترال زمانی اتفاق می افتد که با انقباض قلب، فلپ های دریچه میترال قلب برآمدگی هایی چتر مانند را به دهلیز چپ قلب وارد می کند. این حالت منجر به بسته نشدن کامل دریچه قلب می شود. گشادن شدن یا افتادگی دریچه میترال گاهی اوقات منجر به نشت خون به سمت عقب در دهلیز چپ می شود، حالتی که به آن نارسایی دریچه میترال گفته می شود. در بیشتر افراد، گشاد شدن دریچه میترال تهدید کننده زندگی نیست و نیازی به درمان خاص یا تغییری در سبک زندگی ندارد. فقط برخی از این افراد مبتلا به درمان نیاز دارند.
قلب انسان دارای ۴ دریچه می باشد.
- دریچه سه لتی (بین دهلیز راست و بطن راست)
- دریچه ریوی (بین بطن راست و شریان ریوی)
- دریچه میترال (بین دهلیز چپ و بطن چپ)
- دریچه آئورت (بین بطن چپ و آئورت).
علائم گشاد شدن دریچه قلب چیست؟
اگرچه گشادن شدن دریچه های قلب معمولاً یک اختلال مادام العمر است، اما بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری هرگز علائمی را از خود بروز نمی دهند به همین دلیل وقتی هنگام چکاپ می فهمند که بیماری قلبی دارند متعجب می شوند. وقتی علائم و نشانه هایی ناشی از این مشکل در فرد اتفاق می افتد، ممکن است به این دلیل باشد که خون از طریق دریچه قلب او به عقب نشت می کند. علائم شل شدن یا افتادگی دریچه ها (لت ها) می تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. معمولا این علائم خفیف هستند و به تدریج ایجاد می شوند. علائم گشادن شدن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ضربان قلب تند و نامنظم (آریتمی)
- سرگیجه یا سبکی سر
- تنگی نفس
- مشکل در تنفس یا تنگی نفس. که اغلب در هنگام فعالیت بدنی یا در حالت خوابیده اتفاق می افتد
- خستگی
هر آنچه که باید در مورد نارسایی دریچه میترال قلب بدانیم.
چه موقع به پزشک مراجعه کنید؟
اگر کسی علائم فوق را تجربه می کنند، باید به پزشک مراجعه نماید. بسیاری از مشکلات و یا بیماری های دیگر نیز می توانند علائم افتادگی دریچه های قلب را بروز دهند. بنابراین فقط مراجعه به پزشک می تواند علت علائم را تعیین کند.
- اگر درد قفسه سینه وجود دارد و فرد و مطمئن نیست که دچار حمله قلبی شده است یا نه، فوراً باید به اورژانس مراجعه نماید.
- اگر در کسی قبلاً افتادگی دریچه میترال (شایع ترین گشاد شدگی دریچه) تشخیص داده شده است، در صورت تشدید علائم باید به پزشک مراجعه کند.
علل گشاد شدن دریچه قلب
دریچه ها جریان خون بین محفظه های های فوقانی و تحتانی سمت چپ و راست قلب را کنترل می کنند. هنگامی که قلب کسی به درستی کار می کند، دریچه های قلب او در هنگام پمپاژ قلب کاملاً بسته می شود و از بازگشت جریان خون به داخل دهلیز و بطن ها جلوگیری می کند. اما :
- در برخی از افراد مبتلا به افتادگی دریچه های قلب، گشاد شدگی لت ها باعث می شود هر بار که قلب منقبض می گردد، خون به جای حرکت به عقب برگردد.
- در برخی موارد نیز، خون ممکن است از طریق دریچه به عقب نشت کند؛ مانند نارسایی دریچه میترال. اگر در این حالت، مقدار کمی خون به دهلیز چپ نشت کند، احتمالا مشکلی پیش نمی آید.
- نارسایی شدید دریچه میترال می تواند علائمی مانند تنگی نفس، خستگی یا سبکی سر ایجاد کند.
نام دیگر افتادگی دریچه قلب رگورژیتاسیون است. هنگامی که یک پزشک با استفاده از استتوسکوپ به صدای ضربان قلب گوش می دهد، ممکن است صدای اضافه ای را بشنود که ناشی از بازگشت خون به سمت عقب از طریق لت های دریچه می باشد.
عللی که می توانند باعث نارسایی ۴ دریچه قلبی شوند عبارت هستند از:
- بیماری های قلبی ژنتیکی و مادرزادی
- تصلب شرایین
- آندوکاردیت (التهاب لایه داخلی قلب)
- سیفلیس
- حمله های مکرر قلبی
- آنوریسم آئورت (انحنا و تورم سرخرگ آئورت)
- آترو اسکلروز (سخت شدن شریان ها)
- افزایش سن
عوامل خطر در ایجاد گشاد شدن دریچه های قلب
افتادگی دریچه های قلب در هر فردی و هر سنی ممکن است ایجاد شود. علائم جدی این مشکل بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال دیده می شود. البته در موارد بیماری های مادرزادی، می تواند در سنین پایین نیز وجود داشته باشد. افتادگی دریچه قلب می تواند ارثی باشد و ممکن است گاهی در اثر چندین بیماری دیگر مانند موارد زیر به وجود بیاید:
- سندرم مارفان
- سندرم اهلر- دانلوس(کشسانی زیاد پوست)
- ناهنجاری ابستین
- دیستروفی عضلانی
- بیماری گریوز
- اسکولیوز
عوارض ناشی از افتادگی دریچه های قلب چیست؟
اگرچه بیشتر افراد مبتلا به گشادشدگی دریچه های قلب معمولا مشکل و علائم خاصی ندارند، اما ممکن است عوارضی در آن ها رخ دهد. این افراد ممکن است عوارضی مانند موارد زیر را تجربه کنند:
- نارسایی دریچه میترال: شایعترین عارضه ای است که این دریچه، خون را به داخل دهلیز چپ نشت می دهد.
- جنسیت: مردان بیشتر از زنان دچار افتادگی دریچه قلب می شوند.
- فشار خون: فشار خون بالا خطر ابتلا به نارسایی دریچه های قلب را افزایش می دهد.
- عمل جراحی: اگر نارسایی های ناشی از گشادن شدن دریچه ها شدید باشد، برای جلوگیری از نارسایی قلبی ممکن است نیاز به ترمیم یا تعویض دریچه توسط جراحی نیاز وجود داشته باشد.
- مشکلات ریتم قلب (آریتمی): ریتم نامنظم قلب معمولاً در محفظه های فوقانی قلب رخ می دهد. این موارد ممکن است آزاردهنده باشند اما معمولاً تهدید کننده زندگی نیستند. افرادی که دچار نارسایی شدید دریچه میترال یا تغییر شکل شدید آن ها هستند، بیشتر در معرض مشکلات آریتمی می باشند. این وضعیت می تواند جریان خون از طریق قلب تحت تأثیر قرار دهد.
- عفونت دریچه قلب (آندوکاردیت): قسمت داخلی قلب انسان توسط غشای نازکی به نام آندوکارد پوشانده شده است. آندوکاردیت عفونت این پوشش داخلی را بیان می کند. دریچه های غیر طبیعی احتمال ابتلا به آندوکاردیت ناشی از باکتری ها را افزایش می دهد. این وضعیت می تواند به دریچه های قلب آسیب بیشتری برساند. می دهد.
- نارسایی دریچه آئورت: ممکن است ناشی از نقص مادرزادی قلب، عوارض ناشی از عفونت یا سایر علل نادر باشد. به هر حال در اثر گشاد شدگی دریچه ها می تواند این نارسایی رخ دهد.
- نارسایی ریوی: نارسایی دریچه ریوی نادرتر از سایر دریچه ها است و معمولاً در نتیجه سایر مشکلات مانند فشار خون ریوی به وجود می آید.
- نارسایی عضله سه لتی: معمولاً به دلیل بزرگ شدن محفظه تحتانی در سمت راست قلب ایجاد می شود. اما ممکن است در پاسخ به سایر مشکلات دریچه سمت چپ قلب که منجر به فشار در کل سیستم می شود، به وجود بیاید.
تشخیص گشاد شدن دریچه قلب
پزشک هنگام معاینه بدنی و گوش دادن به صدای ضربان قلب با گوشی پزشکی، افتادگی دریچه ها را می تواند تشخیص دهد. اگر افتادگی دریچه میترال وجود داشته باشد، ممکن است پزشک صدای کلیک اضافه را بشنود که در این شرایط معمول است. پزشک همچنین ممکن است سوفل قلبی را تشخیص دهد که می تواند به دلیل نشت خون به داخل دهلیز چپ باشد. روش های زیر برای تشخیص پرولاپس دریچه های قلبی مورد استفاده قرار می گیرند:
۱. اکوکاردیوگرام:
اکوکاردیوگرام یک ارزیابی سونوگرافی غیر تهاجمی از قلب می باشد. معمولاً برای تأیید تشخیص و تعیین شدت وضعیت افتادگی انجام می شود. این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از قلب استفاده می کند. این نتیجه به پزشکان کمک می کند تا جریان خون را از طریق دریچه های قلب بررسی کنند و میزان نشت خون (برگشت مجدد) را اندازه گیری نمایند. پزشک ممکن است اکوکاردیوگرام از راه مری را نیز توصیه کند. در این آزمایش، پزشک یک لوله انعطاف پذیر با یک وسیله کوچک (مبدل) متصل به حلق و پایین آن در مری قرار می دهد (لوله ای که پشت دهان را به معده متصل می کند). از آن جا می توان مبدل را به گونه ای قرار داد که تصاویر دقیق تری از قلب و دریچه های قلب بدست آورد.
۲. اشعه ایکس قفسه سینه:
یک عکس رادیولوژی قفسه سینه تصویری از قلب ، ریه ها و رگ های خونی شما را نشان می دهد و می تواند به پزشک در تشخیص کمک کند. این می تواند نشان دهد که قلب شما بزرگ شده است یا خیر.
۳. الکتروکاردیوگرام (نوار قلب):
در این آزمایش غیرتهاجمی، یک تکنسین پروب هایی را بر روی قفسه سینه فرد قرار می دهد که پالس های الکتریکی ضربان قلب را ضبط می کند. نوار قلب این سیگنال های الکتریکی را ثبت می کند و می تواند به پزشک کمک کند تا وجود بی نظمی در ریتم قلب را تشخیص دهد.
۴. تست استرس (یا تست ورزش):
پزشک ممکن است تست ورزش را برای فرد صلاح بداند تا ببیند آیا نارسایی دریچه های قلب توانایی وی در ورزش را محدود می کند یا خیر. در یک تست استرس، شخص شروع به ورزش می کند یا داروهای خاصی به او می دهند تا ضربان قلبش افزایش یابد.
۵. آنژیوگرام کرونر:
در این آزمایش از تصویربرداری اشعه ایکس برای دیدن رگ های خونی قلب افراد استفاده می شود. این دارو به طور کلی برای تشخیص افتادگی دریچه های قلب استفاده نمی شود اما ممکن است هنگام آزمایش برای تشخیص موارد مشکوک دیگر، وضعیت را نشان دهد. در برخی موارد، پزشک شما ممکن است آنژیوگرافی کرونر را برای جمع آوری اطلاعات بیشتر در مورد شدت وضعیت سلامتی قلب شخص توصیه کند.
آیا افتادگی دریچه نیازمند درمان است؟
اکثر افراد مبتلا به گشاد شدگی دریچه های قلب، به ویژه افراد بدون علامت، نیازی به درمان ندارند. اگر کسی دچار نارسایی دریچه های قلبی است اما علائمی ندارد، بسته به شدت وضعیت او، ممکن است پزشک پیشنهاد کند که مرتباً برای معاینات پیگیری مراجعه داشته باشند تا وضعیت او تحت کنترل قرار بگیرد. با این حال، اگر کسی علائمی از این مشکل دارد و اگر مقدار قابل توجهی خون از دریچه های قلب او نشت می کند، پزشک ممکن است دارو درمانی یا جراحی را به وی توصیه کند.
۱. دارو درمانی:
داروها می توانند ناهنجاری های ریتم قلب مرتبط با افتادگی دریچه ها یا سایر عوارض را درمان کنند. برخی از داروهایی که ممکن است برای لفرلد مبتلا تجویز شود شامل موارد زیر است:
- مسدود کننده های بتا: این داروها با کند کردن ضربان قلب همراه با نیروی کمتر، که باعث کاهش فشار خون می شود، از ضربان قلب نامنظم (آریتمی) جلوگیری می کنند. مسدود کننده های بتا همچنین به شل شدن و باز شدن رگ های خونی برای بهبود جریان خون کمک می کنند.
- قرص های مدر یا ادرار آور: پزشک ممکن است داروهای ادرار آور برای تخلیه مایعات از ریه ها تجویز کند.
- داروهای ریتم قلب: اگر فرد به آریتمی مبتلا باشد، پزشک ممکن است دارویی را برای درمان آن تجویز کند. داروهایی مانند پروپافنون، سوتالول، فلکائینید و آمیودارون. این داروها با نرمال سازی سیگنال های الکتریکی در بافت قلب به کنترل ریتم قلب فرد کمک می کنند.
- آسپرین: اگر فرد دچار افتادگی دریچه میترال و سابقه سکته مغزی باشد، ممکن است پزشک برای کاهش خطر لخته شدن خون او، آسپرین تجویز کند.
- رقیق کننده های خون: اگر فرد فیبریلاسیون دهلیزی داشته باشد یا سابقه نارسایی قلبی یا سابقه سکته مغزی دارد، ممکن است پزشک برای جلوگیری از لخته شدن خون او، داروی رقیق کننده خون را پیشنهاد کند. این داروها شامل وارفارین، هپارین، دابیگاتران، ریواروکسابان، آپیکسابان و ادوکسابان هستند. داروهای رقیق کننده خون می توانند عوارض جانبی خطرناکی داشته باشند و باید دقیقاً طبق دستورالعمل مصرف شوند.
۲. عمل جراحی
اگرچه اکثر افراد مبتلا به افتادگی دریچه های قلبی نیازی به جراحی ندارند، اما اگر فرد دچار نارسایی دریچه میترال شدید بشود، چه علائمی داشته باشد و چه نداشته باشد، پزشک ممکن است عمل جراحی را به او پیشنهاد کند. نارسایی شدید دریچه های قلبی در نهایت می تواند باعث نارسایی قلبی گردد و از پمپاژ موثر قلب جلوگیری کند. اگر نارسایی بیش از حد طولانی شود، قلب برای انجام عمل جراحی بسیار ضعیف می گردد. این جراحی شامل ترمیم یا تعویض دریچه ها می باشد. ترمیم و تعویض دریچه ممکن است با استفاده از جراحی قلب باز یا جراحی با حداقل تهاجم انجام گیرد. جراحی با حداقل تهاجم شامل برش های کوچکتر است و ممکن است خونریزی کمتری را به همراه داشته باشد.
