کدام داروها باعث ریزش مو میشوند؟
ریزش مو به دلیل مصرف برخی داروها از عوارض جانبی ناخواسته برخی دارو هاست که برای درمان انواع بیماری ها و مشکلات سلامتی مصرف می شوند. داروهایی که باعث ریزش مو می شوند به علت تداخل در چرخه طبیعی مو موجب ریزش مو در زنان و مردان به طور مقتی و دائمی می شوند.درمان ریزش مو به دلیل نوع دارو گاهی با تغییر دارو یا دوز مصرفی و یا قطع دارو به احتمال زیاد برطرف می شود. گاهی نیاز به مصرف ماینوکسیدیل، دوتاستراید و پی آر پی است.
همچنین برخی از داروها می توانند به رشد بیش از حد مو، تغییر در رنگ یا بافت یا ریزش مو منجر شوند. ریزش مو یا آلوپسی، بیماری است که هر خانم یا آقایی ممکن است در طول زندگی خود به دلیل ابتلا به برخی بیماری ها، فاکتورهای ژنتیکی و مصرف برخی داروها تجربه کنند که تأثیر چشمگیری بر عزت نفسشان خواهد گذاشت. در این متن به کدام داروها باعث ریزش مو می شوند و راهکارهایی درمانی ان می پردازیم.
چگونه داروها باعث ریزش مو می شوند؟
داروها با ایجاد تداخل در چرخه طبیعی رشد موی سر، باعث ریزش مو می شوند. در مرحله آناژن مو، که ۲ الی ۷ سال طول می کشد، موها رشد می کنند. در مرحله تلوژن، که حدود سه ماه طول می کشد، موها استراحت می کنند. در پایان مرحله تلوژن، مو می ریزد و موهای جدید جایگزین می شود. داروها با اثر گذاشتن بر مو طی این دو فاز، باعث ریزش مو می شوند، به توضیحات زیر توجه کنید:
۱. تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium):
یا ریزش موقتی مو، رایج ترین شکل ریزش مو ناشی از مصرف دارو است و معمولاً در طی ۲ تا ۴ ماه پس از مصرف دارو بروز می کند. این شرایط باعث می شود که فولیکول های مو به مرحله استراحت خود (تلوژن) بروند و خیلی زود ریزش کنند. افراد مبتلا به تلوژن افلوویوم معمولاً بیشتر از ۱۰۰ تا ۱۵۰ تار موی طبیعی خود را طی روز از دست می دهند؛ این عارضه منجر به از دست دادن ۳۰ الی ۷۰% حجم مو می شود.
۲. آناژن افلوویوم (Anagen effluvium):
نوع دیگری از ریزش مو است که در مرحله آناژن چرخه مو (زمانی که موها به طور فعال رشد می کنند) رخ می دهد و از تقسیم طبیعی سلول های ماتریکسی که موهای جدید تولید می کنند، جلوگیری می کند. این نوع ریزش مو معمولاً طی چند روز تا چند هفته پس از مصرف دارو اتفاق می افتد. این عارضه در افرادی که از داروهای شیمی درمانی برای کنترل سرطان های نسبتا پیشرفته استفاده می کنند، باعث ریزش بیشتر یا تمام موهای سر و همچنین ابروها، مژه ها و سایر موهای بدن می شود. شدت ریزش مو ناشی از مصرف دارو به نوع دارو، میزان مصرف و همچنین حساسیت فرد به آن دارو بستگی دارد.
کدام داروها باعث ریزش مو می شوند؟
در ادامه به معرفی برخی از داروهایی که می توانند باعث ریزش مو به عنوان یک عارضه جانبی شوند اشاره می کنیم.
- ویتامین A: دوزهای بالای ویتامین A و داروهای حاصل از آن می توانند باعث ریزش مو شود.
- داروهای ضد آکنه: ایزوترتینوئین و ترتینوئین (Retin-A) می توانند باعث ریزش مو شوند.
- آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک های خاص می توانند باعث کم پشتی موقت مو شوند. آنتی بیوتیک ها می توانند ویتامین B و هموگلوبین خون را کاهش دهند، این کاهش باعث ریزش مو می شود. در واقع وقتی هموگلوبین خیلی کم باشد، فرد کم خون می شود و در نتیجه موهای خود را از دست دهد. سطح طبیعی ویتامین B نیز برای حفظ سلامت مو بسیار مهم است.
- داروهای ضد قارچ: داروهای ضد قارچ در برخی افراد باعث ریزش مو می شود. داروی ضد قارچ voriconazole (وریکونازول) یکی از داروهایی است که با آلوپسی (ریزش مو) همراه می باشد.
- داروهای ضد انعقاد خون: از داروهای ضد انعقادی مانند هپارین و وارفارین برای رقیق سازی خون و جلوگیری از لخته شدن خون در برخی بیماران (مانند افرادی که بیماری قلبی دارند) استفاده می شود. این داروها می توانند باعث ریزش مو شوند که پس از مصرف حدود سه ماه این داروها شروع می شود.
- داروهای کاهش دهنده کلسترول: برخی از داروهای استاتین مانند سیمواستاتین و (آتورواستاتین) باعث ریزش مو می شوند.
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: برخی از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی که برای درمان بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس، ام اس و آرتریت روماتوئید استفاده می شوند می توانند باعث ریزش مو شوند. داروهایی مانند: متوترکسات، لفلونومید (آراوا)، سیکلوفسفامید (سیتوکسان) و اتانرسپت (آنبرل) است.
- داروهای ضد تشنج: مانند اسید والپروئیک و تری متادیون، در بعضی از افراد می توانند منجر به ریزش مو شوند.
- داروهای کاهش وزن: داروهای کاهش وزن مانند فنترمین می توانند باعث ریزش مو شوند، اما عوارض جانبی آن غالبا ذکر نمی شود. دلیل این امر این است که افرادی که رژیم های لاغری می گیرند موهای خود را در اثر کمبود مواد مغذی و یا ابتلا به برخی بیماری ها از دست می دهند.
- داروهای درمان برای نقرس: گزارش شده است که داروهای نقرس مانند آلوپورینول باعث ریزش مو می شوند.
- داروهای فشار خون: مسدود کننده های بتا، از جمله موارد زیر، می توانند باعث ریزش مو شوند:
-
-
- متوپرولول
- تیمولول
- پروپرانولول
- آتنولول
- نادولول
-
۱۲. مهار کننده های ACE: برخی از این داروها می توانند منجر به کم پشت شدن مو شوند. این داروها شامل موارد زیر می باشند:
۱۳. داروهای ضد افسردگی و تثبیت کننده های خلقی: برخی از افرادی که برای افسردگی و تثبیت روحیه خود، دارو مصرف می کنند ممکن است دچار ریزش مو شوند. داروهایی که ممکن است باعث این امر شوند عبارت اند از:
- پاروکستین هیدروکلراید
- سرترالین
- پروتریپتیلین
- آمی تریپتیلین
- فلوکستین
۱۴. شیمی درمانی: داروهای شیمی درمانی می توانند باعث آناژن افلوویوم شوند. این ریزش شامل ریزش موقت مژه ها، ابروها و موهای بدن می باشد. این داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی که رشد سریعی در بدن دارند طراحی شده اند، اما به سلول های دیگری که سریع رشد می کنند مانند ریشه موها نیز حمله می کنند و آن ها را از بین می برند. رشد مجدد مو پس از پایان درمان از سر گرفته می شود. داروهای شیمی درمانی که باعث ریزش مو می شوند عبارت اند از:
- آدریامایسین
- سیکلوفسفامید
- داکتینومایسین
- داونوروبیسین
- داکتاکسل
- دوکسوروبیسین
- اتوپوزاید
- فلورواوراسیل
- ایفوسفامید
- ایرینوتکان
- متوترکسات
- نیتروز اوره
- پاکلیتاکسل
- تاموکسیفن
- توپوتکان
- وینورلبین
داروهایی که باعث ریزش مو در زنان می شود؟
داروهای هورمونی می توانند موجب اختلال در تعادل هورمون های خانم ها شوند و باعث ریزش مو (طاسی دائمی با الگوی زنانه) شود. قرص های جلوگیری از بارداری که برای پیشگیری از بارداری و هورمون درمانی استفاده می شوند (مانند پروژسترون و استروژن)، نمونه هایی از این دست هستند. به عنوان مثال زنانی که هیسترکتومی کامل انجام داده اند، پس از جراحی به این داروها به طور مداوم نیاز دارند. خانم های مسن نیز بعد از یائسگی ممکن است به داروهای هورمونی نیاز داشته باشند.
داروهایی که باعث ریزش مو در مردان می شود؟
همانند خانم ها، مردانی که هورمون یا داروهای هورمونی خاصی مصرف می کنند ممکن است دچار ریزش مو یا طاسی دائمی با الگوی مردانه شوند. درمان جایگزینی تستوسترون، برای درمان سطح پایین تستوسترون می تواند باعث ریزش مو شود. استفاده از استروئیدهای آنابولیک برای عضله سازی نیز می تواند باعث ریزش مو گردد.
درمان ریزش مو ناشی از دارو :
مهم است که هر دارویی را که مصرف می کنید بررسی کنید و در مورد عوارض جانبی احتمالی آن با پزشک و داروساز صحبت کنید.
- وقتی ریزش مو در اثر مصرف داروی خاصی به وجود بیاید، پس از قطع مصرف دارو، احتمال رشد مو خود به خودی بسیار زیاد است. توجه داشته باشید که به هیچ وجه بدون اجازه پزشک نباید داروی خود را قطع کنید یا آن را خودسرانه جایگزین داروی دیگری نمایید.
- اگر قطع مصرف دارو، رشد مجدد مو را باعث نشود، ممکن است لازم باشد فرد با ماینوکسیدیل درمان شود. روگاین دارویی است که ریزش مو در خانم ها و آقایان را کند می کند و می تواند رشد موهای جدید را تحریک نماید.
- آن دست از آقایانی که پس از مصرف داروهای خاص، دچار ریزش مو شده اند می توانند از داروی فیناستراید و یا دوتاستراید استفاده کنند.
- کاشت مو یا لیزر درمانی نیز ممکن است برای افرادی که دچار طاسی یا ریزش مو شده اند، مناسب باشد.
- تزریق PRP یا پلاسمای غنی از پلاکت به سر برای رشد مجدد مو
- ماساژ درمانی کف سر نیز یک راهکار موثر دیگر است که موجب افزایش جریان خون به سمت فولیکول های مو می شود.
کلام آخر
در بیشتر موارد، با قطع مصرف دارویی که باعث ریزش مو می شود، رشد مو به حالت قبلی خود برمی گردد؛ تنظیم دوز دارو نیز ممکن است علائم ریزش مو را کاهش دهد. به یاد داشته باشید که هرگز بدون مشورت با پزشک، مصرف دارو را قطع نکنید زیرا ممکن است عوارض جانبی دیگری را در شما به وجود بیاورد.
