علت خواب رفتن دست در شب چیست؟
احساس خواب رفتن دست و گزگز معمولاً بدون درد است، اما قابل توجه می باشد. احساس خوابیدگی، بی حسی یا گزگز شبیه احساسی است که هنگام ضربه به استخوان آرنج ایجاد می شود. وقتی این اتفاق برای بازو یا قسمت دیگر بدن شما می افتد، گفته می شود که اندام شما "به خواب رفته" است. این خواب رفتگی می تواند در هر زمان از روز یا شب هنگام نشستن یا خوابیدن اتفاق بیفتد. اما خواب رفتن دست در خواب و شب ها می تواند به دلایل مختلفی از جمله کمبود ویتامین ها، دیابت و ... باشد.
آیا خواب رفتن دست عادی است؟
این احساس یک احساس غیرمعمول نیست و اکثر مردم در زمان هایی آن را تجربه می کنند. هر چند گاهی ممکن است این احساس برای مدتی غیرمنتظره است یا همراه با علائم دیگر رخ دهد. اگر این اتفاق همراه با علائم عجیب دیگری رخ داد، باید با پزشک مشورت کنید. این احساس ممکن است نشان دهنده یک مشکل پزشکی باشد.
علت خواب رفتن یا بیحسی دست
شرایطی که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارند، مانند مولتیپل اسکلروزیس و سکته مغزی نیز می توانند باعث بروز پارستزی شود. تومورها، به ویژه آن هایی که در مغز یا ستون فقرات قرار دارند نیز ممکن است باعث تحریک این خواب رفتگی شوند.
- شرایط حاکم بر مغز و سیستم عصبی
- اسپوندیلوز گردنی
- سندرم گیلن باره
- سندروم های پارانئوپلاستیک سیستم عصبی
- نوروپاتی محیطی
- آسیب نخاعی
- سکته
- ضربه محکم یا صدمات بیش از حد
- آسیب شبکه بازویی
- سندرم تونل کوبیال
- یخ زدگی یا سرمای بیش از حد
- مصرف الکل
- آمیلوئیدوز (تجمع پروتئین های غیر طبیعی در اندام ها)
- دیابت
- اسکلروز چندگانه
- بیماری رینود
- سندروم شوگرن
- بیماری های عفونی
- بیماری لایم
- سفلیس
- عوارض جانبی دارویی
- عوارض جانبی شیمی درمانی یا داروهای HIV
- کیست گانگلیون
- واسکولیت
- کمبود ویتامین B12
پارستزی یا خواب رفتگی
این احساس خواب رفتگی و سوزن و سوزن شدن بعد از آن به پارستزی معروف است. بیشتر اوقات، علت آن بسیار ساده است. اگر روی بازوی خود دراز بکشید یا به آن فشار بیاورید ممکن است اتفاق بیفتد. این کار باعث می شود خون به درستی به اعصاب شما نرسد. موقعیت نامناسب ممکن است منجر به فشار مستقیم بر روی عصب شود. اعصاب با ایجاد گزگز لحظه ای در مقابل کمبود جریان خون یا نیشگون گرفتن واکنش نشان می دهند. در واقع بی حسی دست معمولاً به دلیل آسیب، تحریک یا فشرده شدن یکی از اعصاب یا شاخه یکی از اعصاب بازو و مچ دست ایجاد می شود.
اگر با این احساس از خواب بیدار شدید، دستتان را تکان دهید تا این فشار کاهش یابد و اندام شما به طور کلی "بیدار خواهد شد"، و احساس سوزن سوزن شدن متوقف می گردد.
پارستزی مزمن بیشتر ممکن است نشانه ای از یک مسئله پزشکی اساسی باشد. شرایط احتمالی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
کمبود ویتامین B
انواع مختلفی از ویتامین B در بدن وجود دارد که همه آن ها به حفظ سلامت سلول ها کمک می کنند و انرژی فرد را حفظ می نمایند. اگرچه بسیاری از افراد از طریق رژیم غذایی خود به اندازه کافی ویتامین B دریافت می کنند ، اما برخی از افراد برای تأمین مقدار توصیه شده روزانه خود نیز نیاز به مکمل دارند.
اگر ویتامین B کافی از رژِیم روزانه خود دریافت نمی کنید ، ممکن است پارستزی را تجربه کنید. این مشکل در بزرگسالان، گیاه خواران، افرادی که بیش از حد الکل مصرف می کنند، افراد مبتلا به کم خونی شدید و خفیف دیده می شود.
تورم
جمع شدن آب می تواند در اثر موارد مختلفی در بدن ایجاد شود، از جمله مصرف زیاد نمک و نوسان سطح هورمون ها در دوران قاعدگی خانم ها. این اتفاق می تواند باعث ایجاد تورم در سراسر بدن شود. گاهی این تورم می تواند گردش خون را مختل کرده و احساس سوزن سوزن شدن در منطقه آسیب دیده را ایجاد کند.
سندرم تونل کارپال
اگر بی حسی یا سوزن سوزن شدن بر روی دست شما نیز تأثیر بگذارد، ممکن است به دلیل سندرم تونل کارپال باشد. این امر هنگامی اتفاق می افتد که عصب مدیان فشرده یا مسدود شود انجام مکرر حرکاتی مانند تایپ کردن روی صفحه کلید یا کار با ماشین آلات می تواند باعث تحریک و بروز آن شود.
نوروپاتی محیطی
اگر دیابت دارید و به طور مرتب پارستزی را تجربه می کنید، ممکن است این مشکل در اثر آسیب عصبی ایجاد شود. این آسیب، نوروپاتی محیطی نامیده می شود و به طور مداوم به دلیل بالا رفتن سطح قند خون ایجاد می گردد.
دیابت
بیماری هایی که بر روی اعصاب محیطی تأثیر می گذارند، مانند دیابت، می توانند باعث بی حسی شوند، اگرچه با دیابت، علائم مشابه معمولاً در پاهای شما بروز می کند.
مشکلات مغزی- نخاعی
به طور غیرمعمول، بی حسی ممکن است به دلیل مشکلات مغزی یا نخاعی ایجاد شود، اگرچه در چنین مواردی ضعف بازو یا دست یا از دست دادن عملکرد نیز رخ می دهد. این بی حسی به تنهایی معمولاً با اختلالات بالقوه تهدید کننده زندگی، مانند سکته مغزی یا تومورها همراه نیست.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر بیحسی در دست ها بیش از حد ادامه دار شد، یا اگر باعث درد یا ناراحتی قابل توجهی در دست و پای شما می شود، باید با پزشک مشورت کنید. همچنین اگرعلائم دیگری همراه با پارستزی را تجربه کردید، باید فوراً با پزشک صحبت نمایید. این علائم ممکن است به دلیل مشکلات جدی تری ایجاد شوند.
مواردی که همراه با هر یک از علائم زیر اتفاق می افتد نیز، نیاز به مراقبت و فوریت پزشکی دارد:
- ضعف عضلانی
- درد شدید
- مشکلات بینایی یا از دست دادن بینایی
- مشکلات گفتاری
- مشکلات هماهنگی اعضا
- سرگیجه شدید
درمان خواب رفتن دست
بسیار مهم است که در حین خواب اندام های فوقانی به راحتی قرار بگیرند. مچ دست و آرنج ها نباید به مدت طولانی در هنگام خواب خم و یا کشیده شوند.
اگر این حالت باعث ناراحتی هنگام بیداری می شود، احتمالاً باید برای مدت طولانی در طول خواب از انجام آن اجتناب کنید. بیشتر اوقات، فرد در طول خواب بیدار می شود و حالت خود را تنظیم می کند، اما مصرف بیش از حد الکل یا داروهای خواب آور ممکن است منجر به اختلال در بیدار شدن و در نتیجه تنظیم پوزیشن بدن شود. در کل اگر این حالت در شما کم اتفاق می افتد، ممکن است نیازی به انجام هیچ درمانی نباشد.
- تغییر پوزیشن دست و آرنج هنگام خواب: تغییر موقعیت دست برای کاهش فشار بر روی اعصاب ممکن است برای رفع گزگز یا بی حسی که تجربه می کنید کافی باشد.
- دارو درمانی: برای تسکین درد موقتی یا نادر که ناشی از این خواب رفتگی ها باشد می توان از دارو های مسکن بدون نسخه یا نسخه دار که توسط پزشک مربوطه تجویز شده باشد استفاده نمود.
- کمپرس گرم: گاها با ایجاد یک محیط گرم در ناحیه ی مورد نظر، یا استفاده از کمپرس نیز می توان درد و ناراحتی های دست را از بین برد. اگر مرتباً این احساس سوزن و سوزن را تجربه می کنید ، ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد. پزشک برای تعیین علت پارستزی شما یک برنامه درمانی مناسب تهیه خواهد کرد.
- جراحی: در موارد شدیدتر که هیچ یک از موارد بالا موثر واقع نشدند، ممکن است تزریق کورتیزون یا جراحی لازم باشد.
- درمان موردی علت اصلی درد: مثلا اگر پزشک متوجه شود که فرد مبتلا به:
- سندروم تونل کارپال می باشد، ممکن است برای تسکین عصب های درگیر، یک دستکش یا پابند برای حمایت از مچ دست تمرینات خاص مچ دست را به او توصیه کند.
- نوروپاتی دیابتی باشد، راهکار هایی را به وی ارائه نماید. هیچ درمانی برای نوروپاتی دیابتی وجود ندارد، اما پزشکان می توانند برای تسکین علائم دارو تجویز کنند. کنترل بهتر قند خون نیز می تواند به کاهش آسیب عصبی کمک کند.
روش های پیشگیری خواب رفتن دست
- از خوابیدن به حالت جنینی خودداری کنید. خوابیدن با دست و آرنج خم شده می تواند فشار بیشتری به اعصاب دست وارد کند و باعث بی حسی شود.
- اگر روی شکم می خوابید، سعی کنید بازوهایتان را در کنار پهلو قرار دهید. زیرا می تواند فشار زیادی به بازوها وارد کند و باعث بی حسی گردد.
- دستانتان را به جای اینکه هنگام خواب در بالای سترتان بگذارید در کنارتان قرار دهید. خوابیدن در حالی که دست ها در بالای سر هستند می تواند با قطع گردش خون باعث بی حسی شود.
- دستانتان را زیر بالشت نگذارید. وزن سر شما می تواند به مچ دست یا آرنج شما فشار وارد کند و اعصاب را فشرده کند.
صحبت آخر
این احساس غالباً به خودی خود برطرف می شود یا در نتیجه تغییر جزئی در نحوه قرارگیری اندام های بدن، انجام می شود.
اگر این مسئله همچنان ادامه داشت و مدت زمان آن طولانی بود و علائم دیگری را تجربه کردید به پزشک طب فیزیک مراجعه کنید تا تشخیص دهد که مشکل شما ریشه ی عصبی دارد یا خیر.
محمد رضا نقدی عالی ۱۸ اسفند ۰۱