انواع انسولین برای درمان دیابت

امروزه انواع مختلفی از انسولین برای درمان دیابت وجود دارد که براساس شروع اثر، اوج اثر و طول اثر گروه بندی می شوند. هر نوع عمل منحصر به فرد خود را دارد و قابل تعویض نیستند. همه بیماران مبتلا به دیابت نوع یک و نوع شدید دو برای تنظیم قند خون خود از داروهای انسولین استفاده کنند.
انسولین به داخل بافت چربی تزریق می شود که به جذب آن در جریان خون کمک می کند. برخی از داروهای انسولین سریعتر از سایر داروها کار می کنند اما دوام چندانی ندارند. و بعضی از انسولین ها ماندگاری بیشتری دارند، اما به تدریج اثر می کنند. پزشک با بررسی سابقه پزشکی، داروی انسولین را مناسب را برای هر فرد تشخیص می دهد.
اشکال انسولین ساخته شده
انسولین آنالوگ: انسولین آنالوگ نوعی انسولین انسانی رشد یافته در آزمایشگاه است که اصلاح می شود تا بر سرعت یا کندی آن تأثیر بگذارد.
انسولین حیوانی: انسولین حیوانی همانطور که از نامش پیداست از حیوانات ناشی می شود.
انسولین انسانی: انسولین انسانی گمراه کننده است زیرا از انسان بدست نمی آید بلکه، انسولین انسانی انسولین آزمایشگاهی و ساخته شده توسط انسان است.
انواع انسولین بر اساس مدت اثر و نحوه اثر
انواع انسولین عبارتند از:
- سریع اثر می کنند، در عرض چند دقیقه شروع به اثر کردن می کنند.
- منظم و اثر کوتاه مدت، که حدود 30 دقیقه طول می کشد تا به طور کامل کار کند و 3 تا 6 ساعت طول می کشد.
- انسولین های طول مدت اثر متوسطی دارند، که 2 تا 4 ساعت طول می کشد تا به طور کامل کار کند. اثرات آن می تواند تا 18 ساعت طول بکشد.
- انسولین هایی که طولانی مدت و حدود یک روز کامل موثر اند.
- اسنولین های ترکیبی
انسولین رگولار
یک انسولین انسانی است که از طریق تکنيک هاي DNA نوترکیب تهیه می شود و بصورت شفاف است.
- جزء انواع انسولین های کوتاه اثر قرار دارد.
- اثر انسولین رگولار در عرض ۳۰ دقیقه پس از تزریق زیرجلدي ظاهر شده و داراي نيمه عمر بيولوژيکي حداکثر ۱۲ ساعت است.
- انسولین داخل یخچال نگهداری می شود، بعد از باز کردن ظرف انسولين، در دمای کمتر از 25 درجه نگهداری می شود.
- انسولین که داخل یخچال بوده و سرد است، قبل از تزریق باید به دماي اتاق برسد و بايد مقداري بين دستان خود نگه داريد تا به دماي بدن نزديک شود.
- انسولین رگولار شفاف بوده و باید از تجویز محلول کدر یا تغيير رنگ داده خودداری کرد.
انسولین NPH یا انسولین ایزوفان:
این انسولین انسانی است که به روش نوترکیب تولید شده و شيری رنگ است و به زیر پوستی تزریق می شود. برای دوران بارداری بی خطر است.
- جزء انسولین های با اثر متوسط است.
- شروع اثر انسولین تقریباً دو ساعت پس از تزریق است و حداکثر اثر آن ۶-۵ ساعت پس از تزريق و طول اثر آن تا حدود ۱۲-۸ ساعت بعد از آن می باشد.
- انسولین NPH، انسولین پایه بوده و زمان تزریق آن، ارتباطی با زمان غذاخوردن ندارد و معمولاً روزِی دوبار در روز به فاصله ۱۲ ساعت تزريق می شود.
- از تکان دادن شدید ویال انسولین بپرهیزيد چرا که اثر دارو را کاهش می دهد بنابراین فقط دارو به ارامی روی دست غلطانده شود.
انسولین همولوگ یا لیسپرو:
این انسولین برای مهار افزایش ناگهانی قندخون بعد از غذا مصرف می شود.
- جزء انسولین های کوتاه اثر می باشد.
- این انسولین، از ۱۵ دقیقه مانده به مصرف غذا تا مدت کوتاهی بعد از غذا قابل تزريق است.
- بسیار سریع (در عرض ۱۵ دقیقه) از محل تزریق زيرجلدی جذب می شود.
انسولین نوورپید یا Novorapid
(آسپارت شفاف Novorapid و آسپارت ۷۰/۳۰ Novomix) این انسولین نیز، قندخون بعد از غذا را تنظیم میکند.
- این انسولین بسیار سریع عمل می کند و برای عادی سازی سطح قند خون به سرعت کار می کند. به طور معمول بعد از 10-20 دقیقه شروع به کار می کند و بین 3 تا 5 ساعت ادامه خواهد داشت.
- سریعتر از رگولار جذب می شود.
- از طریق ادرار دفع می شود.
- بلافاصله قبل از غذا تزریق می شود.
- همراه یک انسولین کوتاه یا متوسط الاثر تجویز می شود.
- شروع اثر، ۲۰-۱۰ دقیقه، اوج اثر ۹۰-۶۰ دقیقه و طول مدت اثر ۵-۴ ساعت پس از تزریق می باشد.
انسولین نوومیکس (Novomix)
این انسولین ترکیب دوانسولین آسپارت(مثل نوروپید) وآسپارت پروتامینه است وباتوجه به ترکیب۷۰/ ۳۰ آنها که ترکیب معقولانه ای جهت حفظ قند خون بعد غذا می باشد.
دراستفاده ازاین انسولین حتما باید منظم بود و استفاده دقیق وسروقت انسولین و میان وعده ها کاملا رعایت شود.چون سریعا با غذا اثرمی کند و چند ساعت بعدکه اثرآسپارت مثل NPH شروع می شود، نیاز به مصرف میان وعده الزامی است.
بدلیل اینکه وعده های غذایی بزرگتر در صبح و ظهر داریم. بنابراین معمولا مقدار تزریق انسولین صبح بیشتر از شب است ولی گاهی اوقات باتوجه به الگوی تغذیه شخص فرد بیمارلازم است این نسبت تغییرکند و گاها حتی سه تزریق نورومیکس بامقادیرمتفاوت کنترل قند خون بیمار را ممکن سازد.
- باید ۱۵ دقیقه قبل از مصرف غذا، تزریق شود.
- حاوی هر دو مواد شفاف و کدر می باشد و برای تزریق، بايد بطور کامل مخلوط و شيري رنگ شود.
- برای مخلوط کردن نباید تکان شدید داده و تنها باید در کف دست غلطانده شود و مخلوط يکنواختي بدست آيد.
- در صورت تغییر رنگ یا وجود ذرات کریستالی در داخل ويال، انسولين قابل مصرف نمی باشد.
انسولین گلارژین: (lantus, levemir, abasaglar)
بعنوان انسولین پایه نامیده می شودوطول اثری حدود ۲۴ ساعت دارد و دراغلب اوقات تزریق فقط یکباردرروز این انسولین جهت حفظ نیازهای پایه بدن به انسولین کفایت می¬کند.در دیابت نوع دوگاهی اوقات بدلیل کاهش یا اختلال عملکرد انسولین تولیدی بدن، فقط یک تزریق لانتوس بهمراه قرص های خوراکی مثل متفورمین می تواندمنجربه کنترل دیابت شود.
- این انسولین طولانی اثر بوده و آهسته جذب می شود.
- شروع اثر انسولین گلارژین تقریباً ۹۰ دقیقه مي باشد.
- طول مدت اثر، ۲۴ ساعت است و سطح آن در طول ۲۴ ساعت نسبتاً ثابت است.
- باید هر روز در زمان معینی مصرف شود. (مثلاً هر روز سر ساعت ۱۰ شب)
- ۳۰ تا ۵۰% نیاز روزانه بیمار به انسولین می تواند با انسولين گلارژين تامين شود.
- دوزاژ انسولین باید با توجه به وزن بدن، میزان چربی بدن، ميزان فعاليت فيزيکي، حساسيت به انسولين، سطح گلوکز خون و سطح مطلوب گلوکز خون تنظيم گردد.
- محلول انسولین باید شفاف و بدون رنگ و فاقد ذرات قابل مشاهده باشد.