خواص رازیانه

رازیانه، یک گیاه خوراکی و دارویی است. گیاه رازیانه سبز با گلهای زرد است؛ هم ساقه و هم بذر گیاه رازیانه طعم ملایم و شیرینی دارد اما طعم و مزه بذرها به دلیل وجود روغن های اساسی از شیرینی بیشتری برخوردار است. رازیانه و دانه های آن جدا از کاربردهای فراوانی که در آشپزی دارند؛ به علت اثرات آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد باکتری که دارند برای سلامتی بسیار مفید هستند. ما در این بخش ۱۰ مزیت رازیانه و دانه های رازیانه را آورده ایم.

مواد مغذی و ارزش غذایی رازیانه

رازیانه و دانه های آن مملو از مواد مغذی هستند. میزان مواد مغذی در یک فنجان رازیانه برابر است با:

همانطور که می بینید هم دانه های خشک رازیانه و گیاه تازه آن مقدار کالری کمی دارند اما سرشار از مواد مغذی هستند. ساقه رازیانه تازه منبع خوبی از ویتامین C ، یک ویتامین محلول در آب برای سلامت ایمنی، ترمیم بافت و سنتز کلاژن است. ویتامین C همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی در بدن عمل می کند و از آسیب سلولی ناشی از مولکول های ناپایدار به نام رادیکال های آزاد محافظت می کند. ساقه و دانه ها حاوی ماده معدنی منگنز هستند که برای فعال سازی آنزیم، متابولیسم، محافظت از سلول، رشد استخوان، تنظیم قند خون و ترمیم زخم بسیار لازم و ضروری است. جدا از منگنز، رازیانه و دانه های آن حاوی مواد معدنی دیگری جمله پتاسیم، منیزیم و کلسیم است که برای سلامت استخوان ها بسیار لازم و ضروری است.

رازیانه و آنتی اکسیدان

شاید چشمگیرترین فایده رازیانه آنتی اکسیدان ها و ترکیبات گیاهی قوی موجود در آن باشد. تحقیقات نشان داده است که اسانس این گیاه حاوی بیش از ۸۷ ترکیبات مفید از جمله آنتی اکسیدان های پلی فنول رزمارینیک اسید، اسید کلروژنیک، کوئرستین و آپیژنین است. آنتی اکسیدان های پلی فنول عوامل ضد التهابی قوی هستند که تأثیرات مفیدی بر سلامتی دارند. مطالعات نشان می دهد افرادی که رژیم های غذایی غنی از این آنتی اکسیدان ها را دارند در معرض خطر بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی، چاقی، سرطان، بیماری های عصبی و دیابت نوع ۲ نیستند. مطالعاتی که بر روی حیوانات انجام شد نشان داد که این ترکیب آلی استآنتول دارای خواص ضد سرطانی، ضد میکروبی، ضد ویروسی و ضد التهابی است.

رازیانه و کاهش فشارخون

نیترات موجود در رازیانه می تواند به تنظیم فشار خون کمک کند.

کاهش مصرفسدیم برای کاهش فشار خون ضروری است، اما افزایش دریافت پتاسیم ممکن است به همان اندازه مهم باشد زیرا پتاسیم در گشاد شدن عروق، گشاد شدن و انقباض عروق خونی نقش دارد. بنابراین توصیه می شود که روزانه هر فرد پتاسیم مورد نیاز خود را که حدود ۴۷۰۰ میلی گرم است، تامین کند. علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد پتاسیم، کلسیم و منیزیم به طور طبیعی فشار خون را کاهش می دهند. همه اینها در رازیانه وجود دارد.

نیترات های موجود در رازیانه و سایر غذاها دارای خواص گشادکنندگی عروق و محافظت از عروق هستند. به همین دلیل، آنها به کاهش فشار خون و محافظت از قلب کمک می کنند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که سطح فشار خون پس از مصرف مکمل‌های نیترات کاهش یافته است.

رازیانه و کاهش اشتها و کمک به لاغری

گیاه رازیانه نه تنها می تواند به غذاهای شما عطر و طمع ببخشد بلکه به کاهش اشتها نیز کمک می کند. فیبر غذایی عامل مهمی در مدیریت وزن است و به عنوان یک عامل حجیم کننده در سیستم گوارش عمل می کند. ترکیبات آن احساس سیری را افزایش داده و اشتها را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود فرد برای مدت طولانی‌تری احساس سیری کند و در نتیجه کالری دریافتی کلی را کاهش دهد.

یک مطالعه در ۹ خانم نشان داد؛ افرادی که قبل از غذا دمنوش رازیانه (به مقدار ۲۵۰ میلی لیتر) می نوشند، احساس گرسنگی کمتری دارند و در طول وعده غذایی کالری کمتری مصرف می کنند. آنتول، یکی از اجزای اصلی در رازیانه است که در کاهش اشتها تاثیر زیادی دارد. با این اوصاف، مطالعه دیگری بر روی ۴۷ خانم نشان داد کسانی که ۳۰۰ میلی گرم عصاره رازیانه را به مدت ۱۲ هفته و روزانه مصرف کردند، در مقایسه با گروه دارونما، کاهش وزن قابل توجهی داشته اند.

رازیانه و سلامت قلب

خوردن رازیانه و دانه های آن ممکن است به چندین دلیل برای سلامت قلب مفید باشد. دانه های رازیانه دارای فیبر هستند؛ فیبر یک ماده مغذی است که در کاهش برخی از عوامل خطر بیماری های قلبی مانند کلسترول بالا تاثیر زیادی دارد. تحقیقات نشان داده است که به ازای مصرف هر ۷ گرم فیبر اضافی در روز ، خطر بیماری قلبی ۹٪ کاهش می یابد. رازیانه و دانه های آن همچنین حاوی مواد مغذی مانند منیزیم ، پتاسیم و کلسیم هستند که نقش مهمی در سلامت قلب دارند. گنجاندن منابع غنی از پتاسیم در رژیم غذایی ممکن است به کاهش فشار خون بالا که یک عامل خطر برای بیماری قلبی است کمک کند.

رازیانه و سرطان 

مجموعه گسترده ایی از ترکیبات گیاهی قدرتمند در رازیانه به محافظت در برابر بیماری های خاص، از جمله سرطان ها کمک می کنند. به عنوان مثال، مشخص شده است که آنتول یکی از اصلی ترین ترکیبات فعال در دانه رازیانه دارای خواص مبارزه با سرطان است .یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که آنتول رشد سلولی را سرکوب می کند و باعث آپوپتوز یا مرگ سلولی برنامه ریزی شده در سلولهای سرطانی در انسان می شود. همچنین مطالعات حیوانی نشان می دهد که عصاره دانه ها ممکن است از ایجاد سرطان پستان و کبد محافظت کند. اگرچه این نتایج امیدوار کننده است اما قبل از آنکه رازیانه یا عصاره آن به عنوان یک درمان جایگزین برای سرطان توصیه شود، مطالعات انسانی بیشتری مورد نیاز است.

رازیانه در دوران شیردهی

ثابت شده است که رازیانه به افزایش شیر کمک می کند. تحقیقات نشان می دهد مواد خاصی که در رازیانه وجود دارد، مانند دیانتول و فتوآنتول، به افزایش شیر در مادران شیرده کمک می کند. رازیانه ترشح شیر و سطح پرولاکتین خون را افزایش دهد؛ هورمونی که به بدن سیگنال تولید شیر را می دهد.

با وجود این همه مزایا، عوارض جانبی مانند افزایش وزن کم و مشکلات تغذیه در نوزادانی که مادران آنها دمنوش رازیانه نوشیده اند نیز گزارش شده است. به همین دلایل، زنان شیرده قبل از استفاده از رازیانه برای افزایش شیر باید با پزشک مشورت کنند.

رازیانه و افزایش جذب آهن

کمبود آهن یکی از رایج ترین کمبودهای مواد مغذی در جهان است که حدود ۲ میلیارد نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند؛ همچنین علت اصلی کم خونی است. مصرف غذاهای سرشار از ویتامین C مانند رازیانه با غذاهای غنی از آهن می تواند توانایی جذب آهن در بدن را بهبود بخشد. بنابراین در دوران قاعدگی می تواند مفید باشد.

رازیانه و سندرم پیش از قاعدگی

برخی تحقیقات نشان داده اند که عصاره رازیانه ممکن است، اثرات سندرم پیش از قاعدگی (PMS) را کاهش دهد.

خواص رازیانه و پوست

رازیانه خام منبع عالی ویتامین C است. ویتامین C برای کلاژنسازی بسیار لازم است و همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان برای جلوگیری از آسیب های ناشی از آفتاب و آلودگی تاثیر دارد. ویتامین C همچنین توانایی کلاژن را برای صاف کردن چین و چروک و به بهبود بافت کلی پوست کمک می کند.

سایر خواص رازیانه

گذشته از مزایای ذکر شده در بالا ، رازیانه و دانه های آن ممکن است به روش هایی برای سلامتی مفید باشند؛ مانند:

1. خاصیت ضد باکتری دارد. مطالعات نشان می دهد که عصاره رازیانه از رشد باکتریها و مخمرهای بالقوه مضر مانند اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس و کاندیدا آلبیکنس جلوگیری می کند.
2. التهاب را کاهش می دهد .آنتی اکسیدان های قوی موجود در رازیانه مانند ویتامین C و کوئرستین می تواند به کاهش التهاب کمک کند.
3. برای سلامت روان مفید است. مطالعات حیوانی نشان داده است که عصاره رازیانه ممکن است کاهش حافظه مربوط به پیری را کنترل کند.
4. علائم یائسگی را برطرف می کند . مروری بر ۱۰ مطالعه نشان داد که رازیانه می تواند عملکرد جنسی و رضایت را در زنان یائسه بهبود بخشد ، همچنین گرگرفتگی، خارش واژن، خشکی، درد در هنگام رابطه جنسی و اختلالات خواب را تسکین دهد.
5. به هضم منظم کمک می کند. فیبر موجود در رازیانه به جلوگیری از یبوست کمک می کند و نظم را برای یک دستگاه گوارش سالم تقویت می کند.
6. به سلامت استخوان ها کمک می کند.
7. به ایمنی بدن کمک می کند. به نظر می رسد سلنیوم موجود در رازیانه تولید سلول های T کشنده را تحریک می کند. این نشان می دهد که می تواند پاسخ ایمنی به عفونت را بهبود بخشد.

توجه به این نکته مهم است که در بسیاری از این مطالعات از دوزهای غلیظ گیاه استفاده شده است و بعید است که خوردن مقدار کمی رازیانه یا دانه های آن مزایای یکسانی داشته باشد.

موارد احتیاط در مصرف رازیانه

• اگرچه مصرف رازیانه و دانه های آن در حد متوسط ایمن است، اما عوارضی در مورد مصرف زیاد و غلیظ رازیانه وجود دارد. به عنوان مثال، رازیانه دارای خواص استروژنی قوی است، به این معنی که مانند هورمون استروژن عمل می کند. اگرچه این ممکن است به تسکین علائم یائسگی کمک کند، اما ممکن است برای زنان باردار ایمن نباشد. همچنین مطالعه ای که تراتوژنیک بودن اسانس رازیانه را ارزیابی کرد، نشان داد که دوزهای بالا ممکن است اثرات سمی بر سلولهای جنین داشته باشد .
• رازیانه همچنین ممکن است با داروهای خاصی از جمله قرص های استروژن و داروهای خاص سرطان تداخل داشته باشد، بنابراین همیشه قبل از استفاده از دوزهای بالا با پزشک صحبت کنید.
• برخی ادویه ها، از جمله گشنیز، رازیانه و تره فرنگی، ممکن است در برخی افراد واکنش های شدید آلرژیک ایجاد کند. کسانی که به این ادویه جات حساسیت دارند نباید آنها را بخورند.
• مقادیر بالای پتاسیم در بدن می تواند خطر جدی برای افرادی که آسیب کلیوی دارند یا کلیه هایی که عملکرد کامل ندارند، باشد کلیه های آسیب دیده ممکن است نتوانند پتاسیم اضافی را از خون فیلتر کنند و این می تواند کشنده باشد.
• لازم به یادآوری است که یک ماده غذایی نمی تواند از بیماری جلوگیری کرده و سلامت عمومی را بهبود بخشد، اما یک رژیم غذایی متنوع و مغذی می تواند به شما کمک کند.