تاثیر آنتی بیوتیک ها بر پریود
اگر به تازگی آنتی بیوتیک (مانند: آزیترومایسین، داکسی سایکلین، سفالکسین، سفکسیم و یا سیپروفلاکسین ) مصرف کرده باشید و همزمان دچار عقب افتادن پریود شده باشید ممکن است تصور کنید دلیل این بی نظمی و یا تاخیر آنتی بیوتیک ها باشند، اما حقیقت این است که آنتی بیوتیک‌ها باعث تاخیر در پریود نمی‌شوند. پس اگر پریود شما در طول مصرف آنتی بیوتیک یا بعد از آن، عقب افتاد، آنتی بیوتیک را مقصر ندانید. دلایل زیادی وجود دارند که باعث عقب افتادن پریود می‌شوند. هر چیزی (از استرس گرفته تا بیماری‌های خطرناک) می‌تواند باعث تاخیر یا قطع پریود شود. در این متن به بررسی اثر آنتی بیوتیک ها روی پریود و قاعدگی می پردازیم.
آیا آنتی بیوتیک‌ها باعث تاخیر در پریود می‌شوند؟
ممکن است پس از اتمام دوره‌ی مصرف آنتی بیوتیک، پریود شما دیرتر از زمان مورد انتظار رخ دهد.
با اینحال مقصر دانستن آنتی بیوتیک در این مورد منطقی به نظر نمی‌رسد. به عبارتی هیچ مدرک علمی وجود ندارد که این مسئله را ثابت کند. آنتی بیوتیک‌ها باعث تاخیر پریود یا تغییر سیکل قاعدگی نمی‌شوند. البته این گفته به این معنا نیست که تعویق پریود بعد از مصرف آنتی بیوتیک غیر ممکن است. بلکه می‌گوید آنتی بیوتیک‌ها در این زمینه نقش ندارند.
حقیقت این است که مسائل زیادی وجود دارند که می‌توانند بر پریود تاثیر بگذارند و اغلب اوقات، این مسائل زمانی خود را نشان می‌دهند که در حال مصرف آنتی بیوتیک هستید.
به عنوان مثال، ممکن است پریود شما به خاطر استرس عقب افتاده باشد. زمانی که ناخوش هستید و نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارید، استرس بر شما غلبه می‌کند. این مسئله از نظر فیزیکی هم به بدن فشار وارد می‌کند، و اگر مجبور به کنسل کردن قرار یا غیبت از کار شوید، بدتر هم میشود.
حتی اگر استرس ندارید، مریض بودن برای تعویق پریود به تنهایی کافی است؛ عقب افتادن پریود بعد از مصرف آنتی بیوتیک، امری طبیعی است، اما علت آن مصرف آنتی بیوتیک نیست.
آیا پریود باعث کم خونی می شود؟
آیا مصرف آنتی بیوتیک هیچ تاثیری روی پریود ندارد؟
بطور کلی مصرف آنتی بیوتیک هیچ تاثیری بر پریود نمی‌گذارد. فقط یک آنتی بیوتیک به نام ریفامپین، قاعدگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد - ریفامپین دارویی است که برای درمان سل تجویز میشود؛ سایر آنتی بیوتیک‌ها تاثیر مستقیمی روی پریود ندارند. بعضی مطالعات مدعی شده‌اند، آنتی بیوتیک‌ها روی نحوه‌ی تجزیه‌ی استروژن در کبد تاثیر می‌گذارند. به نظر می‌رسد این اتفاق به علت اولویت تجزیه‌ی آنتی بیوتیک‌ها رخ می‌دهد. با بروز این اتفاق، استروژن کمتری تجزیه میشود. بعضی از آنتی بیوتیک‌ها اثر زنواستروژن دارند، یعنی شبیه به استروژن مصنوعی عمل می‌کنند. همه‌ی این اتفاقات در کنار هم منجر به بالا رفتن سطح استروژن و به تعویق افتادن پریود میشود.
آنچه که مسلم است این است که مریض شدن و تحت تاثیر استرس قرار گرفتن، پریود را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. به عنوان مثال ممکن است در طول درمان با آنتی بیوتیک متوجه تغییرات زیر شوید:
- پریود زودهنگام
- خونریزی شَدید
- خونریزی کم یا لکه بینی
- کوتاه شدن طول دوره‌ی قاعدگی
این تغییرات ناشی از مصرف آنتی بیوتیک نیستند؛ احتمال دارد مریضی که به خاطر آن آنتی بیوتیک مصرف می‌کنید، آنها را ایجاد کرده باشد.
حتی ممکن است این تغییرات به علت داروهای دیگری که مصرف می‌کنید، ایجاد شده باشند. مُسَکِن‌های بدون نیاز به نسخه‌ی پزشک، به عنوان مثال آسپرین یا ایبوپروفن باعث تغییراتی در سیکل قاعدگی می‌شوند.
آیا آنتی بیوتیک‌ها اثربخشی قرص‌های جلوگیری از بارداری را کم می‌کنند؟
ریفامپین تنها آنتی بیوتیکی است که اثر روش‌های جلوگیری از بارداری را کم می‌کند.
مطالعات نشان داده‌اند، ریفامپین می‌تواند سطح هورمونی، داروهای جلوگیری از بارداری را تغییر دهد و اثر بخشی آنها را کم‌کند. با اینحال آنتی بیوتیک‌های دیگر، روی هورمون‌ها تاثیری ندارند، بنابراین بعید است که روی جلوگیری از بارداری اثر داشته باشند.
بسیاری از پزشکان معتقدند برای اثبات این مسئله، مطالعات بیشتری لازم است. ممکن است هنوز هم احتمال خطر وجود داشته باشد. در هر حال اگر قصد باردار شدن ندارید، بهتر است برای اطمینان بیشتر، در طول مصرف آنتی بیوتیک از یک روش پشتیبان دیگر هم استفاده کنید.
کدام داروها باعث عقب افتادن پریود می شوند؟
داروهایی وجود دارند که می‌توانند باعث تغییرات سیکل قاعدگی (که تعویق پریود را هم شامل میشود) بشوند. این داروها عبارتند از:
- آسپرین و سایر داروهای رقیق کننده‌ی خون
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)
- هورمون تراپی
- داروهای تیروئید
- شیمی درمانی
در طول مصرف هریک از داروهای فوق، در صورت مشاهده‌ی هر تغییری در سیکل قاعدگی، پزشک را مطلع کنید. گاهی اوقات، تغییرات قاعدگی، از عوارض قابل انتظار مصرف دارو هستند، اما در بسیاری از موارد این تغییرات نشانه‌ای هستند که می‌گویند به دارو یا دوز دیگری نیاز دارید. بنابراین بهتر است پزشک را مطلع کنید.
شایع‌ترین دلایل عقب افتادن پریود کدامند؟
دلایل متعددی برای به تعویق افتادن پریود وجود دارد. خوشبختانه، بسیاری از آنها نگران کننده نیستند.
ممکن است یکماه پریود شما عقب بیفتد، اما ماه بعد دوباره به حالت طبیعی برگردد. از آنجائیکه تعویق پریود می‌تواند نشانه‌ی مشکلات دیگری باشد، نسبت به آنها بی‌تفاوت نباشید. دلایل عقب افتادن پریود عبارتند از:
- بارداری: درست است که تاخیر یا قطع پریود می‌تواند نشانه‌ی بارداری باشد، اما تنها علت، این نیست. اگر پرود شما دیر شده و فکر می‌کنید حامله هستید، تست بارداری خانگی بهترین راهی است که کمک می‌کند از وضعیت خود مطمئن شوید.
- جلوگیری از بارداری: قرص‌های جلوگیری از بارداری، سیکل قاعدگی را عوض می‌کنند. ممکن است پریود نشوید یا قاعدگی شما به تعویق بیفتد. احتمال این اتفاق درصورت تغییر برند دارو بالا می‌رود.
- استرس: استرس یکی از شایع‌ترین دلایلی است که باعث عقب افتادن پریود میشود. استرس می‌تواند منجر به تغییر بخشی از مغز که مسئول تنظیم پریود است بشود. استرس روی تغییر وزن (یکی دیگر از علل تعویق قاعدگی) هم تاثیر می‌گذارد.
- وزن بدن: وزن بیشتر یا کمتر از مقدار استاندارد متناسب با قد، منجر به تاخیر یا قطع کامل پریود میشود.
- ورزش حرفه‌ای: تمرین ماراتون یا انجام ورزش‌های حرفه‌ای هم می‌توانند منجر به تعویق قاعدگی شوند.
- سندروم تخمدان پلی کیستیک و انواع دیگر اختلالات هورمونی: سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می‌تواند سطح بعضی از هورمون‌های بدن (از جمله آندروژن و انسولین) را افزایش دهد. این مسئله منجر به تعویق یا حتی قطع قاعدگی میشود. انواع دیگر اختلالات هورمونی از جمله تیروئید هم باعث عقب افتادن پریود می‌شوند.
- بیماری‌های مزمن: بعضی بیماری‌های مزمن، مثل دیابت یا سلیاک هم می‌توانند باعث توقف یا تاخیر در قاعدگی شوند.
- یائسگی یا نزدیک شدن به آن: با نزدیک شدن به دوران یائسگی، نظم قاعدگی به هم می‌ریزد. اگر کمتر از ۴۰ سال دارید، ممکن است قطع پریود نشانه‌ی یائسگی زودرس باشد.
اگرچه به ندرت اتفاق می‌افتد، اما تعویق یا قطع پریود می‌تواند نشانه‌ی سرطان تخمدان باشد.
اگر اخیرا تحت فشار بوده‌اید، می‌توانید با یاد گرفتن روش‌های مدیریت استرس، نظم دوره‌ی قاعدگی را مجددا برقرار کنید. با اینحال، اگر بطور مکرر و بی‌دلیل دچار این وضعیت می‌شوید، بهتر است جهت بررسی‌های تخصصی‌تر به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در مواقع زیر در صورت عقب افتادن پریود حتما به پزشک مراجعه کنید:
- کمتر از ۴۵ سال دارید و قاعدگی شما متوقف شده
- سه دوره‌ی متوالی است که پریود نشده‌اید
- بین دوره‌های قاعدگی خود، خونریزی دارید
- بعد از مقاربت جنسی خونریزی دارید
- بطور ناگهانی دچار تغییر سیکل قاعدگی شده‌اید
- به هر دلیلی احتمال بارداری می‌دهید
آیا می‌توان از عقب افتادن پریود جلوگیری کرد؟
درمان تعویق پریود به علت آن بستگی دارد. نکاتی وجود دارند که با رعایت آنها می‌توانید کاری کنید پریودهای شما منظم‌تر شوند:
- سطح استرس‌تان را کاهش دهید.
- شدت فعالیت‌های ورزشی را مدیریت کنید.
- تناسب اندام‌تان را حفظ کنید.
بسیاری از مردم برای آنکه پریود شوند، به راه حل‌های خانگی مثل ارگاسم، نشستن در وان آب گرم، یا مصرف ویتامین C روی می‌آورند، با اینحال این روش‌ها بی‌تاثیر هستند و از نظر علمی اثبات نشده‌اند.
بهترین راه برای درمان عقب افتادن قاعدگی، مراجعه به پزشک است. پزشک می‌توانند علت تاخیر قاعدگی را تعیین و بر اساس آن برنامه‌ی درمانی مناسب را ترتیب دهد.
سخن آخر
آنتی بیوتیک‌ها، پریود را به تعویق نمی‌اندازند، اما این حرف به این معنی نیست که بعد از تمام شدن دوره‌ی مصرف آنتی بیوتیک به هیچ عنوان به این وضعیت دچار نمی‌شوید. اغلب اوقات، فشار ناشی از بیماری منجر به عقب افتادن پریود میشود.
اگر پریود شما دیر یا متوقف شده یا سیکل قاعدگی شما از نظم همیشگی خارج شده، بهتر است با پزشک مشورت کنید. ایشان می‌توانند علت این مسئله را شناسایی و بهترین درمان را تعیین کنند.