ماموپلاستی (جراحی کوچک کردن سینه) چیست؟
ماموپلاستی (Mammoplasty) کاهشی یا عمل کوچک کردن سینه، یکی از رایج ترین جراحی های زیبایی در سرتاسر جهان است که با هدف کاهش اندازه و وزن کلی پستان ها صورت گرفته و در طی آن بخشی از بافت پستان، پوست و چربی اضافی آن برداشته می شود. عمل جراحی ماموپلاستی باعث کاهش سایز سینه به طور دائمی می شود اما بارداری و هورمون ها بر آن تاثیر می گذارند. از عوارض ماموپلاستی می توان به کبودی و تورم سینه بعد از عمل اشاره کرد ممکن است ۴ هفته طول بکشد و کاملا طبیعی است. در این مقاله، به مهم ترین دلایل انجام ماموپلاستی در مردان و زنان، روش های انجام جراحی، خطرات و عوارض مرتبط با آن و همچنین انتظارات در طول دوره نقاهت پرداخته شده است.
دلایل انجام ماموپلاستی
ماموپلاستی، یک عمل انتخابی است، یعنی اینکه در بیشتر موارد بنا به درخواست بیمار انجام می شود. مهم ترین دلایلی که باعث می شوند یک فرد متقاضی انجام جراحی کوچک کردن پستان ها شود، عبارت هستند از:
- درد مزمن در نواحی کمر، گردن و شانه ها ناشی از بزرگ بودن پستان ها و کشیدگی آن ها
- به هم ریختن شکل بدن و خمیدگی پشت، ناشی از سنگینی پستان ها
- ایجاد بثورات مزمن یا تحریک پوستی در زیر پستان های سنگین و بزرگ
- ایجاد محدودیت و مشکل در فعالیت های روزمره و به ویژه ورزش
- و نگرش منفی نسبت به ظاهر خود و خدشه دار شدن عزت نفس (جراحی با دلایل زیبایی شناختی)
البته این تنها زنان نیستند که می توانند از فواید جراحی ماموپلاستی بهره مند شوند. بلکه پزشکان ممکن است جراحی کوچک کردن پستان را برای مردانی که از ژنیکوماستی (بزرگ شدن پستان در مردان به دلیل عدم تعادل هورمونی و بیشتر بودن سطح استروژن نسبت به تستوسترون)، رنج می برند، نیز توصیه کنند.
ماموپلاستی برای چه کسانی توصیه نمی شود؟
قبل از تصمیم گیری در مورد کوچک کردن سینه ها، باید این نکته را در نظر داشت که همه افراد کاندیدای مناسبی برای انجام این جراحی نیستند. به صورت کلی، ماموپلاستی در چنین مواردی توصیه نمی شود:
- استعمال دخانیات و سیگار
- ابتلا به برخی بیماری های خاص مانند دیابت کنترل نشده، فشار خون بالا، یا مشکلات قلبی و ریوی
- چاقی بیش از حد
- داشتن برنامه برای کاهش وزن در آینده: کاهش قابل توجه وزن بعد از جراحی ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار داده و منجر به تغییر سایز پستان ها شود.
- سن پایین: اگرچه می توان در هر سنی و حتی گاهی در دوران نوجوانی، ماموپلاستی را انجام داد، اما بهترین زمان برای چنین جراحی هنگامی است که سینه ها رشد خود را کامل کرده باشند، چرا که در غیر اینصورت ممکن است در آینده به جراحی مجدد نیاز پیدا کنید.
- برنامه داشتن برای بارداری در آینده: علاوه بر اینکه تغییرات هورمونی ناشی از بارداری می تواند در تغییر اندازه پستان ها نقش داشته باشد، ماموپلاستی، ممکن است شیردهی از سینه ها را با یک چالش روبرو کند.
آماده شدن برای ماموپلاستی
قبل از انجام ماموپلاستی، انجام دادن یک معاینه معمول پستان و همچنین در مواردی ماموگرافی و سایر بررسی های آزمایشگاهی الزامی است. مهم ترین نکته در هنگام آماده شدن برای جراحی ماموپلاستی، رعایت دقیق دستورالعمل های جراح است که نه تنها باعث کاهش اضطراب و استرس خواهد شد، بلکه به جلوگیری از عوارض جراحی نیز کمک می کند. به صورت کلی موارد زیر برای آمادگی جهت انجام ماموپلاستی توصیه می شوند:
- در روزهای قبل از جراحی، مصرف برخی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن، داروی آسپرین، قرص های هورمونی جلوگیری از بارداری، محصولات گیاهی و همچنین برخی از ویتامین ها (به عنوان مثال ویتامین E) باید قطع شود. بهتر است لیست تمام داروهای مصرفی به جراح اطلاع داده شود.
- از شب قبل از عمل، می بایست از خوردن و نوشیدن هر چیزی، خودداری شود.
- سیگار کشیدن و مصرف الکل، باید قبل از جراحی به صورت کامل قطع شود. خصوصا اینکه سیگار کشیدن، خطر بروز عوارضی مانند ترمیم ضعیف زخم و آسیب نوک سینه (آرئول) را افزایش می دهد.
- در روز جراحی، لاک و آرایش نداشته باشید، لباس گشاد بپوشید و تمام جواهرات را در خانه بگذارید.
عمل ماموپلاستی چگونه انجام می شود؟
جراحی ماموپلاستی تحت بیهوشی عمومی انجام شده و به صورت میانگین در حدود ۲ تا ۵ ساعت و حتی گاهی اوقات بیشتر طول می کشد. پس از جراحی، بیشتر بیماران در عرض چند ساعت مرخص شده و می توانند به خانه بروند، اما در برخی شرایط خاص احتمال بستری شدن برای یک شب در بیمارستان نیز وجود دارد. تکنیک های کوچک کردن پستان، بسته به مقدار بافت اضافی که باید برداشته شود، موقعیت نوک پستان ها و از همه مهم تر ترجیح بیمار و جراح متفاوت هستند. در حال حاضر، دو روش رایج برای انجام ماموپلاستی توسط پزشکان مورد استفاده قرار می گیرند، که عبارت هستند از:
کوچک کردن سینه با برش عمودی یا آب نبات چوبی (lollipop breast reduction):
این روش مستلزم ایجاد دو برش است که یکی از آن ها در اطراف ناحیه نوک پستان یا همان آرئول ایجاد شده و دیگری به صورت عمودی از پایین آرئول تا چین های زیر پستان امتداد می یابد. این روش برای زنانی که سینه های با اندازه متوسط و قوام پوستی خوب دارند، بسیار ایده آل است و زخم ناشی از جراحی به ناحیه زیر نوک پستان محدود می شود.
کوچک کردن سینه با برش لنگری (anchor breast reduction) یا T برعکس (Inverted-T):
این روش جراحی شامل سه برش است که یکی در اطراف محیط آرئول ایجاد شده، یکی به صورت عمودی از آرئول به سمت چین پستان پایین رفته و دیگری که در امتداد چین زیر پستان قرار دارد. این روش برای زنانی که پستان هایشان بسیار بزرگ و شل بوده و به کاهش قابل توجه اندازه نیاز دارند، ایده آل است، خصوصا که اگر قوام پوست سینه هایشان نیز مطلوب نبوده و بر روی آن ها ترک های زیادی دیده شود. جای زخم ناشی از این روش (اسکار)، در ناحیه زیر نوک پستان (نیپل) و زیر خود پستان ایجاد می شود.
اگر هدف از جراحی ماموپلاستی، کوچک کردن سینه ها در مردان باشد، پروسه آن شامل برداشتن هرگونه بافت چربی یا غدد اضافی برای دستیابی به یک قفسه سینه صاف خواهد بود که از طریق لیپوساکشن، برداشتن (بریدن) و یا ترکیبی از این دو تحت بیهوشی سبک انجام می شود.
خطرات و عوارض ماموپلاستی
اگرچه ماموپلاستی، یک جراحی سرپایی است اما درست مانند هر نوع عمل جراحی دیگری، ممکن است با خطراتی همچون عفونت، خونریزی و واکنش نامطلوب به ماده بیهوشی همراه باشد. سایر خطرات احتمالی مرتبط با جراحی کوچک کردن پستان ها، عبارت هستند از:
- کبودی (معمولاً موقتی است)
- تجمع مایعات اضافی در بافت پستان
- سلولیت یا عفونت بافت همبند
- زمان بهبودی طولانی
- باقی ماندن جای زخم
- تغییر رنگ نامطلوب پوست
- از دست رفتن احساس در نوک سینه ها (نیپل) و پوست اطراف نوک سینه ها (آرئول)، که ممکن است موقتی یا دائمی باشد.
- از دست رفتن جزئی یا کلی نوک پستان و هاله دور آن به دلیل اختلال در جریان خون
- نکروز پوست (مرگ بافتی) در محل برش های پوستی
- نکروز چربی که منجر به ایجاد توده های کوچک و محکم در زیر پوست می شود.
- تحت تاثیر قرار دادن توانایی فرد شیردهی و یا ناتوانی در شیردهی
- تشکیل لخته در عروق که به نام ترومبوز ورید عمقی (DVT) شناخته می شود.
- تفاوت در اندازه، شکل و تقارن پستان های چپ و راست که باعث افزایش نیاز به جراحی ترمیمی می شود.
اقدامات لازم بعد از جراحی ماموپلاستی
بعد از انجام جراحی، به طور معمول برای چند روز، در ناحیه زیر بغل، لوله ای قرار داده می شود که به تخلیه خون یا مایعات اضافی کمک می کند. در عین حال، برای کمک به تسریع روند بهبودی و کاهش خطر بروز عوارض، در نظر گرفتن نکات زیر بعد از جراحی توصیه می شود:
- برای کاهش درد و عفونت، داروهای مسکن و آنتی بیوتیک های داده شده را طبق دستور استفاده کنید.
- کبودی و تورم در ناحیه عمل، پس از جراحی بسیار شایع است. برای کاهش تورم، با مشورت با جراح خود برای چهار تا شش هفته پس از عمل، به طور مداوم از سوتین های حمایت کننده و مخصوص استفاده کنید.
- لازم است تا برای حداقل دو روز بعد از جراحی، از دوش گرفتن خودداری کنید. اگر شرایط خیلی آزاردهنده بود، می توان با اسفنج مرطوب بدن را تمیز کرد، اما باید مراقب بود که محل های برش و همچنین موها شسته نشوند. زیرا در هنگام تلاش برای شستن موها، بازوها به سمت بالا کشیده شده و خطر باز شدن بخیه وجود دارد.
- برای کاهش تورم و درد، میزان دریافت نمک را به حداقل رسانده و در مقابل مصرف آب را افزایش دهید.
- اگرچه فعالیت بدنی باید برای دو تا چهار هفته محدود شود، اما در صورت رضایت جراح، بهتر است از روز بعد از جراحی، پیاده روی بسیار سبک در منزل را شروع کنید.
- تا حداقل ۶ هفته پس از جراحی، از انجام دادن هر حرکتی که باعث کشیدگی عضله می شود و همچنین بلند کردن اجسام سنگین، آهسته دویدن و یا ورزش با شدت زیاد خودداری کنید.
- توصیه می شود تا چند ماه پس از جراحی، از سوتین های فنردار استفاده نکنید.
نتایج بعد از عمل ماموپلاستی
بهبودی پس از انجام ماموپلاستی - یا کاهش پستان - ممکن است ۴ هفته طول بکشد و تورم سینه بعد از عمل با بهبود بافت و عضله از جراحی کاملا طبیعی است. به طور معمول، هر تورم یک هفته پس از جراحی در بدترین حالت خود خواهد بود ، پس از این مرحله شروع به کاهش می کند.
از بین رفتن کامل تورم و ایجاد شکل نهایی پستان ها، حداقل ۶ ماه طول می کشد. اگر سینه های شما بلافاصله کوچکتر به نظر نمی رسند، نگران نباشید. برای اطمینان از روند بهبودی با سرعت مناسب با پزشک خود مشورت کنید.
اگرچه نتایج ماموپلاستی به طور کلی دائمی است، اما تغییر وزن، بارداری و یا نوسانات هورمونی ممکن است شکل پستان را کمی تغییر دهند.
چه زمانی به پزشک باید مراجعه کرد؟
در صورت بروز علائم خطر مانند:
- قرمزی
- حالت تهوع مداوم یا شدید و استفراغ
- حساسیت به لمس یا تورم غیرمعمول در محل جراحی
- تب و لرز
- درد شدید
- و خروج ترشح غیرمعمول از محل برش (از جمله چرک)
بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
