آروغ زدن در بارداری
آرووغ زدن در دوران بارداری یکی از علائم شایع در مادران باردار است. گاهی آروغ زدن در بارداری همراه با علائم شایع دیکری مانند حالت تهوع صبحگاهی، کمر درد، نفس نفس زدن، خستگی و ... همراه است. آیا آروغ زدن مکرر در دوران بارداری عادی است؟
اگر در دوران بارداری بیش از حد معمول آروغ می زنید، علت آروغ زدن در بارداری، وجود هورمون های بارداری در بدن است. تغییرات هورمونی در بدن می توانند میزان گاز معده و روده را افزایش دهند. با تغییر عادت های غذایی، ممکن است دچار تهوع صبحگاهی و تولید بزاق بیش از حد شوید. استرس حاملگی همچنین می تواند بدن را در تحت تاثیر قرار دهد و باعث آروغ زدن به عنوان نتیجه ناخواسته آن گردد. ما آیا جنسیت جنین به آروغ زدن مربوط است؟ مطالعات انجام شده آروغ زدن و جنسیت جنین را غیر مرتبط می دانند اما برخی منابع از عوارض بیشتر بارداری در جنین پسر خبر می دهند.
تغییرات بدنی در دوران بارداری
هنگامی که سن بارداری پیشرفت می کند، افزایش فشار رحمِ در حال رشد به حفره شکم می تواند هضم را کند کرده و منجر به تولید گاز بیشتر شود. بعضی از غذاها همچنین می توانند در ایجاد گاز نقش داشته باشند و ویتامین های مصرفی در بارداری نیز (به ویژه ماده آهن) می توانند باعث یبوست و حبس گاز شوند.
علت آروغ زدن در بارداری چیست؟
شرلی رز متخصص بهداشت زنان در مرکز بهداشت Providence Saint John در سانتا مونیکای کالیفرنیا می گوید: علت اصلی آروغ زدن در بارداری هورمون پروژسترون است که در این دوران ترشح می شود. بدن خانم باردار پروژسترون بیشتری برای حمایت از بارداری تولید می کند. این هورمون اسفنکتر تحتانی مری را شل کرده و باعث می شود اسید به راحتی وارد مری شود و این امر منجر به اسیدیته و آروغ زدن می گردد، روند هضم کند و حرکات روده نیز این مشکل را تشدید می کنند.
علائم همراه با آروغ زدن در بارداری
اگر مادر در دوران بارداری مدام در حال آروغ زدن است، ممکن است علائم دیگری را نیز همراه با آن مشاهده نماید:
- ممکن است احساس سیری کند و این احساس سیری به گلویتان برسد.
- ممکن است احساس نفخ نماید.
- حالت تهوع همراه با سوزش سر دل خواهد داشت.
بیشتر این علائم در ماه های اولیه بارداری، یعنی در زمانی که آروغ ها نیز در بیشترین و بالاترین ححد خود بروز می کنند، شدیدتر هستند.
درمان و جلوگیری از آروغ زدن مکرر در بارداری
خروج این گازها ناراحت کننده و شرم آورند و با پیشرفت بارداری می توانند بدتر شوند. خوشبختانه روش های مختلفی وجود دارد که می توان از آن ها برای مقابله با آروغ زدن استفاده کرد. هرچه این تغییرات با سبک زندگی سازگارتر باشد، نتایج بهتری را به دنبال دارند.
۱. مایعات زیادی بنوشید.
یکی از این روش های درمانی خانگی که می تواند به رفع مشکلات گازی کمک کند نوشیدن یک لیوان آب است. هر روز هشت تا ۱۰ لیوان آب یا مایعات دیگر بنوشید. اگر تجمع گاز در بدن باعث درد یا نفخ شدید می شود، ممکن است دچار سندروم روده تحریک پذیر (IBS) باشید. آب کرنبری، انگور، آناناس و پرتقال همگی کمتر از آب جذب می شوند.
۲. به اندازه کافی و مناسب بخوابید.
در دوران بارداری مهم است که عمیق بخوابید. برای این منظور باید در وضعیت صحیح بخوابید. حفظ وضعیت مناسب هنگام خواب می تواند به کاهش آروغ زدن در شب کمک کند. به سمت چپ دراز بکشید، یا پاهایتان را خم یا جمع کنید. چنین وضعیتی برای هضم غذا مناسب است و می تواند به معده شما کمک کند غذا را به راحتی در شب هضم کرده و از تشکیل گاز جلوگیری کند.
۳. ورزش کنید.
فعالیت بدنی و ورزش باید بخشی از برنامه روزانه خانم باردار باشد. اگر نمی توانید به باشگاه بدنسازی بروید، یک پیاده روی را به برنامه روزانه خود اضافه کنید. حداقل ۳۰ دقیقه پیاده روی یا ورزش نماییید. انجام منظم تمرینات سبک نه تنها می تواند از نظر جسمی و روحی به سلامت شما کمک کند بلکه می تواند از یبوست جلوگیری کرده و هضم را تسریع کند. قبل از شروع هرگونه رژیم ورزشی در دوران بارداری، حتماً ابتدا با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
۴.رژیم غذایی خود را بررسی کنید.
برت ورولی، استادیار گروه زنان و زایمان مرکز پزشکی وکسنر دانشگاه ایالتی اوهایو می گوید: سعی کنید عوامل تحریک کننده احتمالی موجود در رژیم غذایی‌تان را حذف کنید، تا زمانی که آروغ زدنتان کاهش یا بهبود یابد. به این ترتیب، فقط غذاهایی را که در ایجاد این مشکل نقش دارند را حذف می کنید. ورولی می گوید، جوانه بروکسل، کلم، کلم بروکلی، گندم و سیب زمینی از مقصران اصلی تولید گاز و آروغ زدن هستند.
۵. آرام باشید.
سلامت جسمی خانم باردار، به ویژه سلامت دستگاه گوارش او، به طور قابل توجهی به سلامت روانی اش بستگی دارد. وجود تنش یا اضطراب می تواند تعادل مواد شیمیایی را در معده بر هم بزند و باعث سو هاضمه یا افزایش تولید گازها شود. از این رو، مهم است که برخی از تمرینات سبک یا مدیتیشن یا یوگای ساده را انجام داد. این کار به حفظ آرامش روانی و عملکرد بدن باردار در یک شرایط مطلوب کمک می کند. یک پزشک زنان و زایمان می گوید:
"اضطراب و استرس می تواند میزان بلعیدن هوا را افزایش دهد، که ممکن است باعث افزایش گاز شکم فوقانی، نفخ و آروغ زدن شود. تا آنجا که ممکن است استرس را از زندگی خود حذف کنید و کارها را به شخص دیگری محول کنید."
۶. سیگار کشیدن و نوشیدن الکل را کاملا متوقف کنید.
اگر سیگار می کشید یا الکل می نوشید، زمان آن رسیده است که در صورت بارداری ازمصرف آن‌ها پرهیز کنید. به محض اینکه فهمیدید باردار هستید یا حتی زمانی که قصد باردار شدن دارید، از مصرف سیگار و نوشیدن الکل به طور کامل باید خودداری شود. نوشیدن الکل (حتی با درصد کم) و سیگار کشیدن می تواند سلامتی مادر و همچنین سلامتی جنین را تحت تأثیر قرار دهد، بنابراین بهتر است از آن ها اجتناب گردد. علاوه بر این، سیگار کشیدن و نوشیدن الکل احتمال بلعیدن هوا همراه با آن را افزایش می دهد، که می تواند منجر به آروغ زدن شود. بنابراین، بهتر است از آن ها اجتناب کنید.
۷. مایعات را به آرامی قورت دهید.
بلعیدن مایعات به آرامی می تواند دفعات آروغ زدن را در دوران بارداری کاهش دهد. بسیاری از مردم عادت دارند مستقیم از بطری مایعات را بنوشند اما این کار اشتباه است. نوشیدن آب از طریق یک بطری بدون این که دهانه آن به دهان شما متصل باشد می تواند احتمال جذب هوای بیشتر با مایعی را که در معده گیر کرده است افزایش دهد. هر زمان آب می نوشید، در حالی که صاف نشسته اید، آن را از یک فنجان یا لیوان بنوشید.
۸. غذای خود را به آرامی بجوید.
در دوران بارداری، از وعده های غذایی خود لذت ببرید. استرس بارداری می تواند باعث شود که شما غذای خود را سریع بخورید و سریع آن را ببلعید، که این باعث افزایش احتمال سو هاضمه و تشکیل گاز می شود. بنابراین، غذای خود را به آرامی بخورید و هنگام غذا خوردن صحبت نکنید. همچنین، برای تحریک روند هضم غذا، بعد از اتمام غذایتان یک پیاده روی سبک انجام دهید.
۹. نوشیدنی های گازدار ننوشید.
هنگامی که نوشیدنی های گازدار مورد علاقه خود را می نوشید، احتمال آروغ زدن بیشتر می شود. نوشیدنی های گازدار حاوی دی اکسید کربن و کافئین به مقدار زیاد هستند که برای زن باردار سالم نمی باشند. بنابراین در دوران بارداری بهتر است از مصرف قهوه، چای، نوشیدنی ها کولا و... خودداری کنید. می توانید آب و آب میوه های تازه بنوشید تا بدن خود را هیدراته نگه دارید. اگر می خواهید چای بنوشید، چای های گیاهی را انتخاب کنید زیرا آن ها می توانند بدن شما را آرام نمایند و مزایای مختلف سلامتی را برای شما فراهم کنند.
۱۰. از خوردن غذاهای نفاخ پرهیز کنید.
حتی اگر تمام اقدامات احتیاطی را برای کاهش جذب هوا یا دلایل دیگر آروغ انجام دهید، مواد غذایی خاصی وجود دارند که منجر به افزایش تولید گاز می شوند. این به دلیل ماهیت آن ها است. کلم، مارچوبه، کلم بروکلی، حبوبات و حتی انواع محصولات بدون قند حاوی موادی هستند که منجر به تشکیل گاز در بدن می شوند. محصولات سرخ شده در رده های بعدی قرار دارند و مصرف بیش از حد آن ها می تواند منجر به سوزش معده شود. بنابراین، مصرف آن ها را به حداقل برسانید.
۱۱. وعده های غذایی کوچک اما مکرر داشته باشید
خوردن مقدار زیادی غذا در یک وعده می تواند باعث افزایش بار معده شده و احتمال سو هاضمه را افزایش می دهد یا روند هضم را می کند. همه این ها همزمان در ایجاد گاز در بدن و افزایش دفعات آروغ زدن نقش ایفا می کنند. ساختار سنتی سه وعده را به شش وعده تغییر دهید. این کار شما را سیر نگه داشته و ولع مصرف ناخواسته را مهار می کند و احتمال تجربه اثرات ناخواسته سو هاضمه را کاهش می دهد.
۱۲. فیبر مصرف کنید
فیبر آب را به روده وارد می کند، مدفوع را نرم می کند و اجازه می دهد به راحتی از روده عبور کند. سعی کنید ۲۵ تا ۳۰ گرم غذای پر فیبر را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا نگرانی های ناشی از تجمع گازی را کاهش دهد. بسیاری از میوه ها مانند آلو خشک، انجیر، موز و سبزیجات و همچنین غلات کامل مانند جو دو سر و تخم کتان منابه غنی از فیبر هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. اگر طرفدار غذاهای پر فیبر نیستید یا به دنبال یک گزینه سریع و آسان هستید، از پزشک خود در مورد مصرف مکمل های فیبر مانند پسیلیوم، متیل سلولزیا پلی اتیلن گلیکول ۳۳۵۰ سوال کنید. امصرف این مکمل ها می تواند برای شما مفید باشد.
چه موقع باید به دکتر مراجعه کرد؟
آروغ زدن همیشه مسئله ای برای خنده نیست. برای اطمینان از وجود اتفاق جدی تر مخصوصا اگر درد شدید بدون بهبودی بیش از ۳۰ دقیقه، یا یبوست بیش از یک هفته دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. در غیر این صورت، روش های درمانی مناسب برای سبک زندگی خود انتخاب نمایید. بارداری یک دوی سرعت نیست، بلکه یک ماراتن است. بنابراین سرعت خود را حفظ کنید و یک نگرش سالم و مثبت داشته باشید زیرا رژیم غذایی مناسب و ورزش کلید موفقیت و سلامت خواهد بود.
