علت داغ شدن کف پا

داغ یا گرم شدن کف پا می تواند دلایل زیادی داشته باشد. احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در کف پاها ممکن است در اثر آسیب عصبی در پاها ایجاد شود که به آن نوروپاتی نیز گفته می شود. اگرچه بسیاری از بیماری ها می توانند باعث سوزش پا شوند، اما دیابت شایع ترین آن ها است. در بعضی موارد، داغ یا گرم شدن کف پا می تواند دردناک باشد که خوابیدن در شب را دشوار می کند؛ به این ترتیب بیشتر درمان های سوزش کف پا به منظور جلوگیری از آسیب عصبی و کاهش درد است. به طور کلی گرم شدن کف پا به معنی احساس گرما یا سوزش در کف پا است. این احساس نسبتاً معمول، اغلب در شب اتفاق می افتد و از خفیف تا شدید متغیر است. گاهی اوقات، گرمای پا می تواند با علائمی مانند "سوزن سوزن شدن" (پارستزی)، بی حسی، قرمزی و تورم نیز همراه باشد؛ با این حال، معمولاً هیچ نشانه قطعی از گرم شدن پا وجود ندارد. هلیکس در این مقاله، به بررسی دقیق آنچه که باعث گرم شدن کف پا می شود و همچنین راهکارهایی برای خنک نگه داشتن پاها در طول شب خواهد پرداخت.

چه عواملی می تواند باعث گرم شدن کف پا شود؟

دلایل زیادی برای گرم شدن یا سوزش کف پا وجود دارد که برخی از آن ها در ادامه آورده شده اند:

1. نوروپاتی دیابتی: آسیب عصبی یا نوروپاتی، شایع ترین علت گرم شدن کف پا است. نوروپاتی محیطی می تواند روی پاها و کف پاها تأثیر بگذارد و علاوه بر سوزش، باعث گزگز یا بی حسی کف پا نیز بشود. گاهی این شرایط در اثر آسیب به اعصاب ایجاد می شود و از عوارض دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ است. نوروپاتی دیابتی همراه با احساس سوزش و علائمی مانند درد، سوزن سوزن شدن و بی حسی در بازوها، دست ها، پاها و کف پاها است.
2.  کمبود ویتامین ها: اعصاب برای عملکرد صحیح به برخی مواد مغذی نیاز دارند. اگر بدن نتواند مواد مغذی را جذب کند، خطر آسیب عصبی و گرم شدن کف پا افزایش می یابد. کمبود فولات، ویتامین B۶ و ویتامین B-۱۲ می تواند به کاهش داغی کف پا کمک کند. طبق گزارشات یک منبع معتبر، سو تغذیه و کمبود مواد مغذی می تواند در اثر موارد زیر اتفاق بیفتد: مصرف الکل، اختلال در اشتها، مشکلات اقتصادی، افزایش سن و بارداری
3.  حاملگی: خانم هایی که باردار هستند ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی که باعث افزایش دمای بدن می شود، دچار گرم شدن کف پا به خصوص در شب شوند. تمرکز وزن روی پا به دلیل افزایش وزن طبیعی و افزایش مایعات کل بدن در بارداری نیز ممکن است در گرم شدن پا در دوران بارداری نقش داشته باشد.
4. یائسگی: یائسگی می تواند باعث تغییرات هورمونی شود که منجر به افزایش دمای بدن و گرم شدن کف پا می شود. بیشتر زنان در سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی یائسگی را تجربه می کنند.
5. عفونت قارچی: حدود ۲۰ درصد از ورزشکارانی که دچار سوزش کف پا می شوند، مبتلا به یک عفونت قارچی شایع هستند. درمان سریع این عفونت مهم است زیرا می تواند به سایر مناطق بدن و حتی افراد دیگر گسترش یابد.
6. قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین: قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین مانند آرسنیک، سرب یا جیوه می تواند باعث احساس داغی در کف پا و دست شود. اگر سطح این مواد در بدن زیاد شود، می تواند به سطوح سمی برسد و شروع به تداخل همراه با  اختلال عملکرد عصبی در بدن کند.
7. شیمی درمانی: داروهای شیمی درمانی برای درمان سرطان مورد استفاده قرار می گیرد و سلول های در حال رشد در بدن را از بین می برد. با این حال این درمان می تواند منجر به آسیب عصبی و علائمی مربوط به سوزش و گزگز در کف پا و دست شود.
8. بیماری ژنتیکی شارکوت ماری توث (CMT): در برخی از افراد، این شکل از نوروپاتی ارثی می تواند منجر به گرم شدن یا گزگز کف پا شود. 
9. بیماری های مزمن کلیه: این بیماری که با نام اورمیا نیز شناخته می شود، ناشی از آسیب به کلیه ها می باشد. اندام ها دیگر قادر به دفع سموم از طریق ادرار در بدن نیستند، بنابراین، این مشکل با گذشت زمان و تجمع مواد سمی می تواند باعث نوروپاتی و داغی در کف پا شود.
10. کم کاری تیروئید: تولید مقادیر اندک هورمون تیروئید در بدن (بیماری معروف به کم کاری تیروئید) می تواند منجر به گزگز، بی حسی یا داغی در پا، کف پاها  بازوها یا دست ها شود. این احساسات به این دلیل اتفاق می افتند که حضور اندک هورمون های تیروئید در بدن به طور مداوم منجر به آسیب عصبی می شود.
11. اچ آی وی و ایدز: یکی از علائم ایدز یا اچ آی وی در مراحل آخر، نوروپاتی محیطی و گرما یا سوزش کف پا است. تخمین زده می شود آسیب به اعصاب تقریباً یک سوم افراد مبتلا به اچ آی وی را تحت تأثیر قرار می دهد. طبق گزارشات بنیاد نوروپاتی محیطی  برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان ایدز (از جمله برخی مهارکننده های معکوس نوکلئوزید (NRTI)) نیز باعث نوروپاتی می شوند.
12.  سو مصرف الکل: یکی دیگر از دلایل تاثیر گذار در گرم شدن کف پا، مصرف بیش از حد الکل است که می تواند منجر به آسیب عصبی در پا و سایر اعضای بدن شود؛ در اثر مصرف مکرر الکل، بیماری معروف به نوروپاتی الکلی در خانم ها و آقایان به وجود می  آید. این آسیب عصبی به این دلیل رخ می دهد که الکل در توانایی بدن برای جذب و استفاده از برخی مواد، اختلال ایجاد می کند؛ مواد مغذی که برای عملکرد صحیح عصبی حیاتی هستند. این نوروپاتی همچنین اتفاق می افتد زیرا الکل برای اعصاب بدن سمی است.
13. سندرم گیلن باره (GBS): سندرم گیلن باره هنگامی ایجاد می شود که سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی محیطی حمله کند؛ در واقع یک نوع بیماری خود ایمنی است. علائم این سندرم شامل درجات مختلفی از بی حسی، سوزن سوزن شدن، گرما و داغی در پاها و کف پاها است و می تواند تنه و بازوها را نیز درگیر کند. GBS یک بیماری نادر است. خانم ها و آقایان به طور مساوی مستعد ابتلا به GBS هستند.
14. پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن (CIDP): این اختلال عصبی با اختلال در عملکرد حسی و ضعف پیشرونده در پاها و بازوها برای مدت زمان طولانی مشخص می شود. CIDP می تواند احساس سوزن سوزن شدن و داغی در کف پا و کف دست ها ایجاد کند.
15. اریترومالالژیا: اریترومالالژیا (سندرم قرمزی یا سوزش کف پا) یک بیماری نادر است که عمدتا پا را درگیر می کند. این بیماری با درد شدید، قرمزی و احساس گرما در پا و دست مشخص می شود. علائم ناشی از آن می تواند به طور مداوم یا دوره ای رخ دهد.
16. واسکولیت: این بیماری که با التهاب رگ های خونی مشخص می شود، می تواند باعث درد و گزگز شدن و داغی در کف پا شود زیرا خون نمی تواند آزادانه به اندام ها منتقل گردد. این بیماری می تواند منجر به آسیب بافتی شود.
17. سارکوئیدوز: یک بیماری التهابی است که باعث رشد گروه های کوچکی از سلول های التهابی (که گرانولوم نامیده می شوند) روی بدن می شود. این موارد اگر پوست یا سیستم عصبی تحت تأثیر قرار دهند، ممکن است باعث سوزش یا احساس گرما در کف پا شوند.
18. عوامل سبک زندگی: پوشیدن کفش ضعیف و نامناسب و ایستادن یا راه رفتن به مدت طولانی، به ویژه در هوای گرم، می تواند منجر به گرم شدن یا سوزش کف پا شود.

برای خنک شدن پای خود در شب چه کاری می توانید انجام دهید؟ 

درمان گرم شدن کف پا متفاوت است و به علت اصلی ایجاد علائم بستگی دارد. درمان می تواند شامل موارد زیر باشد:

۱. درمان بیماری اصلی:

هنگامی که به عنوان مثال، گرمای کف پا به دلیل نوروپاتی دیابتی ایجاد شده است، تنظیم سطح قند خون می تواند باعث تسکین آن شود. گرم شدن کف پاها که ناشی از وجود بیماری های التهابی و مزمن است، می تواند با مدیریت بیماری و پیروی از رژیم درمانی، بهبود یابند.

۲. تغییر دارو:

گاهی اوقات تعویض داروهای مصرفی ممکن است کمک کننده باشند، زیرا برخی ازآن ها مانند داروهای HIV منجر به ایجاد نوروپاتی می شوند. داروهای دیگری که می توانند منجر به گرم شدن کف پا شوند عبارت هستند از: آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد تشنج و داروهای ضد افسردگی. تغییر داروها فقط بعد از مشورت با پزشک مجاز است.

۳. تغییر سبک زندگی:

تعویض کفش و جوراب و جایگزین آن ها با کفش های مناسب

۴. مصرف ویتامین ها و مکمل ها:

بسته به علت گرم شدن پاها، مکمل ها می توانند به درمان بیماری زمینه ای و خنک شدن کف پا کمک کنند. برخی از مکمل های غذایی شناخته شده برای کمک به آسیب عصبی در پا عبارت اند از:

• آلفا لیپوئیک اسید: این آنتی اکسیدان می تواند به بهبود عملکرد عصب ها کمک کند. با این حال، مصرف آن معمولا برای افراد دیابتی مناسب نیست و می تواند عوارض جانبی در آن ها ایجاد کند.
• اسیدهای آمینه: مکمل های خاص اسید آمینه، مانند ال کارنیتین، می تواند به کاهش علائم آسیب عصبی در افرادی که دیابت دارند یا تحت شیمی درمانی هستند، کمک کند. اما این مکمل ها می توانند عوارض جانبی نیز ایجاد نمایند.
• ریشه ها و گیاهان: زردچوبه یک ریشه گیاهی است که دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی می باشد و می تواند به تسکین گرمای کف پا کمک کند. روغن گل پامچال (یک نوع گیاه) نیز می تواند به کاهش علائم مرتبط با آسیب عصبی مانند بی حسی، گزگز و گرمای پا کمک کند.

۵. روش های درمانی تحریک عصب:

درمان های تحریک عصبی می توانند علائم ناشی از آسیب عصبی، مانند سوزن سوزن شدن، سوزش و داغی را برطرف کنند. تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست یک روش معمول است که شامل استفاده از الکترودها برای رساندن جریان الکتریکی ملایم به منطقه آسیب دیده می باشد. سایر روش های درمانی تحریک عصبی عبارت اند از:

• میدان مغناطیسی درمانی
• لیزر درمانی
• نور درمانی

۶. استفاده از کرم ها و پمادهای موضعی:

برخی از کرم های موضعی می توانند به کاهش داغی پا کمک کنند. این درمان نیز به علت اصلی ایجاد علائم بستگی دارد. اگر ورزشکار هستید، کرم های ضد قارچ مخصوص پا و سایر پمادهای موضعی می توانند به رفع علائم کمک کنند.

کرم کپسایسین یک گزینه موثر است. این ماده حاوی یک ترکیب شیمیایی است که در فلفل تند یافت می شود. طبق مطالعات سال ۲۰۱۴، کرم کپسایسین می تواند به تسکین علائم نوروپاتی محیطی کمک کند. 

۷. طب سوزنی، طب فشاری و ماساژ درمانی:

طب سوزنی سیستم عصبی را تحریک می کند و جریان خون را افزایش می دهد. این درمان می تواند یک روش درمانی جایگزین مفید برای تسکین علائم نوروپاتی، از جمله داغی و گرمای کف پا باشد. فشار و ماساژ درمانی نیز روش های دستی هستند که می توانند جریان خون را بهبود بخشند، به تسکین علائمی مانند گرما، گزگز و بی حسی کف پا کمک کند. هر سه روش، کمی عوارض می توانند ایجاد کنند.

۸. گردش خون پا را بهبود ببخشید:

گرمای پا گاهی اوقات به دلیل گردش خون ضعیف است. برای بهبود گردش خون در پاها، موارد زیر را امتحان کنید:

• در طول روز کفش راحتی بپوشید.
• در کفش های خود از ژل های مناسب گردش خون استفاده کنید.
• قبل از خواب با نمک های اپسوم حمام پا کنید.
• هنگام خواب پاهایتان را تا سطح قلب بالا ببرید.
• در طول روز یا شب جوراب های فشاری بپوشید.
• پاهایتان را قبل از خواب ماساژ دهید.

تکنیک های خنک کننده پا

برخی از بیماری ها، مانند اریترومالالژیا، درمان شناخته شده ای ندارند. هنگامی که علت اصلی گرم شدن پا ناشناخته یا غیرقابل درمان است، روش های زیر می توانند به خنک شدن کف پا در شب کمک کنند:

1. بخوابید و پاهایتان را از زیر پتو یا جوراب خارج کنید.
2. یک پنکه کوچک در انتهای تخت خود قرار دهید.
3. یک بطری آب را با آب یخ پر کنید و آن را نزدیک پاهای خود قرار دهید.
4. یک جفت جوراب در یخچال یا فریزر نگه دارید و آن ها را قبل از خواب بپوشید.

کلام آخر

گرم شدن پا اگر شب شما را از خواب بیدار کند، می تواند یک مورد جدی باشد. نوروپاتی های محیطی (آسیب عصبی) شایع ترین علت گرم شدن کف پا هستند. نوروپاتی دلایل بسیاری از جمله دیابت، سو مصرف الکل و عفونت ها دارد. درمان علت اصلی آسیب عصبی می تواند باعث تسکین گرما یا سوزش کف پا شود. روش های دیگر برای خنک نگه داشتن پا در شب عبارت هستند از پوشیدن جوراب یخ، استفاده از یک کمپرس سرد یا بطری آب سرد و قرار دادن یک پنکه در نزدیکی کف پاها.