علت خونریزی بعد از یائسگی

یائسگی پایان قاعدگی است. اما خونریزی بعد از یائسگی نشانه چیست؟ خونریزی واژن پس از یائسگی طبیعی نیست و باید توسط پزشک بررسی شود. این خونریزی که ممکن است شبیه پریود شدن باشد، علت مختلفی می تواند داشته باشد. اما اینکه  آیا حتما یائسه شده باشید مهم است. از نظر بالینی، شما زمانی یائسه شده اید که ۱۲ ماه پریود نشده باشید. 

خونریزی بعد از یائسگی چیست؟

یائسگی یا منوپوز، زمانی اتفاق می افتد که خانم به مدت بیش از یک سال پریود نشده باشد. این اتفاق به طور معمول در پی کاهش طبیعی هورمون ها و در حوالی ۴۰ یا ۵۰ سالگی رخ خواهد داد. در حقیقت، یائسگی پایان دوران قاعدگی است و به همین دلیل هرگونه خونریزی از واژن پس از این زمان، باید توسط پزشک و به منظور کنار گذاشتن مشکلات جدی پزشکی، مورد بررسی قرار گیرد، حتی اگر فقط برای یک بار اتفاق افتاده باشد و یا حتی اگر میزان خونریزی کم، در حد لکه بینی و یا صرفا به شکل ترشحات صورتی یا قهوه ای رنگ باشد.

علت خونریزی بعد از یائسگی چیست؟

خونریزی واژن پس از یائسگی، به طور معمول می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• سرطان آندومتر (برآورد می شود که این نوع از سرطان، عامل خونریزی در ۱۰ درصد از زنان یائسه است)
• سارکوم رحمی (نوعی بدخیمی نادر رحمی)
• سرطان دهانه رحم (سرویکس) و یا واژن
• التهاب و نازک شدن بافت های پوشاننده رحم (آتروفی آندومتر) و یا واژن (آتروفی واژن) به دلیل کمبود هورمون استروژن
• وجود فیبروئید (میوم، فیبروم) رحمی که معمولا خوش خیم و غیر سرطانی هستند.
• وجود پولیپ در رحم و یا کانال سرویکس که معمولا خوش خیم و غیر سرطانی هستند.
• عفونت پوشش رحم (آندومتریت)
• قرار گرفتن در معرض داروهایی مانند هورمون درمانی (HRT) و تاموکسیفن
• ضربه به لگن
• اختلالات تیروئیدی
• خونریزی از مجاری ادراری و یا راست روده
• هیپرپلازی آندومتر (ضخیم شدن آندومتر در پی رشد بیش از حد بیش از حد سلول ها که در صورت عدم درمان در نهایت می تواند منجر به سرطان رحم شود.).

اگرچه در بسیاری از موارد، خونریزی پس از یائسگی کاملا بی خطر است، اما از آنجا که برخی بیماری ها و شرایط جدی پزشکی که تهدیدکننده حیات و بسیار خطرناک هستند، نیز می توانند در بروز آن دخیل باشند، بنابراین مراجعه فوری به پزشک بسیار مهم است.

علائم خونریزی پس از یائسگی

بسیاری از زنانی که خونریزی بعد از یائسگی را تجربه می کنند، ممکن است هیچ علامت دیگری نداشته باشند. در حقیقت وجود یا فقدان سایر علائم، به علت خونریزی بستگی دارد.

تشخیص خونریزی پس از یائسگی

برای تشخیص علت، پزشک پس از اخذ شرح حال جامع و تاریخچه پزشکی و پرسیدن سوالاتی در مورد خونریزی، ممکن است بررسی های تشخیصی زیر را انجام دهد:

۱. معاینه لگن:

برای انجام این کار، به کمک یک اسپکولوم (وسیله پلاستیکی یک بار مصرف مخصوص معاینه زنان)، دیواره های واژن کنار زده شده و واژن باز نگه داشته می شود تا قسمت داخلی آن و دهانه رحم مورد بررسی قرار گیرند.

۲. تست پاپ اسمیر:

آزمایشی ساده، بدون درد و سریع است که با هدف بررسی سلامت سلول های دهانه رحم و ارزیابی سرطان سرویکس انجام می شود. برای انجام پاپ اسمیر، پزشک در طی معاینه لگنی، به کمک یک سوآب مخصوص از ترشحات سرویکس نمونه برداری کرده و به آزمایشگاه ارسال می کند.

۳. سونوگرافی از طریق واژن:

در این روش، پروب سونوگرافی از طریق واژن وارد شده و به پزشک امکان مشاهده تخمدان ها، رحم و دهانه رحم را می دهد.

۴. هیستروسکوپی:

یک جراحی سبک و با میزان تهاجم اندک است. برای انجام هیستروسکوپی، پزشک به کمک ابزاری مشابه به تلسکوپ که در انتهای آن یک دوربین ظریف و صد البته دقیق وجود دارد، از طریق سرویکس یا همان دهانه رحم به حفره رحمی وارد شده و قسمت داخلی رحم را مورد بررسی قرار می دهد. این روش می تواند به پزشک کمک کند تا فیبروم ها، پولیپ ها و یا رشد غیر طبیعی پوشش رحمی (هیپرپلازی اندومتر) را شناسایی کند.

۵. سونوهیستروگرافی:

یک روش بررسی تشخیصی سرپایی است که برای انجام دادن آن، در ابتدا یک نوبت سونوگرافی واژینال صورت می گیرد، سپس محلول نرمال سالین (نمکی) استریل به درون رحم تزریق شده و مجددا عکس برداری از رحم انجام می شود. این فرآیند می تواند امکان بررسی وضعیت درون حفره رحمی و از همه مهم تر میزان ضخامت پوشش داخلی آن را برای پزشک فراهم کند.

۶. بیوپسی آندومتر:

بیوپسی یا نمونه برداری از پوشش داخلی رحم یعنی آندومتر، روشی است که امکان بررسی وجود سلول های غیر طبیعی مانند سلول های سرطانی را در این بافت فراهم می کند. برای انجام دادن آن، یک لوله نازک و کوچک از راه واژن به حفره رحمی وارد می شود تا عمل بیوپسی صورت گیرد.

۷. اتساع و کورتاژ (D&C):

این روش تشخیصی – درمانی با هدف به دست آوردن نمونه بافتی بزرگتر انجام می شود. اتساع و کورتاژ تحت بی حسی انجام شده و معمولا پزشک ممکن است در حین انجام آن، از روش هیستروسکوپی نیز کمک بگیرد تا بتواند به خوبی و با دقت تمام نمونه برداری و سایر اقدامات مدنظرش را انجام دهد. 

درمان خونریزی پس از یائسگی

درمان این مشکل به علت خونریزی، میزان شدت خونریزی و وجود علائم اضافی بستگی دارد. در برخی موارد، خونریزی ممکن است هیچ نیازی به درمان نداشته باشد. و در شرایط دیگر که سرطان منتفی است، گزینه های درمانی بسته به علت، می توانند شامل موارد زیر باشند:

درمان پولیپ ها:

باید با عمل جراحی برداشته و حذف شوند. 

درمان آتروفی آندومتر:

ممکن است نیازی به درمان نباشد، اما در مواردی بسته به وضعیت بیمار و صلاحدید پزشک ممکن است کرم های استروژنی و یا پساری ها پیشنهاد شوند.

درمان هیپرپلازی آندومتر:

بسته به نوع هیپرپلازی، گزینه های انتخابی پزشک بسیار متنوع هستند. از بی نیاز بودن به درمان گرفته تا تجویز داروهای هورمونی (قرص ها، هورمون پروژستین، یا دستگاه داخل رحمی آی یو دی هورمونی) و یا حتی هیسترکتومی کامل (یک جراحی وسیع با هدف برداشتن کامل رحم، دهانه رحم و تخمدان ها).

درمان تومورهای سرطانی رحم، سرطان آندومتر و همچنین سرطان سرویکس:

اگر خونریزی به دلیل سرطان رخ داده باشد، درمان به نوع سرطان و مرحله آن بستگی دارد. درمان معمول سرطان آندومتر و یا دهانه رحم شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی است. برای جراحی، اغلب انجام هیسترکتومی کامل توصیه می شود.

درمان آتروفی واژن یا آندومتر:

استروژن درمانی برای درمان آتروفی واژن و آندومتر استفاده می شود. پزشک ممکن است آن را به یکی از اشکال زیر تجویز کند:

• قرص
• حلقه واژن
• شیاف واژینال

عوارض هورمون درمانی (HRT): در این موارد تغییر در روند درمانی و یا توقف این داروها مدنظر قرار می گیرد.

چشم انداز خونریزی بعد از یائسگی

خونریزی پس از یائسگی اغلب با موفقیت درمان می شود. البته باید در نظر داشت که اگر خونریزی به دلیل سرطان رخ داده باشد، چشم انداز به نوع سرطان و مرحله ای که در آن تشخیص داده شده بستگی دارد. میزان بقای پنج ساله بیماران در حدود ۸۲ درصد  گزارش شده است.

صرف نظر از علت خونریزی، دنباله روی از یک سبک زندگی سالم و پیگیری منظم ویزیت های پزشکی می تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات از جمله سرطان کمک کرده و مانع از به خطر افتادن زندگی شود.