باید و نبایدهای بعد آی وی اف

اقدامات بعد از آی وی اف و باید و نباید های پس از عمل انتقال جنین برای کسانی که با استفاده از لقاح آزمایشگاهی قصد فرزندار شدن دارند می‌تواند بسیار مهم باشد. گرچه پس از انتقال میزان موفقیت آمیز بودن یا نبودن این عمل خیلی به اقدامات احتیاطی وابسته نیست اما کارهایی که وجود دارند که رعایت یا اجتناب از آنها بتواند برای پیش بردن بهتر انتقال موثر عمل کند. پس از انتقال، جنین چند روز به خودتان استراحت بدهید. همچنین تست بارداری بعد از انتقال جنین معمولا پانزده روز یا دو هفته بعد از انتقال جنین گرفته می شود.

اقداماتی که باید بعد از IVF انجام دهید؟

بعضی کارها هستند که به زوجین برای طی کردن موفقیت آمیز فاصله بین انتقال جنین تا انجام تست بارداری کمک می‌کنند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. برای چند روز به خود استراحت بدهید.

صرفا انتقال جنین به بدن امری غیرعادی نیست اما از آنجایی که بعد از این انتقال همه انتظار جایگیری جنین را می‌کشند و این پروسه به طور معمول دو روز طول می‌کشد بهتر است که فرد کمی به خود استراحت داده و از فعالیت‌های سنگین دوری کند. این استراحت به آن معنی نیست که فرد مجبور باشد تمام روز را در رختخواب بگذراند اما بهتر است از انجام فعالیت‌های سنگین بدنی اجتناب کند. می‌توان این دوره را در آرامش و مثلا با خواندن کتاب یا فیلم دیدن سپری کرد.

۲. به مصرف داروهای تجویز شده ادامه بدهید.

بعضی از افراد بعد از انتقال جنین ممکن است بخواهند داروهایی که در مراحل قبل مصرف می-کردند را کنار بگذارند اما قطع یا مصرف داروها بدون صحبت و تجویز پزشک اصلا توصیه نمی-شود. بسیاری از زنان در هفته‌های اول پس از انتقال جنین باید پروژسترون مصرف کنند تا فرآیند بارداری با شانس بیشتری به کار خود ادامه دهد. پروژسترون هورمونی مهم و برای حفظ بارداری ماده ای حیاتی است به همین دلیل است که به منظور افزایش شانس باروری در برخی از بانوان تجویز می‌شود تا بتواند به کاشت جنین در رحم کمک کند. در نتیجه اگرچه ممکن است استفاده از شیاف پروژسترون واژینال یا مقعدی برای بعضی از افراد آزار دهنده به نظر برسد اما دارای اثرات بسیار مهمی است.

داروی دیگری که ممکن است توسط پزشک برای بعضی از افراد تجویز شود آسپرین بچه با دوز پایین است. تحقیقات نشان داده‌اند که در برخی از افراد مصرف دوز پایین آسپرین می‌تواند به افزایش احتمال کاشت و بارداری کمک کند اما با این وجود برای تایید این موضوع به تحقیقات بیشتری احتیاج است و مصرف این دارو برای تمام افراد مناسب نیست و نیازمند تشخیص پزشک است. در نهایت بحث این است که باید درباره‌ی مصرف و یا قطع دارو کاملا تابع نظر پزشک بود و مصرف داروهای توصیه شده را به هیچ عنوان نباید پشت گوش انداخت.

۳. از یک رژیم غذایی سالم و مناسب پیروی کنید.

اگر همه چیز خوب پیش برود فردی که انتقال جنین برای وی انجام شده است تا نه ماه آینده صاحب فرزند خواهد شد در نتیجه این مدت زمان انتظار فرصت خوبی برای پذیرفتن عادات غذایی سالم و مناسب برای بارداری خواهد بود. بهتر است از میوه‌ها و سبزیجات استفاده شده و همچنین غذاهای غنی از کلسیم، پروتئین و ویتامین‌های گروه B و آهن در رژیم غذایی گنجانده شود. در بعضی از افراد باردار مصرف ویتامین‌ها توصیه می‌شود که استفاده از آنها منوط به تجویز پزشک می‌باشد.

۴. شروع به مصرف مکمل اسید فولیک به صورت روزانه کنید.

مصرف اسید فولیک در هنگام بارداری امر رایج و مهمی است چرا که برای جلوگیری از نقص لوله‌های عصبی در کودک به وجود مقادیر مناسبی از آن احتیاج است. برخی از تحقیقات نشان داده-اند که علاوه بر این موضوع مصرف اسید فولیک می‌تواند خطر بروز نقایص قلبی مادرزادی را در نوزادان کاهش داده و از احتمال بروز شکاف لب و کام در کودک بکاهد. در افرادی که در بارداری‌های قبلی خود نوزادشان با یکی از این موارد مواجه شده‌است احتمال دارد که پزشک دریافت مقادیر بیشتری از اسید فولیک را تجویز کند. 

۵. به وجود مواد شیمیایی که در غدد درون ریز ایجاد مشکل می‌کنند حساس باشید.

برخی از موادی که به صورت خوراکی و غیرخوراکی مصرف می‌شوند ممکن است حاوی مواد شیمیایی باشند که می‌تواند در غدد درون ریز ایجاد اختلال کند در نتیجه لازم است میزان تماس با آنها را کاهش داد. این مواد با تاثیر در عملکرد غدد درون ریز ممکن است فعالیت هورمون‌ها را دچار اختلال کنند که این موضوع می‌تواند با توجه به تاثیری که در خون می‌گذارد فرآیند رشد جنین را دچار مشکلاتی کند. 

کارهایی که نباید بعد از IVF انجام بدهید:

بعضی موارد وجود دارند که بهتر است در چند روز بعد از انتقال جنین برای دست یابی به نتیجه‌ی بهتر از انجام آن دوری کرد.

۱. داشتن رابطه‌ی جنسی

تحقیقات نشان داده‌اند که بهتر است پس از انتقال جنین کمی به لگن استراحت داد. مقاربت جنسی می‌تواند باعث انقباضات رحمی شود که این موضوع می‌تواند در فرآیند کاشت جنین ایجاد اختلال کرده و در بدترین حالت از کاشت جنین در رحم جلوگیری کند یا منجر به سقط جنین گردد. پس بهتر است در این مدت کوتاه از برقراری رابطه‌ی جنسی اجتناب شود.

۲. از ورزش کردن شدید پرهیز کنید.

ورزش ملایم مانند پیاده روی یا یوگا خوب است، اما باید از ورزش های پر برخورد و تحرکات زیاد خودداری کنید. ورزش شدید می تواند انقباضات رحمی را تحریک کرده و دمای بدن را افزایش دهد، که این امر ممکن است لانه گزینی را به خطر بیندازد. بنابراین، در این دوره باید از تمرینات شدید مانند دویدن، دوچرخه سواری یا زدن وزنه های سنگین یا کارهای سنگین خودداری کنید.

۲. انجام سریع و مکرر تست بارداری

انجام تست بارداری وسوسه‌ای است که بسیاری از افراد پس از انتقال جنین به آن دچار می‌شوند اما باید در برابر این خواسته مقاومت کرده و آن را تا موعد مقرر به تعویق انداخت چرا که ممکن است تا چند هفته پس از روز انتقال جنین زمان لازم باشد که سلولهای جفت به اندازه‌ی کافی هورمون HCG که همان هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی است و سطح آن برای سنجش بارداری سنجیده می‌شود، تولید کنند. پس انجام آزمایش پیش از این زمان می‌تواند منفی کاذب را نشان داده و باعث احساس اضطراب وسواس گونه در فرد شود که باید از آن دوری کرد.

۳. نادیده گرفتن علائم نگران کننده

وجود برخی از علائم ممکن است نگران کننده و نیازمند مداخلات پزشکی باشد که نباید توجه به آنها را نادیده گرفت. زنانی که داروهای باروری استفاده می‌کنند ممکن است به بیماری سندروم تحریک بیش از حد تخمدان مبتلا شوند این موضوع می‌تواند زمانی رخ بدهد که بدن فرد به طور چشم‌گیری و بیش از حدی به هورمون‌های تزریق شده طی فرآیند IVF پاسخ بدهد. از علائمی که ممکن است در صورت بروز این بیماری فرد با آنها مواجه شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد شکم
• نفخ شکم
• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال

این علائم ممکن است به صورت خفیف بروز کنند اما اگر فرد به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان مبتلا شده باشد می‌توانند در مدت زمان کوتاهی خیلی شدیدتر شوند. اگر فرد متوجه افزایش وزن ناگهانی شود یا احساس درد شدید در شکم خود داشته باشد باید با پزشک برای بررسی شرایط و کارهایی که باید انجام شود مشورت کند. 

جمع بندی

به طور معمول افراد در روزهای پس از انتقال جنین انتظار زیادی را تحمل می‌کنند. گرچه باید در این دوره آرامش را حفظ کرد اما بررسی نکاتی که باید آنها را انجام داد یا از انجام آنها اجتناب کرد خالی از لطف نخواهد بود. اما به طور کلی کارهایی که باید انجام شود یا نشود خیلی دور از زندگی روزمره نیست و تفاوت چندانی با آن نخواهد داشت. با این حال دوری از فعالیت‌های سنگین و داشتن فعالیت‌های سبکی که بتواند ذهن را منحرف کرده و فرآیند انتظار را آسان‌تر کند مفید خواهد بود. در نهایت پس از طی شدن مدت زمان لازم می‌توان با انجام تست‌های بارداری به نتیجه‌ی انتقال دست یافت.