جراحی لیپوساکشن چیست؟

امروزه یکی از پر طرفدارترین روش های زیبایی، لیپوساکشن (Liposuction) است. لیپوساکشن در واقع نوعی عمل جراحی است که با استفاده از یک دستگاه با قابلیت مکش، چربی را از نواحی خاص بدن مانند شکم، باسن، ران، کفل ها، بازوها یا گردن خارج می کند. لیپوساکشن همچنین می تواند نواحی مختلف بدن را شکل دهد و به اصطلاح کانتور کند (فرم دار کردن قسمت های مختلف بدن). نام های دیگر لیپوساکشن شامل لیپوپلاستی و کانتورینگ بدن می باشد. برخی افراد فکر می کنند که این روش برای کاهش وزن است اما در واقع لیپوساکشن به عنوان یک روش جهت کم کردن وزن در نظر گرفته نمی شود. اگر کسی اضافه وزن داشته باشد، احتمالاً بتواند با استفاده از رژیم غذایی اصولی، ورزش یا روش های حذف چاقی (مانند جراحی بای پس معده) از وزن خود بکاهد. در حالت کلی اگر کسی در نقاط مختلف بدنش دارای چربی بدن بیش از حد باشد و همچنین وزن بدنش پایدار بماند، می تواند یک کاندید برای انجام لیپوساکشن و پیکر تراشی باشد.

لیپوساکشن برای کدام نواحی بدن

همان طور که اشاره شد، لیپوساکشن برای از بین بردن چربی در مناطقی از بدن که به رژیم و ورزش پاسخ نداده اند، استفاده می شود، مانند موارد زیر:

• شکم
• بالای بازوها (نزدیک به زیر بغل)
• باسن
• ساق پا و مچ پا
• سینه و کمر
• باسن و ران
• چانه و گردن
• علاوه بر این موارد، گاهی اوقات می توان از لیپوساکشن برای کاهش حجم پستان یا درمان ژنیکوماستی (بزرگ شدن پستان در آقایان) استفاده کرد.

نتایج بعد از لیپوساکشن

با افزایش وزن، سلول های چربی از نظر اندازه و حجم افزایش می یابند. لیپوساکشن به نوبه خود، تعداد سلول های چربی در یک منطقه خاص را کاهش می دهد. میزان چربی خارج شده طی پیکر تراشی به ظاهر ناحیه مورد نظر و حجم چربی آنجا بستگی دارد.

• تغییرات کانتورینگ حاصل از پیکر تراشی به طور کلی دائمی هستند (البته تا زمانی که وزن فرد ثابت بماند). پس از لیپوساکشن، پوست، خود را با خطوط جدید مناطق تحت درمان وفق می دهد.
• اگر فرد از رنگ و قابلیت ارتجاعی خوب پوست برخوردار باشد، در نهایت پوست او کاملا صاف به نظر خواهد رسید.
• اگر پوست کشش ضعیف و نازک داشته باشد، پوست در مناطق تحت درمان ممکن است شل به نظر برسد.
• لیپوساکشن باعث کاهش فرورفتگی سلولیت یا سایر بی نظمی های سطح پوست نمی شود؛ به همین ترتیب، این روش علائم سلولیت را برطرف نمی کند و در واقع خاصیت لیفتینگ ندارد.

برای این که کسی بتواند یک کاندید مناسب برای لیپوساکشن باشد، باید در سلامت عمومی به سر ببرد و مبتلا به بیماری هایی که می توانند عمل جراحی را پیچیده کنند، نباشد؛ بیماری هایی مانند :

• جریان خون محدود
• بیماری های عروق کرونری
• دیابت
• سیستم ایمنی ضعیف.

عوارض و خطرات عمل لیپوساکشن 

مانند هر عمل جراحی، لیپوساکشن نیز خطراتی مانند خونریزی و واکنش به داروی بیهوشی را به همراه دارد. عوارض احتمالی خاص لیپوساکشن عبارت هستند از:

• بی نظمی کانتور: به دلیل از بین بردن ناهموار چربی ها طی این روش، خاصیت کشسانی پوست و ترمیم غیرمعمول، پوست فرد ممکن است ناهموار، مواج یا شل به نظر برسد. این تغییرات ممکن است دائمی باشند. در اثر استفاده از سوزن نازک (کانولا) که در طی لیپوساکشن استفاده می شود نیز ممکن است به پوست و نواحی زیر پوست آسیب وارد شود و باعث ایجاد لکه دائمی پوست گردد.
• تجمع مایعات: تجمع موقتی مایع (سروما) می تواند در زیر پوست ایجاد شود. ممکن است لازم باشد این مایع با سوزن تخلیه شود.
• بی حسی: ممکن است احساس بی حسی موقت یا دائمی و تحریک موقت عصب در ناحیه آسیب دیده ایجاد شود.
• عفونت: عفونت های پوستی نیز ممکن است به ندرت طی این روش ایجاد شوند. عفونت شدید پوستی می تواند سلامت و  زندگی فرد را تهدید کند.
• سوراخ شدن اندام داخلی: به ندرت ممکن است یک کانول که بیش از حد به نواحی عمیق بافت نفوذ می کند، عضوی داخلی را سوراخ نماید. این اتفاق معمولا نیاز به ترمیم فوری توسط جراحی دارد.
• آمبولی چربی: ممکن است تکه های چربی شل شوند و از بین بروند و در رگ خونی گیر کنند. در این صورت ممکن است در ریه ها جمع شده و یا به مغز منتقل شوند. آمبولی چربی یک حالت اورژانسی پزشکی است.
• مشکلات کلیوی و قلبی: تغییر در سطح مایعات بدن به دلیل تزریق و مکش مایعات می تواند باعث مشکلات خطر آفرینی در کلیه، قلب و ریه شود.
• سمیت لیدوکائین: لیدوکائین یک ماده بیهوشی است که اغلب به بدن تزریق شده در طی لیپوساکشن نیز برای کمک به کنترل درد تجویز می شود. اگرچه به طور کلی استفاده از لیدوکائین بی خطر است، اما در شرایط نادر، ممکن است مسمومیت با لیدوکائین ایجاد شود، که باعث مشکلات جدی در قلب و سیستم عصبی مرکزی می گردد.

اگر جراح روی سطوح بزرگی از بدن فرد متقاضی کار کند یا چندین عمل را همزمان انجام دهد، خطر عوارض افزایش می یابد. بنابراین لازم است که قبل از عمل با جراح در مورد چگونگی این خطرات صحبت نمود.

چگونه برای لیپوساکشن باید آماده شد؟

دقت در مصرف غذا و داروها قبل از عمل مهم است.

قبل از عمل جراح سابقه پزشکی فرد را بررسی می کند  و در مورد هر گونه بیماری و یا مصرف هر نوع دارو، مکمل یا گیاهان دارویی سوال می پرسد. جراح توصیه خواهد کرد که حداقل سه هفته قبل از جراحی، مصرف برخی از داروها مانند داروهای رقیق کننده خون یا NSAID ها را متوقف کنید. همچنین ممکن است لازم باشد آزمایشات خاصی را انجام دهید.

• اگر قرار باشد طی عمل، تنها مقدار کمی از چربی استخراج شود، ممکن است جراحی در محیط مطب انجام شود.
• اما اگر مقدار زیادی چربی برای استخراج وجود داشته باشد، یا اگر فرد قصد دارد سایر اقدامات را به طور همزمان با پیکر تراشی انجام دهد، این جراحی ممکن است در بیمارستان صورت گیرد و به دنبال آن یک شب بستری نیاز باشد.

در هر صورت، لازم است که شخصی همراه با بیمار باشد تا او را به خانه برساند و یا حداقل یک شب را بعد از عمل با او در بیمارستان بماند.

انواع روش های لیپوساکشن

نحوه انجام لیپوساکشن به روش خاصی که مورد استفاده قرار می گیرد بستگی دارد. جراح روش مناسب را بر اساس اهداف درمانی، ناحیه ای از بدن که نیاز به استخراج چربی و درمان دارد و اینکه آیا در گذشته روش های دیگری از لیپوساکشن بر روی فرد انجام شده است یا نه، انتخاب خواهد کرد. در حالت کلی، پیکر تراشی یا لیپوساکشن به چند روش تقسیم می شود:

۱. لیپوساکشن تامسنت (Tumescent liposuction):

این روش متداول ترین نوع لیپوساکشن می باشد. طی این روش، جراح یک محلول استریل (مخلوطی از آب نمک) که به از بین بردن چربی کمک می کند، داروی بیهوشی (لیدوکائین) برای تسکین درد و دارویی (اپی نفرین) که باعث انقباض رگ های خونی می شود، به ناحیه تحت درمان تزریق می کند. مخلوط این مایعات باعث تورم و سفت شدن ناحیه مورد نظر می شود. سپس جراح برش های کوچکی در پوست فرد ایجاد می کند و یک لوله نازک به نام کانول را زیر پوست او فرو می کند. کانول به دستگاه خلائی متصل است که چربی و مایعات بدن را مکش می نماید. مایعات بدن ممکن است از طریق یک لاین داخل وریدی (IV) مجددا پر شوند.

۲. لیپوساکشن به کمک سونوگرافی (UAL):

این نوع لیپوساکشن گاهی اوقات همراه با لیپوساکشن سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. در طی UAL، جراح یک میله فلزی را وارد بافت می کند که انرژی فراصوت (اولتراسوند) را در زیر پوست ساطع می نماید. این امواج باعث از بین رفتن دیواره های سلول چربی و تجزیه چربی می شود تا راحت تر استخراج شوند. نسل جدید UAL به نام لیپوساکشن با کمک VASER نیز از دستگاهی استفاده می کند که می تواند کانتورینگ پوست را بهبود بخشد و احتمال آسیب های پوستی را کاهش دهد.

۳. لیپوساکشن به کمک لیزر (LAL):

در این روش از اشعه لیزر با شدت بالا برای از بین بردن چربی جهت حذف آن ها استفاده می شود. در طی LAL، جراح، فیبر لیزر را از طریق یک برش کوچک در پوست وارد می کند و رسوبات چربی را امولسیون می کند. سپس چربی از طریق کانول خارج می شود.

۴. لیپوساکشن با کمک نیرو (PAL):

در این نوع لیپوساکشن از یک کانول استفاده می شود که دارای یک حرکت سریع عقب و جلو رونده می باشد. این ارتعاش به جراح اجازه می دهد تا چربی های سخت و سفت را با سهولت و سرعت بیشتری بیرون بکشد. PAL ممکن است بعضی اوقات درد و تورم ایجاد کند و به جراح اجازه دهد با دقت بیشتری چربی را از بین ببرد. اگر نیاز به برداشتن مقدار زیادی چربی یا روش قبلی لیپوساکشن باشد، جراح ممکن است این روش را انتخاب نماید.

عمل لیپوساکشن چگونه انجام می شود؟

۱. قبل از عمل

قبل از انجام روش لیپوساکشن، جراح ممکن است حلقه ها و خطوطی را در نواحی بدن فرد مشخص کند. این خطوط به او کمک می کند که بداند بر کدام نواحی باید تمرکز کند. همچنین ممکن است عکس گرفته شود تا بتوان تصاویر قبل و بعد عمل را مقایسه کرد.

۲. در طول عمل

برخی از روش های لیپوساکشن ممکن است فقط به بی حسی موضعی یا محلی نیاز داشته باشند (بی حسی که محدود به یک منطقه خاص از بدن می شود). سایر روش ها ممکن است نیاز به بیهوشی عمومی داشته باشند. بنابراین ممکن است به فرد یک آرام بخش از طریق تزریق وریدی برای کمک به حفظ آرامش داده شود. تیم جراحی ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون را در طول عمل لیپوساکشن کنترل می کنند. در صورت انجام بی حسی موضعی و احساس درد در حین عمل، به جراح باید اطلاع داد. بسته به میزان حذف چربی، این روش ممکن است تا چند ساعت نیز طول بکشد. در نهایت اگر بیهوشی عمومی انجام شده باشد، فرد در یک اتاق ریکاوری بیدار خواهد شد. معمولاً لازم است حداقل چند ساعت را در بیمارستان یا کلینیک گذراند تا پرسنل بتوانند وضعیت سلامتی و جسمانی فرد را کنترل و بررسی کنند.

۳. بعد از عمل

• پس از اتمام عمل، کمی درد، تورم و کبودی کاملا قابل انتظار است.
• جراح ممکن است برای کمک به کنترل درد، مسکن و برای کاهش خطر عفونت داروهای آنتی بیوتیکی تجویز کند.
• بعد از عمل، جراح ممکن است برش های ایجاد شده روی پوست را باز بگذارد تا بتواند مایعات جمع شده احتمالی را تخلیه کند.
• معمولاً لازم است که تا چند هفته پس از عمل، از لباس های تنگ و چسبان و محکم استفاده کرد که به کاهش تورم کمک کند.
• ممکن است لازم باشد چند روز یا چند هفته صبر کرد تا بتوان مجددا به محل کار و شروع مجدد فعالیت های عادی از جمله ورزش بازگشت. در طی این مدت، با شکل گیری چربی های باقی مانده در بدن، انتظار می رود که حالت ابتدایی بدن پس از عمل، دچار بی نظمی بشود.

سخن آخر

پس از پایان لیپوساکشن، تورم ناشی از آن معمولاً طی چند هفته آینده فروکش می کند. در این زمان، ناحیه تحت درمان معمولا حجیم به نظر می رسد؛ با این حال در طی چند ماه آینده انتظار می رود که ناحیه تحت درمان ظاهری لاغرتر به خود بگیرد. طبیعی است که پوست با افزایش سن مقداری از استحکام خود را از دست بدهد، اما تا زمانی که وزن خود را حفظ کنید نتایج لیپوساکشن به طور کلی ماندگار است. اگر بعد از لیپوساکشن اضافه وزن ایجاد شود، توزیع چربی نیز تغییر خواهد کرد. پس برای جلوگیری از هرگونه بی نظمی باید وزن را در محدوده نرمال و طبیعی (از طریق انجام ورزش و داشتن یک رژیم غذایی مناسب) حفظ نمود.