علت بزرگ شدن و ورم بیضه

تورم بیضه به معنای بزرگ شدن کیسه بیضه است. کیسه بیضه یا اسکروتوم، کیسه‌ای است که بیضه‌ها را در خود جای داده و محافظت می کند. تورم بیضه (که می تواند یک طرفه یا دو طرفه باشد) می تواند در اثر آسیب دیدگی یا بیماری های مختلف زمینه‌ای ایجاد شود و ممکن است با درد و علائم دیگر همراه باشد. به عنوان مثال ممکن است به دلیل تجمع مایعات، التهاب یا رشد توده های غیرطبیعی در کیسه بیضه، تورم ایجاد شود که ممکن است بدون درد یا بسیار دردناک باشد. اگر تورم همراه با درد است، فورا باید به پزشک مراجعه کرد. در موارد شدید و بسته به علت اصلی، عدم دریافت درمان به موقع، می تواند در اثر قطع جریان خون، منجر به مرگ بافتی بیضه آسیب دیده و از بین رفتن آن شود.

علت بزرگ شدن و یا ورم بیضه چیست؟

تورم کیسه بیضه با گذشت زمان می تواند با سرعت زیاد و یا به آرامی اتفاق بیفتد و مواردی مانند درد در بیضه، می تواند از چندین علت مختلف ناشی شود که برخی از آن ها موارد اورژانسی به حساب می آیند. تورم بیضه ممکن است به صورت بزرگ شدن قسمتی از بیضه یا بزرگتر شدن تمام آن بروز یابد.

یکی از دلایل اصلی تورم دردناک بیضه، پیچ خوردگی بیضه است و رویدادی است که باعث پیچ خوردن بیضه در کیسه بیضه و قطع گردش خون در ناحیه مورد نظر می شود. این آسیب بسیار دردناک می تواند در عرض چند ساعت باعث مرگ بافتی در کیسه بیضه شود.

شرایط پزشکی و بیماری های دیگری نیز وجود دارند که می توانند باعث تورم کیسه بیضه شوند. این شرایط عبارت هستند از:

1. وارد شدن ضربه به بیضه ها: ضربه به بیضه هنگامی ایجاد می شود که جسمی با شدت به آن ها برخورد کند. ضربه به بیضه یا کیسه بیضه می تواند به آن ها آسیب برساند و موجب پارگی شود، هنگامی که پوشش سخت بیضه پاره یا خرد می شود، خون از زخم آن نشت می کند. این تجمع خون، کیسه بیضه را تا حد زیادی مستعد عفونت می کند.
2. سرطان بیضه: سرطان بیضه سرطانی است که بخشی از سیستم تولید مثل مردان را درگیر می کند. علائم آن می تواند وجود یک توده در بیضه، یا تورم و درد در بیضه باشد و درمان ممکن است منجر به ناباروری شود. هنوز دقیقا مشخص نیست که چه عواملی باعث سرطان بیضه می شوند.
3. بزرگ شدن غیرطبیعی رگ های بیضه یا واریکوسل: واریکوسل شبیه واریس است که ممکن است در پاها دیده شود. واریکوسل دلیل شایع تولید کم اسپرم و کاهش کیفیت اسپرم است که می تواند باعث ناباروری شود.
4. التهاب حاد بیضه ها یا ارکیت: ارکیت به معنای التهاب یک یا هر دو بیضه است. عفونت های باکتریایی یا ویروسی می توانند باعث ایجاد ورم و التهاب بیضه شوند؛ البته ارکیت اغلب نتیجه عفونت باکتریایی است، مانند عفونت های منتقله از راه تماس جنسی (یا STI).
5. تورم ناشی از افزایش مایعات یا هیدروسل: نوعی تورم در کیسه بیضه است که هنگام جمع شدن مایعات در غلاف نازک اطراف بیضه ایجاد می شود. هیدروسل در نوزادان متداول تر است و معمولاً بدون نیاز به درمان در سن ۱ سالگی از بین می رود. پسران بزرگتر و مردان بالغ می توانند به دلیل التهاب یا آسیب در کیسه بیضه دچار هیدروسل شوند.
6. فتق بیضه: فتق بیضه شامل ایجاد برآمدگی، درد و فشار در ناحیه بیضه است. این علائم به خصوص هنگام بلند کردن اجسام، خم شدن یا سرفه کردن بیشتر و شدیدتر می شوند و معمولاً در هنگام استراحت فروکش می کنند. 
7. التهاب یا عفونت در اپیدیدیم یا اپیدیدیمیت: اپیدیدیمیت التهاب (تورم و تحریک) اپیدیدیم (لوله ای در پشت بیضه که اسپرم را حمل می کند) است. این تورم می تواند باعث درد و تورم شدید در بیضه شود. این بیماری در مردان در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد، اگرچه بیشتر در سنین بین ۱۴ تا ۳۵ سال رخ می دهد.
8. گانگرن فورنیه: گانگرن فورنیه نوعی بیماری بسیار خطرناک است و فاشئیت نکروزان کننده به حساب می آید و نواحی دستگاه تناسلی، پرینه یا پریانال بدن را تحت تأثیر قرار می دهد. فاشئیت نکروزان یک بیماری جدی است که باعث از بین رفتن بافت های نرم مانند بیضه می شود و اغلب به سرعت، عضلات، اعصاب و رگ های خونی را تحت تاثیر قرار می دهد.
9. هماتوسل: هماتوسل در ناحیه خون دار کیسه ای که بیضه را احاطه می کند اتفاق می افتد و آسیب ترومایی، مانند ضربه مستقیم به بیضه، محتمل ترین علت آن است.
10. سندرم نفروتیک: سندرم نفروتیک مجموعه ای از علائم ناشی از آسیب به کلیه است که شامل: وجود پروتئین در ادرار، کاهش سطح آلبومین خون، افزایش چربی خون و تورم قابل توجه مخصوصا در بیضه آقایان است. علائم دیگر آن می تواند افزایش وزن، احساس خستگی و ادرار کف دار باشد.
11. پارگی بیضه: یک آسیب می تواند لایه محافظ و محکم اطراف بیضه را پاره کرده یا سوراخ کند و به بیضه آسیب برساند. این وضعیت می تواند کوفتگی ایجاد کند، که ممکن است شامل خونریزی، تورم بیضه و کبودی باشد.
12. اسپرماتوسل: کیسه ای غیرطبیعی (کیست) است که در اپیدیدیم ایجاد می‌شود. اسپرماتوسل، توده‌ای غیرسرطانی و به طور کلی بدون درد است و معمولاً با نوعی مایع شیری یا شفافی که ممکن است حاوی اسپرم باشد پر می شود.
13. پیچ خوردگی بیضه: پیچش بیضه هنگام چرخش بیضه اتفاق می افتد و طناب اسپرماتیک را که خون را به بیضه می آورد، می پیچاند. کاهش جریان خون باعث درد و تورم ناگهانی و اغلب شدید می شود. پیچ خوردگی بیضه بیشتر در سنین ۱۲ تا ۱۸ سالگی مشاهده می شود، اما ممکن است در هر سنی، حتی قبل از تولد رخ دهد.
14. تومورهای بیضه: شامل وجود یک توده بدون درد یا تورم در هر دو بیضه می باشد. اگر تومور بیضه زود تشخیص داده شود، ممکن است به اندازه یک نخود باشد، اما هرچه دیرتر شناسایی شود می تواند بزرگتر گردد. درد، ناراحتی یا بی حسی در بیضه یا کیسه بیضه، همراه با تورم یا بدون آن، از علائم وجود تورم در بیضه ها است.

علائم تورم کیسه بیضه چیست؟

علاوه بر بزرگ شدن قابل مشاهده کیسه بیضه، ممکن است علائم دیگری نیز مشاهده شود که این علائم به علت تورم بستگی دارد. علائم متداولی که ممکن است همراه با تورم بیضه مشاهده شود شامل احساس وجود یک توده در بیضه و درد در بیضه ها یا کیسه بیضه می باشد.

تشخیص علت بزرگی و تورم بیضه

هرگونه علامتی که با تورم بیضه تجربه می شود را باید به پزشک گزارش داد، مخصوصا اگر کیسه بیضه دردناک یا حاوی یک توده باشد. برای شناسایی علت تورم، پزشک ممکن است ار روش های زیر کمک بگیرد:

• معاینه فیزیکی: پزشک ابتدا معاینه فیزیکی را انجام می دهد که شامل بررسی بیضه ها با دست است. در این مرحله، پزشک از بیمار خواهد پرسید که چه زمانی تورم را مشاهده کرده است و قبل از تورم چه فعالیت هایی را انجام می داده. سپس بعد از بررسی، می تواند آزمایشات دیگر را نیز در صورت لزوم درخواست نماید.
• سونوگرافی: در صورت لزوم، پزشک ممکن است سونوگرافی اسکروتوم را برای مشاهده داخل کیسه بیضه درخواست دهد. این آزمایش تصویربرداری به وی اجازه می دهد تا در صورت وجود ناهنجاری در کیسه بیضه، آن ها را مشاهده و تفسیر کند.
• آزمایش: در صورت صلاحدید پزشک و بسته به علت ایجاد تورم، ممکن است آزمایش خون و یا اسپرم (یا هردو) جهت بررسی های بیشتر درخواست داده شوند.

بیشتر بدانیم...سونوگرافی بیضه چیست؟

درمان ورم بیضه

گزینه های درمان تورم بیضه به علت بستگی دارد. درمان یک بیماری زمینه ای که با علائم فرد، مرتبط است در بهبودی او نقش مهمی دارد. پزشک می تواند برای کنترل درد، داروهای مخصوصی را تجویز کند و ممکن است برای تسکین درد و تورم، یک پوشش حمایتی را توصیه نماید. برخی از درمان های تورم و بزرگی بیضه عبارت هستند از:

1. آنتی بیوتیک: اگر عفونت باعث تورم شده باشد، پزشک برای مقابله با عفونت آنتی بیوتیک تجویز می کند. اگر آنتی بیوتیک های خوراکی موثر واقع نشوند، ممکن است فرد مجبور به تزریق آنتی بیوتیک های عضلانی شود یا برای تزریق آنتی بیوتیک های وریدی، در بیمارستان بستری شود.
2. جراحی: اگر علت اصلی تورم بیضه ها واریکوسل، اسپرماتوسل، فتق یا هیدروسل باشد، ممکن است برای اصلاح آنان نیاز به انجام جراحی باشد.

درمان سرطان و تومورهای بیضه:

سرطان بیضه چندین گزینه درمانی دارد که بستگی به شدت سرطان دارد. این که آیا سرطان گسترش یافته است یا نه و چه مدت بدون تشخیص و پنهان باقی مانده است، تعیین کننده درمان فرد خواهد بود که به طور معمول شامل موارد زیر است:

• شیمی درمانی
• پرتو درمانی
• جراحی (که شامل برداشتن بافت سرطانی و تومورهای سرطانی از کیسه بیضه است)

درمان های خانگی تورم بیضه

علاوه بر دریافت توصیه و داروهای مورد نیاز از پزشک، آن ها ممکن است گزینه های درمانی در خانه را نیز پیشنهاد دهند، از جمله:

• استفاده از یخ یا کمپرس سرد بر کیسه بیضه برای رفع تورم که به طور معمول در ۲۴ ساعت اول بعد از مشاهده تورم تاثیر گذار خواهد بود
• مصرف مسکن های بدون نسخه
• پوشیدن لباس های آزاد و گشاد
• استفاده از حمام Sitz کم عمق برای کاهش تورم
• پرهیز از انجام فعالیت های سنگین

کلام آخر

چشم انداز تورم کیسه بیضه بسته به شدت تورم و علت آن متفاوت است. تورم ناشی از آسیب به طور کلی با گذشت زمان از بین می رو ، در حالی که عوامل دیگر نیاز به درمان های گسترده دارند. با تشخیص به موقع و درمان مناسب، می توان از عوارض این مشکل تا حد بسیار زیادی کاست.