تفاوت ناتوانی جنسی و عقیم بودن (نازایی)
ناتوانی جنسی و عقیم بودن هر دو از مشکلاتی هستند که می‌توانند بر سلامت جنسی و توانایی فرزندآوری مرد تاثیر بگذارند اما روش اثر گذاری آنها با یکدیگر متفاوت است. ناتوانی جنسی که در غیر این صورت اختلال نعوظ شناخته میشود، به مشکل در بروز نعوظ یا حفظ آن مربوط میشود. این موضوع میتواند رابطه را دچار مشکل کرده یا آن را غیرممکن کند. عقیم بودن که به آن ناباروری نیز گفته میشود، به عدم توانایی در تولید یا آزادسازی اسپرم اشاره دارد.
در ادامه درباره‌ی این دو وضعیت، علت ایجاد آنها و همچنین نحوه ی درمانشان نکاتی ذکر خواهد شد.
ناتوانی جنسی
بیش از میلیون نفر از مردان آمریکایی اختلال در نعوظ را تجربه کرده اند و با افزایش سن شیوع این موضوع نیز بیشتر میشود. طبق گزارشات از هر ۱۰ مرد بالغ یک نفر در طولانی مدت با مشکلات جدی مواجه خواهد شد. برای اینکه یک مرد نعوظ کامل داشته باشد، چندین اندام مختلف از جمله اندامهای موجود در سیستم عصبی و عضلات و رگهای خونی باید به صورت هماهنگ کار کنند. در صورت بروز مشکل در هر یک از این سیستم فرآیند نعوظ در مردان میتواند دچار مشکل شود.
برخی از دلایل عمده برای اختلال نعوظ عبارتند از:
- بیماریهای قلبی و عروقی
- افسردگی یا سایر اختلالات خلقی
- استرس و اضطراب
- دیابت شیرین
- بیماری پارکینسون یا مولتیپل اسکلروزیس (MS)
- فشار خون بالا یا کلسترول بالا
- داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین یا داروهای کاهش دهنده‌ی فشار خون
- آسیب عصبی
- بیماری پیرونی (بافت اسکار در آلت تناسلی مرد)
- چاقی
- مصرف دخانیات
- سو مصرف الکل یا مواد مخدر
همچنین اختلال نعوظ میتواند در پی جراحی، پرتو درمانی برای درمان سرطان پروستات یا درمانهای بزرگ شدن پروستات (هیپرتروفی خوش خیم پروستات) رخ بدهد. علاوه بر آن میتواند ناشی از مسائل عاطفی مثل استرس، احساس گناه، پریشانی و عزت نفس پایین نیز باشد.
عقیم بودن یا ناباروری
اگر زوج حداقل یک سال برای بارداری تلاش کرده باشد اما همچنان بارداری با موفقیت انجام نشده باشد ممکن است مشکل ناباروری وجود داشته باشد. این مشکل میتواند از هر یک از طرفین یا هردو باهم ناشی شود و تقریبا در یک سوم مواقع این مسئله ناشی از مشکلی است که صرفا به مرد مربوط است.
ناباروری یک مرد میتواند به دلیل مشکلاتی در تولید یا آزاد شدن اسپرم باشد. برخی از دلایل ناباوری در مردان عبارتند از:
- درمانهای سرطانی مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی
- بیماریهایی مانند دیابت
- بزرگ شدن رگهای بیضه (واریکوسل)
- قرار گرفتن در معرض آفت کش ها و دیگر سموم
- سو مصرف الکل
- استفاده از داروهای خاص مانند استروئیدها
- شرایط ژنتیکی مانند فیبروز کیستیک
- آسیب یا جراحی بیضه‌ها یا سایر اندامهای سیستم تولید مثل
- اوریون یا سایر عفونتهایی که باعث آسیب دیدن بیضه‌ها می‌شوند.
- بیماریهای مقاربتی مانند HIV، سوزاک یا کلامیدیا
- انزال رتروگراد، به حالتی گفته میشود که اسپرم به جای اینکه از طریق آلت تناسلی مرد منتقل شود در داخل مثانه جریان پیدا میکند.
- زود انزالی
- بیضه یا بیضه‌های نزول نکرده
- وازکتومی
علاوه بر اینها علت ناباروری ممکن است نامشخص باشد. این به آن دلیل است که اغلب مردانی که با ناباروری مواجه هستند علائم دیگری مانند مشکلات عملکرد جنسی، کاهش میل جنسی، تورم کیسه بیضه و مشکل انزال را نیز دارند.
ناتوانی جنسی چگونه درمان میشود؟
در صورت وجود مشکل در نعوظ نیاز به مراجعه به پزشک و متخصص اورولوژی وجود دارد. اگرچه در بعضی از مردان صحبت در مورد ناتوانی جنسی ممکن است دشوار باشد، اما تحت درمان قرار گرفتن بسیار مهم است. اگر این مشکل بدون درمان ادامه پیدا کند می-تواند رابطه را دچار مشکل کرده و مانع بچه دار شدن زوج شود. پس از مراجعه ابتدا پزشک معاینات جسمی را انجام داده و سپس ممکن است آزمایشهای آزمایشگاهی (مانند سطح تستوسترون، HbA۱c، لیپید ناشتا) را برای یافتن بیماریهایی مانند دیابت، بیماری قلبی یا مشکلات هورمونی که میتواند باعث اختلال در نعوظ شود را درخواست کند. بر اساس نتایج این آزمایشات پزشک برنامه‌ی درمانی را پیشنهاد خواهد کرد. در بعضی از موارد ایجاد چند تغییر در سبک زندگی برای درمان کافی خواهد بود که از جملهی آنها به این موارد میتوان اشاره کرد:
- ورزش منظم
- کاهش وزن
- ترک سیگار
- قطع مصرف الکل
همه‌ی این تغییرات در سبک زندگی میتواند به درمان وضعیت کمک کند. در صورت عدم موفقیت این روش‌ها پزشک ممکن است دارویی (به عنوان مهارکنندهی فسفو دی استراز-۵) تجویز کند که جریان خون به آلت تناسلی را افزایش داده تا منجر به نعوظ گردد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
همه این داروها خطراتی را به همراه دارند به خصوص اگر فرد به نارسایی قلبی یا دیگر بیماریهای قلبی مبتلا بوده، داروهای نیترات مصرف کند یا فشار خون پایین داشته باشد. در نتیجه ارائه‌ی شرح حال و ومشورت با پزشک برای یافتن بهترین درمانهای دارویی ضروی میباشد.
داروی دیگری که برای درمان اختلال نعوظ مورد استفاده قرار میگیرد آلپروستادیل است که همان درمان پروستاگلاندین E۱ میباشد. این دارو یا به صورت تزریقی یا به عنوان شیاف در آلت تناسلی قرار گرفته و ایجاد نعوظ میکند که تا یک ساعت به طول می‌انجامد.
اگر درمان دارویی مناسب فرد نباشد، پمپ‌های آلت تناسلی یا کاشت ممکن است کمک کننده باشد. علاوه بر این گاهی مشکل گاهی میتواند ناشی از یک مسئله عاطفی باشد که مراجعه به مشاور گزینهی مناسبی خواهد بود تا به این وسیله بتوان با مواردی که دستیابی به نعوظ را برای فرد دشوار کرده است کنار بیاید. در بعضی از این جلسات لزوم همراهی همسر فرد نیز وجود دارد.
عقیم بودن و نازایی چگونه درمان میشود؟
اگر زوجی حداقل یک سال برای بارداری تلاش کرده باشد اما بارداری هنوز اتفاق نیوفتاده باشد لزوم مراجعه به پزشک وجود دارد. برخی از آزمایشات مورد استفاده برای تشخیص ناباروری در مردان شامل موارد زیر است:
- آزمایش خون برای بررسی سطح هورمونها
- آزمایش ژنتیک
- آنالیز مایع منی ( تجزیه و تحلیل با هدف بررسی تعداد و تحرک اسپرم)
- سونوگرافی بیضه ها یا نمونه برداری از بیضه‌ها
درمان در فرد بستگی به این دارد که چه مشکلی عامل بروز ناباروری بوده است. چندین گزینهی درمانی برای ناباوری وجود دارد که از میان آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان جایگزینی هورمونی
- جراحی برای ترمیم مشکل فیزیکی در بیضه‌ها
- درمانهایی که به منظور بهبود عفونت یا بیماریهایی که باعث ناباوری میشود، انجام می‌گیرند.
علاوه بر اینها لقاح آزمایشگاهی یا لقاح مصنوعی ( که در طی آن اسپرم به داخل دهانه رحم یا رحم تزریق میشود) از روشهایی هستند که برای رسیدن به درمان ناباروری از آنها استفاده میشود.
بحث درباره‌ی ناتوانی جنسی و ناباوری حتی با پزشک ممکن است با دشواری همراه باشد اما بیان شرایط میتواند به بهبود زندگی جنسی فرد کمک کرده و با استفاده از روشهای درمانی به حصول نتیجه منتهی شود.
