پیوند قلب

پیوند قلب عملی است که در آن قلب بیمار و نارسا با قلب اهداکننده سالم‌تری جایگزین می‌شود. پیوند قلب یک گزینه درمانی برای افرادی است که در مراحل پایانی نارسایی قلبی هستند و معمولاً برای افرادی که وضعیت آنها با داروها یا سایر جراحی ها به اندازه کافی بهبود نیافته است و یا بهبودی آنها با روش های کمتر تهاجمی موفق نبوده است، این درمان درخواست می شود. بیمار برای قرار گرفتن در لیست پیوند قلب باید شرایط لازم را برای کاندیدای پیوند شدن را دارا باشد.

 پیوند قلب یک عمل بزرگ است و درصد موفقیت پیوند قلب و طول عمر بیماران پیوند قلبی به مراقبت های بعد از عمل آنها بستگی دارد تا به اصطلاح پس زدن قلب اتفاق نیفتد.

چه کسانی پیوند قلب می شوند؟

کاندیدای پیوند قلب کسانی هستند که به دلایل مختلفی دچار بیماری قلبی یا نارسایی قلبی شده اند، از جمله:

• ضعیف شدن عضله قلب (کاردیومیوپاتی)
• بیماری عروق کرونر
• بیماری دریچه قلب
• مشکل قلبی که با آن فرد متولد می شود (نقص مادرزادی قلب)
• ریتم‌های غیرطبیعی خطرناک قلب (آریتمی‌های بطنی) که با درمان‌های دیگر کنترل نمی‌شوند.
• پیوند قلب قبلی ناموفق
• در کودکان، نارسایی قلبی اغلب ناشی از نقص مادرزادی قلب یا کاردیومیوپاتی است.

حتی اگر یکی از این شرایط را داشته باشید، باز هم عوامل بیشتری وجود دارد که برای تعیین نامزدی شما استفاده می شود. موارد زیر نیز در نظر گرفته خواهد شد:

• سن . اکثر دریافت کنندگان قلب بالقوه باید زیر ۶۵ سال سن داشته باشند.
• سلامت کلی و نارسایی اندام های متعدد. سرطان یا سایر شرایط پزشکی جدی در کبد و کلیه ها ممکن است شما را از لیست پیوند خارج کند.
• نگرش فرد. فرد باید متعهد به تغییر سبک زندگی خود باشد. که شامل ورزش کردن، تغذیه سالم و ترک سیگار در صورت سیگار کشیدن است.

اگر مصمم هستید که کاندیدای ایده آل برای پیوند قلب باشید، تا زمانی که قلب اهدایی که با نوع خون و بافت شما مطابقت داشته باشد در لیست انتظار قرار می گیرید.

تخمین زده می شود که هر سال تعداد کمی قلب اهدا کننده با قابلیت پیوند اهدا می شود. با این حال، در هر زمان بیشتر از این تعداد در لیست انتظار پیوند قلب هستند. هنگامی که قلب پیدا می شود، جراحی در اسرع وقت انجام می شود در حالی که عضو هنوز زنده است. این معمولا در عرض چهار ساعت است.

اما روند آماده سازی فرد برای پیوند قلب اغلب هفته ها یا ماه ها قبل از دریافت قلب اهدایی آغاز می شود.

طول عمر بیماران پیوند قلب

میزان بقای افرادی که پیوند قلب انجام داده‌اند با توجه به وضعیت سلامت کلی آنها متفاوت است، اما میانگین آن همچنان بالاست. رد پیوند دلیل اصلی کوتاه شدن طول عمر است. تخمین زده می شود که میزان بقای کلی افراد پس از پیوند قلب حدود ۸۸ درصد پس از یک سال و ۷۵ درصد پس از پنج سال است.

خطرات و عوارض  پیوند قلب

علاوه بر خطرات جراحی قلب باز که شامل: خونریزی، عفونت و لخته شدن خون می شود، خطرات پیوند قلب شامل موارد زیر است:

۱. رد پیوند قلب

رد قلب اهدا کننده یکی از مهم ترین خطرات پس از پیوند قلب این است که بدن فرد قلب اهدا کننده را رد کند.

سیستم ایمنی فرد ممکن است قلب اهدا کننده شما را به عنوان یک جسم خارجی ببیند و سعی کند آن را پس بزند و می تواند به قلب آسیب برساند. هر گیرنده پیوند قلب داروهایی را برای جلوگیری از پس زدن دریافت می کند (سرکوب کننده های ایمنی) و در نتیجه، میزان پس زدن همچنان کاهش می یابد. گاهی اوقات، در صورت بروز تغییر در داروها، رد دارو متوقف می شود.

برای کمک به جلوگیری از رد، بسیار مهم است که همیشه داروها طبق تجویز مصرف شوند و مرتب ویزیت صورت گردد.

رد اپیوند غلب بدون علائم رخ می دهد. برای تعیین اینکه آیا بدن فرد قلب جدید را رد می کند یا خیر، در طول سال اول پس از پیوند، بیوپسی قلب مکرر خواهید داشت. پس از آن، فرد اغلب نیازی به بیوپسی نخواهید داشت.

در طول بیوپسی، یک لوله در رگ گردن یا کشاله ران شما وارد شده و به سمت قلب هدایت می شود. یک دستگاه بیوپسی از طریق لوله اجرا می شود تا نمونه کوچکی از بافت قلب گرفته شود که در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرد.

۲. شکست پیوند قلب

شکست پیوند اولیه، شایع ترین علت مرگ در چند ماه اول پس از پیوند است، به این صورت که قلب اهدا کننده کار نمی کند.

شکست پیوند ممکن است به دلیل ضخیم و سخت شدن دیواره‌های رگ‌های قلب شود که منجر به واسکولوپاتی آلوگرافت قلبی می شود. همچنین می تواند گردش خون را در قلب دشوار کند و حتی می تواند باعث حمله قلبی، نارسایی قلبی، آریتمی قلبی یا مرگ ناگهانی قلبی شود.

۳. عوارض جانبی دارویی

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی که باید تا آخر عمر مصرف شوند می توانند باعث آسیب جدی کلیه و سایر مشکلات دیگر شوند.

آماده سازی برای عمل پیوند قلب

اگر پزشک پیوند قلب را توصیه کند، احتمالاً برای ارزیابی به مرکز پیوند قلب ارجاع خواهید شد. یا می توانید به تنهایی یک مرکز پیوند را انتخاب کنید. بیمه درمانی خود را بررسی کنید تا ببینید کدام مراکز پیوند تحت پوشش بیمه شما هستند.

همچنین باید بررسی کنید که آیا یک مرکز پیوند خدمات دیگری را که ممکن است نیاز داشته باشید ارائه می دهد یا خیر. اینها شامل هماهنگی گروه‌های پشتیبانی، کمک به آماده سای عمل، کمک برای یافتن مسکن محلی برای دوره بهبودی یا هدایت فرد به سازمان‌هایی است که می‌توانند به این نگرانی‌ها کمک کنند.

پس از تصمیم گیری در مورد یک مرکز، باید یک ارزیابی داشته باشید تا ببینید آیا واجد شرایط پیوند هستید یا خیر. ارزیابی بررسی خواهد کرد که آیا فرد:

• بیماری قلبی دارد که پیوند برای او بهتر است؟ یا سایر گزینه های درمان کمتر تهاجمی برای او بهتر است؟
• به اندازه کافی سالم هست که تحت عمل جراحی و درمان های پس از پیوند قرار بگیرد؟
• آیا اگر فرد سیگار می کشید، حاضر به ترک آن است؟
• مایل و قادر به پیروی از برنامه پزشکی که برای او تجویر می شود، هست؟
• از نظر احساسی می تواند تا یافته شدن قلب مناسب منتظر بماند؟
• شبکه حمایتی از خانواده و دوستان دارد تا در این زمان پر استرس به او کمک کنند؟

قرار گرفتن در لیست انتظار پیوند قلب

اگر تیم پزشکی مرکز پیوند تشخیص دهد که کاندید مناسبی برای پیوند قلب هستید، مرکز فرد را در لیست انتظار قلب قرار می دهد. انتظار می تواند طولانی باشد زیرا تعداد افرادی که به قلب نیاز دارند بیشتر از اهدا کنندگان هستند. قلب مناسب از روی  جثه، گروه خونی و میزان بیماری فرد انتخاب می شود.

در حالی که در لیست انتظار هستید، یک تیم پزشکی قبل از پیوند، قلب و سایر اندام‌های بیما را زیر نظر گرفته و درمان را در صورت لزوم تنظیم می‌کند. این تیم به فرد کمک می کند تا با خوب غذا خوردن و فعال بودن، قلب را تا رسیدن به عمل پیوند قلب حفظ کند.

اگر در حین انتظار برای دریافت قلب اهداکننده، درمان دارویی از اندام های حیاتی حمایت نکند، ممکن است پزشکان توصیه کنند که در زمانی که منتظر عضوی اهداکننده هستید، دستگاهی برای حمایت از قلبتان کاشته کنید. این دستگاه ها به دستگاه های کمکی بطنی (VAD) معروف هستند. این دستگاه‌ها  فرصت لازم را به فرد تا پیدا شدن قلب اهدایی می دهند.

روش انجام  پیوند قلب

عمل پیوند قلب تقریباً چهار ساعت طول می کشد. در طول این مدت، شما را بر روی یک دستگاه قلب-ریه قرار می‌دهید تا خون در سراسر بدن شما در گردش باشد.

جراح یک برش در قفسه سینه ایجاد می کند. جراح استخوان سینه را جدا می کند و قفسه سینه را باز می کند تا بتواند قلب را عمل کند.

جراح قلب را برمی دارد و منافذ ورید ریوی و دیواره پشتی دهلیز چپ دست نخورده باقی می ماند. سپس جراح  قلب اهدا کننده را در جای خود قرار می دهد و رگ‌های خونی اصلی فرد را به قلب اهداکننده متصل و بخیه می‌کند. قلب جدید اغلب با بازیابی جریان خون شروع به تپیدن می کند. گاهی اوقات برای ایجاد ضربان صحیح قلب اهداکننده به شوک الکتریکی نیاز است.

برای کمک به کنترل درد پس از جراحی به فرد دارو داده می شود. همچنین یک دستگاه تنفس مصنوعی برای کمک به تنفس و لوله هایی در قفسه سینه برای تخلیه مایعات از اطراف ریه ها و قلب خواهد داشت. پس از جراحی، مایعات و داروها را نیز از طریق لوله های داخل وریدی (IV) دریافت خواهد کرد.

هنگامی که پزشک قلب اهداکننده را در جای خود بخیه زد و قلب شروع به تپیدن کرد، از دستگاه قلب و ریه خارج خواهید شد. در بیشتر موارد، قلب جدید به محض بازگرداندن جریان خون به آن شروع به تپیدن می کند. گاهی اوقات شوک الکتریکی برای تحریک ضربان قلب لازم است.

پس از پیوند قلب 

پس از پایان عمل جراحی، فرد را به بخش مراقبت های ویژه (ICU) می برند. فرد به طور مداوم تحت نظر خواهید بود، داروهای ضد درد داده می شود، و لوله هایی برای خارج کردن مایع اضافی از حفره قفسه سینه، قرار داده می شوند.

پس از یک یا دو روز اول پس از عمل، به احتمال زیاد از ICU منتقل خواهید شد. با این حال، در حالی که به بهبودی ادامه می دهید، در بیمارستان می مانید. اقامت در بیمارستان بر اساس میزان بهبودی فردی شما از یک تا سه هفته متغیر است.

فرد گیرنده قلب از نظر عفونت تحت نظر خواهد بود و مدیریت دارویی آغاز خواهد شد. داروهای ضد رد برای اطمینان از اینکه بدن عضو اهدا کننده را پس نمی زند، بسیار مهم هستند. ممکن است بیمار به یک واحد یا مرکز توانبخشی قلبی ارجاع داده شود.

بهبودی پس از پیوند قلب می تواند یک فرآیند طولانی باشد. برای بسیاری از افراد، بهبودی کامل می تواند تا شش ماه طول بکشد.

بهبودی پس از پیوند قلب

ابتدا چند روز در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) می‌مانید، سپس به یک اتاق معمولی بیمارستان منتقل می‌شوید. به احتمال زیاد یک یا دو هفته در بیمارستان خواهید ماند. مدت زمانی که در ICU و در بیمارستان سپری می شود از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

پس از خروج از بیمارستان، تیم پیوند در مرکز پیوند سرپایی فرد را تحت نظر خواهند داشت. به دلیل فراوانی و شدت نظارت، بسیاری از افراد در سه ماه اول در نزدیکی مرکز پیوند می مانند. پس از آن، بازدیدهای بعدی کمتر انجام می شود و رفت و آمد راحت تر است.

همچنین برای هر گونه علائم یا نشانه های رد پیوند، مانند تنگی نفس، تب، خستگی، دفع نکردن زیاد ادرار یا افزایش وزن، تحت نظر خواهید بود. مهم است که در صورت مشاهده علائم یا علائم رد یا عفونت به تیم پیوند خود اطلاع دهید.

برای تعیین اینکه آیا بدن قلب جدید را رد می کند یا خیر، در چند ماه اول پس از پیوند قلب، زمانی که احتمال رد شدن قلب وجود دارد، مکرر بیوپسی قلب خواهید داشت. تعداد بیوپسی های تجویز شده به مرور با گذشت زمان کاهش می یابد.

در طول بیوپسی قلب، پزشک لوله ای را در رگ گردن یا کشاله ران شما وارد کرده و آن را به سمت قلب هدایت می کند. پزشک یک دستگاه بیوپسی را از طریق لوله برای برداشتن یک نمونه کوچک از بافت قلب را داخل می برد، سپس نمونه در آزمایشگاه بررسی می‌شود.

پس از انجام پیوند قلب، باید چندین مراقبت طولانی مدت انجام دهید. که شامل:

مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی

این داروها فعالیت سیستم ایمنی شما را کاهش می دهند تا از حمله به قلب اهدایی شما جلوگیری کنند. برخی از این داروها را تا آخر عمر مصرف خواهید کرد.

از آنجایی که سرکوب‌کننده‌های ایمنی بدن شما را در برابر عفونت آسیب‌پذیرتر می‌کنند، پزشک ممکن است داروهای ضد باکتری، ضد ویروسی و ضد قارچی را نیز تجویز کند. برخی داروها می توانند شرایطی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، سرطان یا دیابت را بدتر کنند - یا خطر ابتلا را افزایش دهند.

با گذشت زمان، با کاهش خطر رد، دوز و تعداد داروهای ضد رد را می توان کاهش داد.

مدیریت داروها، درمان ها و برنامه مراقبت مادام العمر. پس از پیوند قلب، مصرف تمام داروهای خود طبق دستور پزشک و پیروی از یک برنامه مراقبت مادام‌العمر حیاتی است.

ممکن است پزشک در مورد سبک زندگی‌تان دستورالعمل‌هایی مانند استفاده از کرم ضد آفتاب، عدم استفاده از محصولات تنباکو، ورزش کردن، خوردن یک رژیم غذایی سالم و مراقبت های لازم برای جلوگیری از عفونت را به شما بدهد.

تمام دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید، به طور منظم برای ویزیت و چک آپ به پزشک مراجعه کنید.و در صورت داشتن علائم یا عوارض به پزشک اطلاع دهید.

بهتر است یک برنامه روزانه برای مصرف داروهای خود تنظیم کنید تا فراموش نکنید. در صورت نیاز به مراقبت های پزشکی اورژانسی، لیستی از تمام داروهای خود را همیشه همراه خود داشته باشید و هر بار که  یک داروی جدید تجویز می شود، مصرف ان را به پزشکان دیگر خود اطلاع دهید.

توانبخشی قلبی.

شامل ورزش و آموزش برای کمک به بهبود سلامت و بهبودی پس از پیوند قلب می شود. ممکن است فرد توانبخشی قلبی، را  قبل از مرخص شدن از بیمارستان شروع کند، توانبخشی کمک می کند تا قدرت خود را بازیابید و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.