تفاوت بیزوپرولول، پروپرانولول و متوپرولول
بیزوپرولول، پروپرانول و متوپرولول هر سه جزو داروهای بتا بلاکر(مسدود کننده بتا) هستند که هر سه این داروها اغلب برای کاهش فشار خون استفاده می شوند. مسدود کننده های بتا به جلوگیری از اثرات هورمون اپی نفرین (آدرنالین) می پردازند. آن ها باعث می شوند که قلب فرد کندتر و با نیروی کمتری بتپد، و با این کار موجب کاهش فشار خون می شود. اما دارای تفاوت و تشابهی هستند که برای برخی افراد فواید و برای برخی افراد دیگر عوارض یا معایبی دارند. در این متن به آنها اشاره می کنیم.
تشابه و تفاوت بیزوپرولول، پروپرانول و متوپرولول در چیست؟
برای اینکه از نحوه عملکرد و شرایط استفاده این داروها را بدانیم، ابتدا باید یک دید کلی نسبت به آنان پیدا کنیم:
۱. متوپرولول
متوپرولول یک مسدود کننده بتا است که بر قلب و گردش خون (جریان خون از طریق عروق و رگ ها اتفاق می افتد) تأثیر می گذارد. ویژگی های این دارو را برای مقایسه با انواع دیگر بتا بلاکرها در زیر می خوانیم:
- متوپرولول برای درمان آنژین (درد قفسه سینه) و فشار خون بالا استفاده می شود.
- از متوپرولول همچنین برای کاهش خطر مرگ یا نیاز به بستری شدن در بیمارستان که ناشی از نارسایی قلبی باشد، استفاده می گردد.
- تزریق متوپرولول در مرحله اولیه حمله قلبی برای کاهش خطر مرگ استفاده می شود.
هشدار مصرف مترپرولول برای افراد
- اگر شخصی، بیماری جدی قلبی (مانند: انسداد دریچه یا رگ قلب، سندرم سینوس بیمار، ضربان قلب آهسته)، مشکلات شدید گردش خون، نارسایی شدید قلب یا سابقه ضربان قلب کند که باعث غش می شود، داشته باشد، نباید از متوپرولول استفاده کند.
- اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، باید قبل از مصرف متوپرولول، با پزشک صحبت کنید. مشخص نیست که آیا مصرف متوپرولول به جنین آسیب می رساند یا خیر. با این حال، داشتن فشار خون بالا در دوران بارداری ممکن است عوارضی مانند دیابت یا اکلامپسی ایجاد کند و بدیهی است که مزایای درمان فشار خون بالا با این دارو ممکن است بیش از هر خطری برای جنین باشد.
⚠️ نباید ناگهان مصرف مترپرولول قطع شود؛ زیرا توقف ناگهانی ممکن است وضعیت بیمار را بدتر کند.
۲. بیزوپرولول
بیزوپرولول نیز یک مسدود کننده بتا است که بر قلب و گردش خون (مانند متوپرولول) تأثیر می گذارد. بیزوپرولول برای درمان فشار خون بالا تجویز می شود و همچنین گاهی ممکن است برای اهدافی درمانی دیگری نیز استفاده شود. فرم مصرفی این دارو به صورت قرص است و نکات زیر در مورد شرایط استفاده از آن می باشد:
- فشار خون را کاهش می دهد.
- بیزوپرولول معمولاً به افرادی داده می شود که سایر داروهای فشار خون روی آن ها تاثیر موفقی نداشته و یا اخیراً مشکلات قلبی قابل توجهی داشته اند.
- این دارو در صورت حمله قلبی برای محافظت از قلب و کاهش فشار خون مفید است.
- این دارو را می توان همراه با سایر داروهای کاهش فشار خون (با صلاحدید پزشک) مصرف کرد.
- با تمام این اوصاف، بیزوپرولول داروی انتخاب اول و خط اول درمان برای کاهش فشار خون نیست.
⚠️ نمی توان مصرف این دارو را به طور ناگهانی متوقف کرد زیرا احتمال حمله قلبی یا سایر مشکلات قلبی را بسیار بالا می برد.
بیزوپرولول برای موارد زیر تجویز می شود:
- فشار خون بالا
- درد قفسه سینه
- پیشگیری از فیبریلاسیون دهلیزی
- نارسایی قلبی
- پیشگیری از سردرد میگرنی
⚠️ نکته: داروی بیزوپرولول و متوپرولول می توانند جایگزین یکدیگر شوند، با این حال دستور پزشک برای این جایگزینی مهم است.
۳. پروپرانولول
پروپرانولول همانند دو داروی قبلی، یک بتا بلاکر است و بر قلب و گردش خون تأثیر می گذارد. پروپرانولول برای درمان لرزش (ترمور)، آنژین (درد قفسه سینه)، فشار خون بالا، اختلالات ریتم قلب و سایر بیماری های قلب یا گردش خون استفاده می شود. همچنین برای درمان یا جلوگیری از حمله قلبی و کاهش شدت و دفعات سردردهای میگرنی مورد استفاده قرار می گیرد. در صورت ابتلا به آسم، ضربان قلب بسیار کند، یا بیماری قلبی جدی مانند "سندرم سینوس بیمار" (مگر اینکه فرد ضربان ساز قلب داشته باشد) نباید از این دارو استفاده کرد. ویژگی های این دارو عبارت است از:
- فشار خون را کاهش می دهد و ضربان قلب را کنترل می کند.
- ایندرال (پروپرانولول) برای درمان بسیاری از مشکلات قلبی و سایر مشکلات در بدن مفید است، اما عوارض جانبی آن بیشتر از سایر بلاکرها مانند بیزوپرولول و متوپرولول است.
- تفاوت دیگر این دارو با دو داروی قبلی این است که فرد نباید مصرف این دارو را فراموش کند. قطع ناگهانی پروپرانولول می تواند باعث افزایش ناگهانی فشار خون شود که خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد.
- پروپرانولول با توجه به قدرت و گستردگی عملی که دارد، به عنوان خط اول درمان برای جلوگیری از درد قفسه سینه (آنژین) مد نظر قرار داده می شود.
- پروپرانولول همچنین یک روش درمانی انتخاب اول برای نارسایی قلبی، حمله قلبی، اختلالات دریچه قلب و ریتم غیر طبیعی قلب می باشد.
- مصرف پروپرانولول باعث می شود که فرد در طول ورزش یا کارهای عادی روزمره، احساس خستگی یا تنگی تنفس بیشتری داشته باشد. این عارضه در بیشتر افراد سریعا بهبود می یابد، اما ممکن است در برخی دیگر از بین نرود.
- عوارض جانبی بیشتری نسبت به بلاکرهای بالا دارد زیرا از مغز و سیستم اعصاب مرکزی عبور می کند.
- مطابق آخرین دستورالعمل ها، این دارو درمان خط اول برای فشار خون بالا نیست، مگر اینکه فرد دچار نارسایی قلبی یا بیماری قلبی باشد. به همین ترتیب اگر فشار خون فرد بیش از حد بالا باشد، پزشک ممکن است آن را به داروهای قبلی بیمار اضافه کند.
در حالت کلی پروپرانولول برای موارد زیر کاربرد دارد:
- فشار خون بالا
- درد مزمن قفسه سینه (آنژین)
- ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی)
- حمله قلبی
- اختلالات دریچه قلب
- لرزش (در بیماری هایی مثل پارکینسون)
- پیشگیری از میگرن
- همانژیوم مویرگی
- فئوکروموسیتوم
- نارسایی قلبی
- اضطراب
- اختلال بی قراری
- بیماری کبد
- تیروئید بیش از حد فعال
- خونریزی معده یا روده
