کیست چربی چیست؟

کیست‌های چربی کیست‌های شایع غیر سرطانی پوست هستند که پر از پروتئین، گنبدی شکل، زرد یا سفید است و به راحتی در زیر پوست حرکت می‌کند. به عبارت دیگر ناهنجاری‌هایی در بدن که ممکن است حاوی مواد مایع یا نیمه مایع باشند را کیست می‌نامیم. کیست‌های چربی بیشتر در صورت، گردن یا کل بدن به جز کف دست و کف پا یافت می‌شوند. آنها به آرامی رشد کرده و تهدید کننده‌ی حیات نیستند اما در صورت عدم کنترل ممکن است باعث بروز حس‌های بد در فرد شوند و تنها برخی از آنها آسیب زا می-باشند. پزشکان به طور معمول کیست را صرفا با معاینه‌ی فیزیکی و بررسی سابقه‌ی پزشکی تشخیص می‌دهند اما در برخی موارد نیز کیست از نظر علائم سرطان به طور کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد.

غدد چربی چیست؟

غدد چربی در سراسر بدن فرد وجود دارند و از مکان‌هایی که بیشترین غدد را در خود جای داده‌اند می-توان به کانال گوش، اندام تناسلی، کمر، چانه و پیشانی اشاره کرد. هر غده از یک لوب متصل به مجاری تشکیل شده است. بیشتر غدد چربی به فولیکول‌های مو متصل می‌شوند در حالیکه باقی در سطح پوست باز می‌شوند. غدد چربی ترکیبی از لیپیدها به نام سبوم تولید می‌کند. چربی‌ها عبارتند از:

• گلیسیریدها
• استرهای مومی
• اسیدهای چرب آزاد
• اسکوالن
• کلسترول
• استرهای کلسترول

هر غده چربی حدود یک هفته زندگی می‌کند و هنگام تجزیه سبوم تولیذ می‌کند که بخشی از چربی روی پوست را تشکیل می‌دهد و چند عملکرد دارد:

• از دست دادن آب از سطح پوست فرد را کاهش می‌دهد.
• باعث ایجاد بوی بد بدن می‌شود.
• از پوست در برابر عفونت‌های باکتریایی و قارچی محافظت می‌کند.
• سبوم توسط باکتری کلونیزه می‌شود که ممکن است در تنظیم سیستم ایمنی نقش داشته باشد.

علل ایجاد کیست چربی

کیست‌های چربی از غدد چربی ایجاد می‌شوند. غدد چربی نوعی چربی با عنوان سبوم را تولید می‌کنند که موها و پوست را می‌پوشاند. اگر غدد یا مجاری آن که چربی را خارج می‌کنند آسیب ببینند یا مسدود شوند می‌توانند منجر به ایجاد کیست گردند. این اتفاق معمولا در اثر یک ضربه یا تروما رخ می‌دهد که می‌تواند حاصل خراش، زخم جراحی، بیماری پوستی، آکنه و... باشد. کیست‌های چربی به آرامی رشد می‌کنند، بنابراین ممکن است تروما هفته‌ها یا ماه‌ها قبل از زمان مشاهده کیست رخ داده باشد. سایر علل ایجاد کیست چربی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بد شکلی یا تغییر شکل مجرا
• آسیب به سلول‌ها در حین عمل جراحی
• شرایط ژنتیکی مانند سندرم گاردنر یا سندرم خال سلول بازال
• ضربه در ناحیه مانند خارش، یا زخم یا بیماری پوستی مانند آکنه

علائم کیست چربی

کیست‌های کوچک چربی معمولا دردناک نیستند اما کیست‌های بزرگ می‌تواند باعث ایجاد حس درد و ناراحتی شوند. کیست‌های بزرگ روی صورت گردن ممکن است باعث ایجاد حس فشار نیز بشوند. این نوع کیست معمولا با پوسته‌های سفید کراتین پر شود که یک عنصر کلیدی است که پوست و ناخن فرد را تشکیل می‌دهد. بیشتر کیست‌ها هنگام لمس نرم می‌شوند. مناطقی از بدن که به طور معمولا کیست در آنها یافت می‌شود عبارتند از:

• پوست سر
• صورت 
• گردن
• پشت و کمر

کیست چربی به طور معمول بدون مشکل است اما در صورتی آن را لازم به بررسی و یا احیانا سرطانی در نظر می‌گیرند که دست کم دارای یکی از ویژگی‌های زیر باشد:

• قطر بیشتر از پنج سانتی متر
• عود مجدد سریع پس از حذف و از بین بردن
• وجود علائم عفونت مانند قرمزی، درد یا خارج شدن چرک

تشخیص کیست چربی

پزشکان اغلب می‌توانند کیست چربی را پس از یک معاینه‌ی ساده تشخیص دهند. اما اگر کیست وضعیت غیر معمولی داشته باشد ممکن است پزشک آزمایشات بیشتری را به منظور بررسی وضعیت احتمال سرطانی بودن آن درخواست کند. در صورت تمایل به برداشتن کیست با جراحی نیز ممکن است نیاز به انجام آزمایشات بیشتر باشد. آزمایشات رایج مورد استفاده برای کیست چربی عبارتند از:

• CT اسکن که به پزشک کمک می‌کند بهترین مسیر را برای جراحی و تشخیص ناهنجاری پیدا کند.
• سونوگرافی که محتویات کیست را مشخص می‌کند.
• بیوپسی که شامل برداشتن مقدار کمی از بافت کیست است که در آزمایشگاه از نظر علائم سرطان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

درمان کیست چربی

پزشک می‌تواند با تخلیه یا برداشتن کیست، آن را درمان کند به طور معمول کیست‌ها توسط پزشک برداشته می‌شوند اما این موضوع به آن دلیل نیست که وجود آنها خطر آفرین است بلکه بیشتر به این دلیل انجام می‌شود که از نظر زیبایی بهتر است. اما در مجموع از آنهایی که اغلب کیست‌ها مشکلی برای سلامت فرد ایجاد نمی‌کنند پزشک این امکان را به افرادی که با این عارضه رو به رو هستند میدهد تا از بین گزینه‌هایی درمانی روشی که بیشتر مورد پسند آنها هست را انتخاب کنند. نکته‌ی مهم آن است که افراد به خاطر داشته باشند بدون برداشتن کیست با روش جراحی معمولا این کیست باز خواهد شد بنابراین بهترین روش درمانی اطمینان از حذف کامل آن است. با این حال برخی از افراد در برابر جراحی مقاومت می‌کنند تا از بروز زخم جلوگیری کنند. پزشک ممکن است یکی از روش‌های زیر را به منظور برداشتن کیست پیشنهاد کند:

• برش وسیع معمولی که کیست را کامل از بین می‌برد اما می‌تواند زخم بزرگتری را بر جای بگذارد.
• حداقل برش که باعث ایجاد حداقل مقدار اسکار و جای زخم می‌شود اما خطر بازگشت و عود مجدد کیست را به همراه دارد.
• لیزر یا برش بیوپسی که از لیزر برای ایجاد یک سوراخ کوچک به منظور تخلیه کیست و محتویات آن ایجاد می‌شود. (حدود یک ماه بعد دیواره‌های خارجی کیست برداشته می‌شود.)

بعد از برداشتن کیست پزشک ممکن است برای جلوگیری از عفونت به فرد استفاده از پماد آنتی بیوتیک را پیشنهاد کند که لازم است برای تکمیل روند بهبودی از آن استفاده شود. علاوه بر این ممکن است برای زخم نیز پمادی تجویز شود تا بتواند زخم ناشی از جراحی را کاهش داده و ظاهر بهتری به پوست ببخشد.

نکته‌ی حائز اهمیت در این میان آن است که افراد نباید هرگز سعی در ترکاندن و تخلیه‌ی کیست خود داشته باشند چرا که این کار صرفا گسترش عفونت و عود مجدد آن را به دنبال خواهد داشت.

چشم انداز کیست چربی

کیست‌های چربی به طور کلی سرطانی نیستند. کیست‌های درمان نشده می‌توانند بسیار بزرگ شوند و در صورت ناراحتی ممکن است در نهایت نیاز به جراحی داشته باشند. در صورت برداشتن کامل کیست با جراحی به احتمال زیاد فرد در آینده با عود مجدد رو به رو نخواهد شد. در موارد نادر ممکن است محل برداشتن کیست چربی دچار آلودگی شود که لازم است فرد در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت مانند قرمزی و درد در پوست خود یا بروز تب برای بررسی شرایط با پزشک مشورت کند. اکثر عفونت‌ها با آنتی بیوتیک‌ها از بین می‌روند اما برخی دیگر از آنها در صورت عدم درمان کشنده هستند که لازم است حتما برای مقابله با آن اقدام شود.

هنگام مراجعه به پزشک چه سوالاتی را باید بپرسید؟

• آیا کیست چربی دارم یا با نوع دیگری از کیست مواجه هستم؟
• آیا فکر می‌کنید کیست به طور خود به خودی بر طرف می‌شود یا نیاز به درمان دارد؟
• آیا فکر می‌کنید کیست چربی بزرگتر می‌شود؟
• چه گزینه‌های درمانی را توصیه می‌کنید؟
• آیا باید به متخصص یا جراح مراجعه شود؟
• اگر کیست بعد از عمل دوباره برگشت چه باید کرد؟