مراقبت بعد از عمل دیسک کمر
دیسککتومی کمر نوعی جراحی برای درمان دیسک کمر است و طی این جراحی، کمر با برش کوچکی باز می شود. ستون فقرات یا ستون مهره ها شما از یک زنجیره استخوانی به نام مهره تشکیل شده است و مسیر امنی را برای عیور نخاع ایجاد نموده است. حدود ۴ تا ۶ هفته طول خواهد کشید تا فرد به سطح تحرک و عملکرد مورد انتظار خود برسد (این زمان به شدت وضعیت و علائم قبل از عمل بستگی خواهد داشت). جراحی دیسک کمر به طور معمول برای کاهش علائم و نشانه های سیاتیک در ناحیه کمر و پا که ناشی از فتق دیسک است انجام می شود و هدف از آن بهبود درد پا، بازیابی عملکرد و امکان بازگشت به فعالیت های روزمره می باشد. نحوه بلند شدن از خواب و پوزیشن مناسب خوابیدن، مراقبت از زخم و محل برش برای بهبودی سریعتر دیسک کمر ضروری است. در این متن به مراقبت های بعد از جراحی دیسک کمر می پردازیم.
بهبودی و مراقبت های بعد از عمل دیسک کمر
بیشتر بیمارانی که عمل میکرودیسککتومی کمر را انجام می دهند چند ساعت پس از جراحی قادر به رفتن به خانه هستند. در این مدت باید مراقبت های زیر را در نظر داشت:
- خم شدن، بلند کردن اجسام یا کش و قوس آمدن برای حداقل ۶ هفته به منظور جلوگیری از فتق مجدد دیسک ممنوع است. بسیاری از پزشکان فعالیت بیش از حد را در ۶ هفته اول محدود می کنند، با این حال تحقیقات نشان می دهند که محدود کردن فعالیت ها به مدت ۲ هفته پس از دیسککتومی کمر برای بسیاری از بیماران کافی است.
- رانندگی و فعالیت های سبک معمولاً باید پس از حدود ۲ هفته از سر گرفته شوند.
- فعالیت هایی مانند رفتن به محل کار، مدرسه و یا انجام سرگرمی ها را بهتر است از هفته ۶ هفته به بعد از سر گرفت.
- کار شدید یا ورزش های تماسی بهتر است بعد از ۱۲ هفته یا بیشتر دوباره شروع شود.
- درد و ناراحتی معمولاً طی روزهای اول پس از عمل کمر شدید است. در طول روزهای ابتدایی خانه، مهم است که کسی در آنجا باشد و در آشپزی و کارهای خانه کمک کند. اگر بیمار به تنهایی زندگی کند، داشتن یک دوست، خویشاوند یا دستیار برای او می تواند کمک قابل توجهی باشد.
بیشتر بدانیم...تزریق کورتون به دیسک کمر و آنچه انتظار می رود؟
عواملی که ممکن است روند بهبودی را کند نماید؟
بهبودی بیمار بعد از جراحی دیسک کمر، در صورت انجام کارهای زیر با تاخیر رو به رو می شود:
- فعالیت بیش از حد: مانند بلند کردن وسایل سنگین یا فشار وارد شدن ناشی از ضربه یا کش و قوس، ممکن است منجر به افزایش درد یا آسیب مجدد شود که نیاز به درمان دوباره دارد.
- عدم مراقبت از محل زخم جراحی: انجام فعالیت های خاصی مانند شنا یا استحمام می تواند باعث آلودگی محل برش در دوره نقاهت شود.
- بی تحرکی و عدم راه رفتن کافی: باعث ضعف بیشتر عضلات و طولانی شدن درد و ناراحتی بعد از جراحی می شود. بی تحرکی بیش از حد ممکن است منجر به اختلالات هضم، پریشانی خواب و یا تغییر خلق و خو گردد. اکثر جراحان توصیه می کنند که افراد طی روزهای اول پس از جراحی پیاده روی کوتاه داشته باشند.
- رعایت نکردن برنامه دارویی: عدم مصرف منظم داروهای تجویز شده توسط پزشک می تواند منجر به عدم تسکین درد، بروز عوارض و تاخیر در بهبودی شود. اگر داروی تجویز شده موثر نیست و یا عوارض جانبی ایجاد می کند، باید از پزشک داروهای دیگری را درخواست نمود.
- ابتلا به دیابت یا سایر بیماری های مزمن: داشتن بیماری های زمینه ای ممکن است باعث تاخیر در روند بهبودی و درمان شود. تحقیقات نشان می دهند که افراد دیابتی بعد از انجام این عمل، بیشتر در معرض خطر عوارض قرار می گیرند. سایر عواملی که می توانند زمان بهبودی را کند نمایند شامل سو تغذیه است.
نحوه خوابیدن و بلند شدن بعد از انجام عمل دیسک کمر
خواب کافی و آرام با پوزیشن مناسب برای بهبودی سریعتر ضروری است. روش log-roll یا لاگ رول برای محافظت از ستون فقرات و جلوگیری یا کاهش حرکات دردناک خمشی و پیچشی بسیار مفید است. به همین دلیل آشنایی با این روش چرخشی برای ورود و خروج از رختخواب کمک کننده خواهد بود.
چرخش و ورود به رختخواب شامل نگه داشتن زانوها در کنار هم و حفظ صافی کمر است، این روش به صورت زیر است:
- روی لبه تخت بنشینید
- هنگام بلند کردن پاهایتان، سر را به سمت تخت پایین بیاورید
- به پشت بغلتید (بهتر است حین این کار از بالش های زیادی برای پشتیبانی از کمر استفاده کنید)
مراقبت از محل زخم ناشی از عمل دیسک کمر
تمیز و خشک بودن محل برش بسیار مهم است. برای کاهش خطر عفونت، در این مرحله باید از مرطوب کردن، خیس شدن یا غوطه ور شدن محل برش در آب خودداری شود. شستشو بدن با استفاده از لیف یا اسفنج به شرط خشک باقی ماندن محل جراحی معمولاً مجاز است، اما دوش گرفتن معمولی و فرو رفتن در وان تا زمانی که پزشک صلاح بداند و دستور بدهد، کاملا ممنوع است. این محدودیت ها به دلیل جلوگیری از بروز عفونت و تهدید سلامتی فرد می باشد؛ علائم عفونت در ناحیه زخم عبارت است از:
- افزایش قرمزی
- درد
- التهاب
- خروج ترشح به خصوص ترشحات زرد و بد بو
- تب
- لرز
کنترل درد طی ۲ هفته بعد از عمل
۱. کنترل درد اولیه
در طی ۲ هفته اول پس از جراحی دیسک کمر، درد شدیدتر است بنابراین مسکن های قوی مانند مواد افیونی (مخدر) که به طور معمول با داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) ترکیب می شوند، مورد استفاده قرار می گیرند. اکثر بیماران در طی ۱ تا ۲ هفته به تدریج دیگر از مواد افیونی استفاده نخواهند کرد. NSAID ها، استامینوفن یا سایر داروها ممکن است برای ادامه کنترل درد پس از قطع مواد مخدر تجویز شوند.
۲. استفاده از گرما و یخ درمانی
علاوه بر داروها، می توان از کمپرس های یخ و یا کمپرس های حرارتی نیز استفاده کرد. در مورد بیمارانی که مشکلات پوستی در محل جراحی دارند (مانند عفونت یا حساسیت زیاد) و یا به بیماری هایی مانند دیابت ابتلا دارند، باید احتیاط ویژه ای حین استفاده از این کمپرس ها داشت.
- گرما درمانی می تواند به شل شدن بافت ها، کاهش اسپاسم در عضلات و بهبود جریان خون کمک کند و همچنین به ترمیم بافت کمک می نماید. استفاده از کمپرس حرارتی یا بطری آب گرم قبل از انجام هر فعالیتی، می تواند به شل شدن بافت ها و بهبود دامنه حرکتی مفاصل کمک کند.
- یخ درمانی در قسمت کمر می تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. استفاده از یک کیسه پلاستیکی پر از یخ معمولی یا بسته یخ های تجاری مخصوصاً بعد از فعالیت های روزمره، به کاهش هرگونه ناراحتی یا درد ناشی از فعالیت بسیار کمک می نماید.
از کمپرس های یخی یا حرارتی به طور همزمان و حدود ۱۵ یا ۲۰ دقیقه استفاده کنید. بهتر است بعد از این مدت، حداقل ۲ ساعت استراحت کنید تا پاسخ بافتی بهینه شود. حواستان باشد که برای جلوگیری از آسیب پوستی و تماس مستقیم کمپرس ها با پوستتان، ازیک حوله یا تی شرت نازک به عنوان مانع استفاده کنید.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
احساس درد و کاهش سطح انرژی بعد از عمل دیسک کمر، خصوصاً در دو هفته اول بهبودی طبیعی است. با این حال، برخی از علائم و نشانه ها نیاز به ارزیابی فوری پزشکی دارند، از جمله:
- دردی که علی رغم مصرف دارو طبق تجویز پزشک، بدتر می شود
- بی حسی و یا ضعف در پا (ها) یا ناحیه پرینه
- کاهش یا عدم کنترل روده و یا مثانه
- افزایش قرمزی، درد یا خروج ترشح از محل برش
- تب یا لرز
- حالت تهوع، سرگیجه، یا سردرد شدید
